geld- en kapitaalmarkt geldmarkt obligatiemarkt 34 b. van der meer en mevr. mr. h. besangon De reeds elders in dit blad gememoreerde door De Neder- landsche Bank ingestelde kasreserve, de verlaging van het disconto met 1 en de openmarkt-operaties stonden in september uiteraard in het middelpunt van de belang stelling. Op het eerste gezicht maken de maatregelen misschien niet de indruk precies op tijd gekomen te zijn. In het communiqué van de Bank wordt de disconto-verlaging gemotiveerd als aanpassing aan de geldmarkttarieven. Deze tarieven zijn extreem laag als gevolg van de bij zonder ruime geldmarkt; deze toestand duurt al maanden. Bij nadere beschouwing kon het tijdstip wel eens goed gekozen zijn. In Nederland wordt een kasreserve-maatregel niet door De Nederlandsche Bank opgelegd maar komt - overeen komstig de Wet Toezicht Kredietwezen - tot stand in over leg met de banken. In een tijd dat de banken een belang rijk deel van de aan hun toevertrouwde middelen niet rentegevend kunnen maken (geldmarkt zeer ruim) zullen zij minder weerstand bieden aan een geïnstitutionaliseerde vorm van een renteloos tegoed bij de Bank, te meer daar de Bank tegelijkertijd door middel van openmarkt-opera ties een ander deel van de tot nu toe niet rentegevend te maken gelden uit de markt neemt tegen een redelijk rentepercentage. In dit licht bezien was dit geen slecht ogenblik om de kasreserve-overeenkomst weer in te voeren. Omdat een verplichte kasreserve, gecombineerd met open markt-operaties een deel van de geldmarktliquiditeiten bindt en dit. met de afdrachten vennootschapsbelasting in het vooruitzicht, zeker tijdelijk, aanleiding zal kunnen geven tot een krappere markt, was de discontoverlaging een logische stap. Reeds de verwachting dat de markt krap zal worden, kan een forse stijging van de tarieven tot gevolg hebben. Dit gebeurde in feite ook in de markt toen het totale pakket van maatregelen nog niet bekend was en zoals gebruikelijk allerlei geruchten de ronde deden. Een belangrijke stijging van de geldmarktarieven zou tot gevolg kunnen hebben, dat opnieuw geld uit het buitenland naar ons land stroomt en dat moet nu juist voorkomen worden. Daarin ligt namelijk de huidige oor zaak van de ruime markt. De Bank heeft dan ook duidelijk uit laten komen, dat het haar politiek blijft om een zekere ruimte op de geldmarkt te handhaven. In de loop van september is dit in de prak tijk ook gebleken. Het kasreserve-percentage wordt per week bekendgemaakt, waarbij vooraf - behoudens de- viezenafdrachten - een maximumpercentage voor een vier-weeks-periode wordt vastgesteld. Voor de eerste vier- weeks-periode is het maximum op 2% gesteld. In de eerste ,,week" moest inderdaad 2% worden aangehou den, (500 miljoen), voor de tweede week (28/9 t/m 4/10) moet 1 worden aangehouden (250 miljoen). Tegelijkertijd werd door de Bank voor bijna overeenkom stige perioden Amerikaans schatkistpapier aan de banken verkocht, respectievelijk 835 miljoen en 371 miljoen. Per 29 september liep deze laatste transactie af en de Bank kwam toen niet op nieuw met een openmarkt-trans actie. Verwacht wordt dat - nu grote belastingbetalingen plaats vinden (zie boven) - het kasreservepercentage in elk ge val niet verhoogd zal worden en de verkoop van schat kistpapier voorlopig achterwege blijft. De markttarieven voor de korte perioden zijn door deze maatregelen ongeveer verdubbeld, (3 maands kasgeld 5/9 7s 29/9 13A In het algemeen kan worden aangenomen, dat de markt - zoals hiervoor uiteengezet onder sterke invloeden van de beleidsmaatregelen van De Nederlandsche Bank terzake - voorlopig geen snel stijgende prijzen te zien zal geven, waarbij uit de aard der zaak met name internationale ver storende invloeden roet in ons voorspellings-eten kunnen gooien. Evenals in de maand augustus kon voor de obligatiemarkt in september een vaste stemming geconstateerd worden. Het koersdrukkend effect dat begin van de maand door de maatregelen van De Nederlandsche Bank ter afroming van de geldmarkt dreigde te ontstaan, werd opgeheven door de bijna gelijktijdige aankondiging van een disconto verlaging. De belangstelling voor de obligatiemarkt kwam voorname lijk van binnenlandse zijde. De buitenlandse belangstelling voor de Nederlandse obligaties nam sterk af. De premie voor de O-gulden liep in de loop van de maand terug van 5% naar 174 tot 2 7o. Parallel hiermee stonden de koer sen van de Eurogulden-notes, die alleen door buitenlan ders gekocht mogen worden, onder druk. De verminderde belangstelling uit het buitenland kan verklaard worden door een betere tendens voor de koers van de dollar als mede de meer aantrekkelijke rente in het buitenland. Het rente-aspect heeft bij de buitenlandse vraag naar guldens in het afgelopen jaar toch een grote rol gespeeld. Dat ondanks het aanbod van buitenlandse zijde de koer sen van de obligaties sterk konden stijgen was te danken aan de grote binnenlandse vraag. Door het uitblijven van grote leningoperaties met name door het uitblijven van een Staatslening was het aanwezige materiaal op de obligatiemarkt te schaars om de huidige binnenlandse liquiditeiten geheel onder te brengen. Door de grote liquiditeitsruimte ziet het er momenteel niet naar uit dat de rente veel invloed zal ondervinden van een versterkt beroep op de kapitaalmarkt hetzij van overheids wege, hetzij van de zijde van het bedrijfsleven. De rente stand zal in de toekomst eerder bepaald worden door de rente-ontwikkeling in het buitenland.

Rabobank Bronnenarchief

blad 'Raiffeisen Boerenleenbank' | 1972 | | pagina 36