goud
13
90% bedroeg. Die toename van de reserves vond
voornamelijk plaats dank zij de Amerikaanse betalings
balanstekorten.
In 1961 vormden een aantal Centrale Banken een
goudpool met de doelstelling de goudprijs op de vrije
markt door middel van aan- en verkoop van goud te
stabiliseren. Sinds 1934 bedroeg de officiële goudprijs
$35 per ounce fijn goud. Tot maart 1968 heeft deze goud-
pool met succes de prijs weten te stabiliseren doch de
moeilijkheden rondom het pond sterling deden een der
mate grote vraag naar dollars ontstaan dat de Centrale
Banken besloten niet langer goud af te staan aan de vrije
markten. Sindsdien kent men dus twee markten: een
monetaire goudmarkt waar de prijs tot eind vorig jaar 35
bedroeg en een vrije markt met een goudprijs die
bepaald wordt door het vrije spel van vraag en aanbod.
Op deze laatste markt is de afgelopen maanden druk
gespeculeerd.
Nadat bekend geworden was dat de officiële goudprijs tot
38 verhoogd zou worden - waarvoor een goedkeuring
van het Amerikaanse Congres is vereist - bleef het toch
onrustig op de vrije goudmarkt.
De moeizame onderhandelingen tussen de Verenigde
Staten en de E.E.G. in de maand januari en het
aanvankelijk uitblijven van het indienen van het wets
voorstel inzake de officiële verhoging van de goudprijs in
dollars, zullen hier wel debet aan zijn geweest.
In die periode steeg de goudprijs op de vrije markt en
bereikte op 2 februari zijn hoogtepunt in een notering
van 49.50, dus ruim $11 boven de officiële goudprijs.
Kennelijk zijn de goudspeculanten de mening toegedaan
dat de officiële goudprijsverhoging aan de te lage kant
was.
Men kan zich de vraag stellen of een fikse goudprijsver
hoging een oplossing biedt voor het vraagstuk van de
internationale liquiditeiten. Een verhoging van de officiële
prijs impliceert een waardeverhoging van de aange
houden goudvoorraden en een waardeverhoging van de
nieuwe goudproduktie. Inderdaad zal de omvang van de
internationale liquiditeiten uitgebreid worden, maar de
keerzijde van de medaille is ten eerste, dat het een
aanzienlijke inflatoire impuls betekent en ten tweede, dat
na verloop van tijd een nieuwe goudprijsverhoging nood
zakelijk kan worden indien de internationale deviezen-
stroom onevenwichtig blijft. Hierbij zien wij nog of van
allerlei politieke consequenties.
Een volledige onttrekking van het goud aan zijn mone
taire functies zou een alternatieve oplossing kunnen zijn.
In feite is dit door de opschorting van de dollar-conver-
tibiliteit thans het geval. De dollar is dan de voornaamste
internationale liquiditeit.
Het principiële bezwaar tegen deze dollarstandaard is
uiteraard de bevoorrechte positie van de Verenigde
Staten. Zij kunnen zonder op het externe evenwicht te
letten, hun eigen gang gaan met hun monetaire politiek.
Als reactie hierop zouden een aantal landen, bij voorbeeld
de E.E.G.-landen een coalitie kunnen vormen tegen de
dollar door hun valuta's wel in goud uit te drukken maar
deze ten opzichte van de dollar te laten zweven. Onzer
zijds geloven wij dat op den duur dit dualistische systeem
leidt tot een ongewenste, ernstige verbrokkeling van het
internationale monetaire systeem en tot een stagnatie
van de vrije wereldhandel.
De Engelse Minister van Financiën, Barber, stelde vorig
jaar voor om de speciale trekkingsrechten een centrale
plaats in het internationale monetaire systeem te geven.
Langzaam maar zeker zouden deze rechten de plaats van
het goud moeten innemen. Wil dit systeem goed functio
neren dan is een supra-nationale autoriteit van het I.M.F.
een onontkoombare voorwaarde. Wel dienen er nog vele
technisch ingewikkelde vraagstukken opgelost te worden,
maar zuiver rationeel gezien heeft de ze mogelijkheid
grote kans van slagen.
Maar vele landen zullen zich verzetten tegen het afstand
doen van zeggenschap over hun monetaire reserves. De
betalingsbalanspolitiek waarvan de monetaire reserves
het zichtbare resultaat zijn, vormt immers één van de
instrumenten van de nationale economische politiek. Deze
politiek is - voorlopig nog - gericht op een verwezenlijking
van een aantal binnenlandse sociaal-economische doel
einden. Het hemd is nader dan de rok. vervolg zie pag. 35
