afnemende
boeken-
consumptie
boekhandel
en kantoorboekhandel in cijfers
boekhandelsomzet
kantoorboekhandelsomzet
38
drs. f. j. van doorn
Nog niet zo lang geleden maakten de Nederlandse
kranten er melding van: „Nederlands gezin koopt minder
boeken" of „Boekenconsumptie sinds 1963 gedaald".
Het betreffende NIPO-onderzoek, dat de aandacht kreeg,
wees uit, dat in de periode 1963-1970 de totale boeken-
omzet aan de Nederlandse particuliere consument naar
hoeveelheid gemeten, weliswaar met 14% was toegeno
men, maar dat de consumptie in aantallen boeken per
gezin met ca. 5% was teruggelopen. In 1963 waren er
in Nederland 3,1 miljoen gezinnen die gezamenlijk 44,5
miljoen boeken kochten; dit is 14,4 boeken per gezin.
In 1970 waren er 3,7 miljoen gezinnen, die hun huisbiblio
theek met 50,7 miljoen exemplaren verrijkten, wat
„slechts" 13,7 boeken per gezin betekende.
Dit zijn interessante gegevens, welke overigens niet tot
de conclusie mogen leiden, dat de Nederlander minder
leesgierig zou zijn geworden, want hij leende 80% meer
boeken uit bibliotheken dan in 1963.
Wel blijkt eruit dat het met de boekenomzetten niet meer
zo snel gaat.
Opvallend is het daarbij, dat het onderzoek ook uitwees,
dat binnen het totaal van de aankopen, die van pockets
en paperbacks afnemen, terwijl de belangstelling voor
duurdere gebonden boeken groeiende is.
Beziet men de totale besteding aan boeken per gezin,
dan was dat in 1970 drieënzestig gulden tegenover
vierenvijftig gulden zeven jaar daarvoor, hetgeen een
toename is van 35% waar tegenover een groei van de
totale gezinsuitgaven staat van ongeveer 20
In de gespecialiseerde boekhandel zijn de geldomzetten
gedurende de achter ons liggende jaren gestadig ge
groeid, met 9% in 1969, met 13% in 1970 en met 15%
gedurende de eerste negen maanden van 1971. Het is
nuttig te weten, welke omzetten de aan de omzetstatistiek
deelnemende bedrijven behaalden.
In 1970 bleef 40% van de ondernemers met hun
geldomzetten beneden f 400.000,-, bij 32 werd een
omzet van meer dan ƒ800.000,- bereikt, terwijl 28%
daar tussenin lag.
Voorts dient men te beseffen dat de groeipercentages van
de omzetten betrekking hebben op de totaliteit. Geduren
de de eerste negen maanden van 1970, bij voorbeeld,
kwam 30% van de deelnemende bedrijven uit op een
omzettoename van 15% of meer. Daarentegen liet 23%
van het aantal deelnemers een dalende omzet zien.
Verwant met de gespecialiseerde boekwinkels zijn de
boek- en kantoorboekwinkels, welke gedurende de eerste
negen maanden van 1971 een omzetgroei van 15% te
zien gaven en de gespecialiseerde kantoorboekwinkels,
waarbij de omzetgroei 13% bedroeg. Genoemde secto
ren stellen thans circa 2.100 vestigingen tegenover bijna
2.800 verkoopplaatsen in 1950. Er heeft dus een nogal
forse uitdunning in deze branches plaatsgevonden. Een
rapport van het EIM dat vorig jaar gepubliceerd werd,
stelt ons in de gelegenheid op het wel en wëe van de
kantoorboekhandel in te gaan. Dit rapport, getiteld „Be
drijfsgegevens voor de kantoorboekhandel over de jaren