geld- en
kapitaalmarkt
35
drs. h. m. haks en b. van der meer
geldmarkt
obligatiemarkt
Doordat in de maanden juni en juli onge
veer 2 miljard buitenlands geld ons land
binnenstroomde - steunaankopen dollars
door De Nederlandsche Bank werd de
geldmarkt ongekend ruim. Het tegoed van
de banken bij De Nederlandsche Bank be
droeg op 24 juli ruim 2.250 miljoen (ban
ken houden normaliter alleen een - rente
loos - tegoed bij de Bank aan, als dit geld
beslist niet rentegevend is te maken). De
geldmarkttarieven hebben dan ook een bij
zonder laag niveau bereikt, zoals uit onder
staand overzicht blijkt:
sing voor het valutavraagstuk zal kunnen
worden gevonden. Algemeen wordt aan
genomen, dat een grondige herziening van
het geldstelsel op zijn minst enkele jaren
zal vergen.
Terugkerend tot de geldmarkt: daar ver
wacht men tot september geen ingrijpende
veranderingen. Het ziet er naar uit, dat de
afdracht van vennootschapsbelasting, die
in augustus en september op gang komt
en voor die maanden wordt geschat op
1 miljard, zonder problemen kan worden
opgevangen. Tevens wordt met de moge
lijkheid rekening gehouden, dat de interes-
Geldmarkttarieven per
ultimo juli van de jaren
1968
1969
1970
1971
1972
officiële call-rente
4'A
53A °/o
63A 7o
5V2 °/o
V2
1 maands call-fixe (op onder
pand van schatkistpapier)
4'A
8V2
7
4'A
3/a
1 maands (gemeente)kasgeld
4'A
87s
Th
43/e
3/a
3 maands (gemeente)kasgeld
5'/a
9V.
73A
47s
1 °/o
6 maands (gemeente)kasgeld
5'A
9Ve °/o
8 Va °/o
6
2V2
12 maands (gemeente)kasgeld
5V2
9
87a
6'A °/o
33A °/o
Het aanbod van geld overtreft verre de
vraag en de markt tendeert duidelijk in het
voordeel van de (schaarse) geldnemers.
De ontwikkeling van de goudprijs trekt
sterk de aandacht. Sinds maart 1968 be
staan er twee goudprijzen, nl. de officiële
(monetaire) prijs, momenteel 38 per troy-
ounce 31.1035 gram) en de vrije goud
prijs (o.a. voor industriële doeleinden). De
officiële goudprijs wordt gebruikt als basis
voor transacties van Centrale Banken
onderling en in het verkeer met het I.M.F.
de vrije marktprijs geldt voor alle andere
gegadigden. Samenhangend met de valuta
onrust is de marktprijs van het edele me
taal opgestuwd tot de ongekende hoogte
van momenteel 70 per troy-ounce. Het
lijkt waarschijnlijk, dat het vraagstuk van
de twee goudprijzen op de vergadering
van de „Groep van Tien" in september
opnieuw aan de orde zal worden gesteld.
Uitlatingen van Franse en Italiaanse zijde,
dat aanpassing van de officiële goudprijs
aan de marktprijs onder ogen moet wor
den gezien, zijn hieraan niet vreemd. Men
trekt overigens in twijfel, of op deze ver
gadering en op de jaarvergadering van het
IMF in het najaar een bevredigende oplos-
se van de bezitters van „hot money" zich
van de gulden kan afkeren, zodra zich
lucratieve alternatieven voordoen.
Tijdens de eerste helft van juni kon er in
het algemeen gesproken worden van een
niet onvriendelijke stemming op de obli
gatiemarkt. Een lichte stijging van de rente
viel echter waar te nemen, welke onder
meer tot uiting kwam in de voorwaarden
waartegen geleend werd. Na het mislukken
van de 8% lening N.V. Instituut voor Zie
kenhuisfinanciering, de 8% lening Peek en
Cloppenburg alsmede de 73A °/o achterge
stelde lening van de Westland-Utrecht Hy
potheekbank, kwamen een tweetal zieken
huisleningen met een rentepercentage van
8'A
In de derde week van juni kwam o.m. door
de zwakke houding van de dollar het bui
tenland met vraag opzetten. De emissie
van de 73A Shell Financieringsmij vond
dan ook een goed onthaal. Dat het tij ech
ter weer snel kan keren moge blijken uit
het feit, dat in de laatste week van juni on
der invloed van een forse disconto-verho
ging in Engeland, alsmede het hogere ren
tepeil in Duitsland een daling van de obli-
gatiekoersen plaatsvond. Onzeker gewor
den namen de institutionele beleggers een
afwachtende houding aan, terwijl de parti
culiere beleggers met materiaal aan de
markt kwamen, waarvan de vrijkomende
middelen voor een groot deel in de aan-
delensfeer werden herbelegd.
Het abrupte besluit van de Britse regering
om kort na de discontoverhoging het pond
te laten zweven, versterkte deze onzeker
heid nog. Echter niet voor lange tijd. Door
de nieuwe valutacrisis dreigde een golf
dollar-aanbod Europa te overspoelen. Zwit
serland reageerde hier het eerst op met
het besluit, dat buitenlanders geen Zwit
serse effecten meer konden kopen, terwijl
tevens een aantal maatregelen genomen
werden betreffende de verwerving van on
roerend goed en het verstrekken van lenin
gen. Ook Italië en Japan gingen tot beper
kende maatregelen over voor de vrije kapi-
taalinvoer. Na het heengaan van de Duit
se Minister Schiller, waarmee een van de
voorvechters van het vrije kapitaalverkeer
verdween, voerde ook Duitsland begin juli
een verbod in voor de aankoop van obli
gaties door buitenlanders.
Een en ander had zijn consequenties voor
de Nederlandse obligatiemarkt. De buiten
landse kapitaalstroom richtte zich nu voor
al op ons land. Hoe groot de toestroming
uit het buitenland was, moge blijken uit
het feit, dat half juli de obligatiegulden
steeg tot een peil van 1087a
De laatste helft van juli kwam de obligatie
markt in een wat rustiger vaarwater. Het
hoge 0-guldenrecht maakte het voor bui
tenlanders behoorlijk duur om in Neder
land te kopen, terwijl voorts een rol ge
speeld zal hebben, dat dc vraag van het
buitenland voor een groot deel ook be
vredigd kon worden door de stroom van
nieuwe Euroguldennotes, waarvoor geen
premie voor aanschaf van obligatieguldens
behoeft et worden betaald.
Dat op de in de maand juli aangekondig
de nieuwe emissies, w.o. de 7'A °/o 25-
jarige B.N.G.-lening, zodanig ingeschreven
was dat een reductie moest worden toe
gepast, is in het licht van de gebeurtenis
sen van deze maand geen vreemde zaak.
Ook de Th 10-jarige pandbrieven van
de Raiffeisen-Hypotheekbank hebben door
de gebeurtenissen van de afgelopen tijd
een goed onthaal gevonden.
