effectenbeurs (2)
33
A
het begrip ,,hoek"
a. gerritsen
commissionairs en bankiers
hoeklieden
daghandelaren
effecten-arbitrage
Het vorige artikel zijn wij geëindigd met
een opsomming van de eisen, die gesteld
worden om als lid van de Vereeniging
voor den Effectenhandel te kunnen toe
treden.
Thans zullen wij uiteenzetten, wat de
mogelijkheden zijn, nadat het lidmaat
schap van de „Vereeniging" is verkregen.
Dit is belangrijk om inzicht te kunnen
krijgen in het werken van de Effecten
beurs.
Naar hun werkzaamheden vervullen de
„leden" de volgende functies:
a. Commissionair, bankier en arbitrageant
b. Hoekman
c. Daghandelaar
Wij zullen deze functies afzonderlijk be
spreken, doch allereerst een uiteenzetting
geven van een „hoek".
De effectenhandel is niet alleen gecentra
liseerd doch ook gelocaliseerd ter beurze.
De beursvloer is daartoe verdeeld in 82
imaginaire vakken, „hoeken" genaamd,
waar de verhandeling van een bepaald
fonds of van groepen van fondsen plaats
vindt.
Iedere beursman weet dus waar hij zijn
tegenpartij kan vinden, want in iedere
hoek wordt een, door het beursbestuur
vastgesteld, aantal fondsen verhandeld.
Bij de handel ter beurze moeten wij
allereerst onderscheid maken tussen open
en gesloten hoeken.
„Open hoek" betekent, dat transacties ook
buiten de hoekman om tot stand kunnen
worden gebracht, dus tussen de leden
onderling.
Bij een gesloten hoek is dit niet mogelijk;
alle aan- en verkooporders lopen hier via
een hoekman.
Bij gebrek aan affaire, kan een open hoek
gesloten blijven, omgekeerd kan bij een
krachtige opleving in een fonds, een geslo
ten hoek open gaan.
Het is duidelijk, dat de hoekman er de
voorkeur aan geeft, zijn hoek gesloten te
houden daar hij anders een (groot) deel
van de courtage misloopt. Het beursbe
stuur geeft er echter de voorkeur aan de
hoeken zoveel mogelijk open te laten
gaan, om hiermede de doorzichtigheid van
de markt te vergroten.
Voorts wordt nog een tweede belangrijk
onderscheid gemaakt, dat nauw aansluit
bij het voorgaande. Naar omvang van de
handel kunnen ter beurze genoteerde ef
fecten worden verdeeld in actieve en niet-
actieve fondsen.
Een fonds heet actief, indien er per beurs-
dag zoveel handel in plaatsvindt, dat ge
durende de gehele beurstijd koop- en
verkooptransacties tot stand komen.
De actieve fondsen worden in hoofdzaak
verhandeld in de open hoeken. Daarente
gen wordt in de niet-actieve fondsen
slechts ten hoogste twee maal per dag
notering opgemaakt. Dit houdt verband
met de indeling van de beurstijd in twee
periodes, waarop wij in een volgend arti
kel nader ingaan.
De commissionairs en bankiers vormen
het verbindingsstuk tussen de effecten
beurs en het publiek. Zij treden op als
vertegenwoordigers van hun cliënten voor
het kopen en verkopen van effecten.
Zij hebben als taak de opdrachten van
hun cliënten naar beste weten en kunnen
uit te voeren. Daarnaast dienen zij hun
cliënten te adviseren met betrekking tot
hun effectenbezit.
Voor hun bemiddeling ontvangen zij van
hun opdrachtgevers een vastgestelde pro-
Een zeer belangrijke functie binnen het
beursgebeuren vervullen de hoeklieden.
Dit zijn leden van de Vereeniging, die zich
specialiseren in de handel in één of meer
fondsen en zich daartoe opstellen en aan
wezig zijn in de hoek, waar deze fondsen
worden verhandeld.
De meeste hoeklieden zijn gespecialiseerd
in méér dan een fonds. Ook kan een
hoekman in meerdere hoeken specialist
zijn (grotere kantoren). Grotere hoek-
mansbedrijven hebben soms wel 150 fond
sen op hun lijst staan.
Het staat ieder lid vrij als hoekman in een
willekeurige hoek te gaan staan.
In de regel geeft men hiervan kennis aan
het bestuur van de Vereeniging en per
circulaire aan de leden. Bij een introduc
tie of een emissie, kunnen de hoeklieden
uit een bepaalde hoek bij het beursbe
stuur een verzoek indienen, de verhande
ling van dit fonds in hun hoek te doen
plaatsvinden. Het beursbestuur beslist uit
eindelijk welke hoek dit nieuwe fonds
toegewezen krijgt, daarbij rekening hou
dend met de bedrijfstak van het fonds.
De hoekman aanvaardt in zijn hoek de
koop- en verkoopopdrachten van de leden
en hun bedienden en verbindt zich deze
uit te voeren in de geest waarin zij zijn
gesteld en onder inachtneming van de
beursbepalingen.
Hij is er tevens voor aansprakelijk de
opdrachten uit te voeren, indien uit de
notering blijkt, dat deze hadden kunnen
worden uitgevoerd.
Voor zijn bemiddeling ontvangt de hoek
man een courtage. Deze bedraagt circa
1/10de deel van de commissie, die de
commissionair zijn principaal in rekening
brengt.
Daghandelaren kopen en verkopen ter
beurze voor eigen rekening en maken
gebruik van de koersfluctuaties tijdens de
beursperiode.
De daghandel heeft een speculatief karak
ter, doch vervult ter beurze een nuttige
functie, omdat door het optreden van de
daghandelaren alsmede die der arbitra
geanten een nivellerende en regulerende
invloed wordt uitgeoefend op het koers
verloop.
Meerdere Nederlandse fondsen worden
niet alleen in Amsterdam verhandeld,
doch ook op buitenlandse beurscentra
waarvan vooral New York belangrijk is.
De arbitrage houdt zich bezig met de
internationale handel tussen de beurzen
onderling; zij maakt gebruik van koers
verschillen in een bepaald fonds op ver
schillende beurzen en vindt in deze marge
haar verdiensten.
Door de toenemende perfectie in de com
municatie zijn deze marges sterk gekrom
pen. Toch bestaat er voor dit naar onze
mening zeer boeiende facet van de effec
tenhandel nog altijd grote belangstelling,
zodat kan worden aangenomen, dat de
verdienste nog de moeite loont.
Als gevolg van het optreden van arbitra
geanten worden grote schommelingen in de
koersen afgeremd en de noteringen in
binnen- en buitenland onderling met el
kaar in evenwicht gebracht. Amsterdam is
van oudsher een belangrijk arbitragecen
trum.
Op welke wijze de noteringen tot stand
komen zult u in een volgend artikel
aantreffen.