regelen, dat de welvaart aanzienlijk werd aange
tast. Het compromis, dat in 1944 werd gevonden
was dat van de goudwisselstandaard, waarbij de
dollar als basis diende. Enerzijds kon nu het inter
nationale betalingsverkeer rekenen op vaste wis
selkoersen, anderzijds waren de deelnemende
landen vrij binnen zekere grenzen een eigen eco
nomisch beleid te voeren.
Tijdelijke onevenwichtigheden konden binnen
het systeem door kredietfaciliteiten worden
opgevangen. Hierbij speelde het I.M.F. een be
langrijke rol, een functie die meer betekenis kreeg
na het invoeren van de zogenaamde speciale trek
kingsrechten in 1970. Door de invoering van de
speciale trekkingsrechten kunnen leden van het
I.M.F. een bepaald bedrag in andere dan hun eigen
valuta uit het fonds opnemen. Zij kunnen onvoor
waardelijk maar tot een bepaald maximum gebruik
maken van de reserves die andere landen bij het
I.M.F. aanhouden. Van het opgenomen bedrag be
hoeft 70 niet te worden terugbetaald. Voorlopig
zou voor een bedrag van 9,5 miljard aan SDR's
ter beschikking gesteld worden, waarvan 3,5 mil
jard in 1970 en in de daaropvolgende twee jaren
ieder jaar 3 miljard.
Door verruimde reservepositie binnen dit sy
steem waren bij een tijdelijk tekort niet direct cor
rigerende deflatoire maatregelen nodig. Deze sou
plesse betekende echter ook, dat landen met een
tekort of met een overschot, de noodzakelijke
aanpassingen jaren konden uitstellen.
Zo beschikken monetaire autoriteiten in de ver
schillende landen buiten de Verenigde Staten in
middels over 30 miljard aan vorderingen, terwijl
de goudvoorraad van dit land tot ca. 10 miljard
geslonken is, een welhaast onhoudbare situatie.
VERHOGING VAN GOUDPRIJS ALS ALTERNA
TIEF
Een mogelijke oplossing zou men hebben kun
nen vinden in het verhogen van de goudprijs.
Hierdoor zou de dollar overeenkomstig in waarde
gedaald zijn, maar de goudvoorraad zou, in dollars
uitgedrukt, zijn toegenomen. Van de zijde van de
Amerikaanse regering is een herhaald verzoek tot
devaluatie altijd afgewezen. Uiteenlopende
argumenten werden gebruikt. Zo wilde men niet,
door een goudprijsverhoging, goudproducenten als
Zuid-Afrika in de kaart spelen. Voorts zou een
devaluatie van de Amerikaanse dollar leiden tot
een devaluatie van de andere valuta's. Ook zou
devaluatie schade hebben toegebracht aan die lan
den, die grote dollarsaldi aanhouden. Doorslag
gevend zijn echter prestige-overwegingen. Deva
luatie zou betekenen, dat de Amerikaanse over
heid zou moeten toegeven, dat de dollar sterk ver
zwakt is. De Amerikaanse regering wees deze op
lossing pertinent af en dwong de haar inziens on
dergewaardeerde valuta tot opwaardering met de
10% importheffing als extra dwangmaatregel.
INTENSIEF OVERLEG
Na Nixon's besluit op 15 augustus werd het een
spannende zomer, waarin koortsachtig overleg
plaatsvond. Tegenover de Verenigde Staten ston
den de aanvankelijk wat verdeelde Europese lan
den en Japan.
De Verenigde Staten, bij monde van de minister
van Financiën Connally, eiste, dat de andere lan
den zouden bijdragen tot een ommezwaai van de
negatieve Amerikaanse betalingsbalans. Het tekort
van 5 miljard dollar zou plaats moeten maken voor
een overschot van 8 miljard dollar. Tijdens de
bijeenkomst van de 10 rijke landen, welke vooraf
ging aan de I.M.F.-jaarvergadering, verklaarde mi
nister Connally, dat deze aanpassing van 13 mil
jard dollar in een periode van 2 a 3 jaar bereikt
diende te worden. Als gevolg van interventie door
de monetaire autoriteiten zou het zweven van de
valuta te weinig soulaas bieden. Connally legde
daarom opnieuw de eis op tafel, volgens welke
de sterke munteenheden met gemiddeld 15%
zouden moeten revalueren.
Reeds tijdens de vergadering van de 10 rijke
landen, verklaarde de Italiaanse minister van Fi
nanciën Ferrari-Aggradi namens de E.E.G.-lid
staten, dat de Amerikaanse eis tot verbetering
van de betalingsbalans veel te ambitieus was.
PROBLEMEN OP KORTE EN OP LANGE TERMIJN
Tijdens zijn openingsrede voor de jaarvergade
ring van het I.M.F. op 26 september drong de
directeur-generaal van deze organisatie, de heer
Schweizer, aan op nauwe internationale samen
werking, ten einde op korte termijn een oplossing
te vinden. Uitstel zou de verstoringen doen toe
nemen. Het meest urgent achtte de spreker het
bereiken van een overeenstemming over de
nieuwe pariteiten. Daarnaast riep hij de me-
427
