w.o.b.
liquiditeitsverkrapping en verruiming van de werk
gelegenheid bij verschillende categorieën onder
nemingen. De vraag werd gesteld of niet vooral
de kleine en middelgrote bedrijven het slachtoffer
zijn geworden van dit beleid.
Het midden- en kleinbedrijf is in tijden van kre
dietrestricties niet in staat langs andere wegen, bij
voorbeeld via de kapitaalmarkt, financieringsmid
delen aan te trekken.
Men vroeg zich dan ook af of de kredietbeper-
kende maatregelen niet discriminerend werken
voor deze bedrijven.
Er werd een verschuiving gesignaleerd van de
,,in overleg procedure" naar de ,,na overleg proce
dure".
Deze laatste gang van zaken wordt krachtens
het wetsvoorstel onder meer mogelijk bij de toe
passing van maatregelen gericht op een structu
rele kasreserve en bij de maatregelen ten opzichte
van de buitenlandse positie van het bankwezen.
Evenals in ons jaarverslag wordt gepleit voor hand
having van de in overleg procedure".
Aangehaald wordt in het verslag de opmerking
van de Nederlandse Bankiersvereniging dat cen
trales van landbouwkredietinstellingen met de aan
gesloten banken niet alleen voor het sociaal-
economisch toezicht, maar ook bij het bedrijfs
economisch toezicht als een geheel moeten worden
beschouwd.
Juridische en economische verbondenheid van
coöperatieve banken, leiden tot de eis van conso
lidatie van deze banken.
Alhoewel de Commissie moest concluderen dat
het voorstel dat op tafel ligt een knap en belangrijk
werkstuk is waaraan een diepgaande discussie
tussen de ontwerpers, de Nederlandsche Bank en
het betrokken bedrijfsleven ten grondslag moet
liggen, heeft zij ten aanzien van een niet onaan
zienlijk aantal punten gepleit voor een nadere be
zinning.
Alhoewel door ons slechts een beperkt aantal
opmerkingen gememoreerd werden, zal het duide
lijk zijn dat er belangrijke veranderingen in het
verschiet liggen, welke een zorgvuldig en rijp be
raad vereisen.
ONTWIKKELINGSHULP ALS TIJDELIJKE STEUN
De hechtheid van het samenwerkingsverband
waarvan Raiffeisenbanken deel uit maken is in de
achter ons liggende decennia aanzienlijk ver
groot. Schaalvergroting van het bankbedrijf en het
aanvaarden van nieuwe taken hebben aanzienlijke
gevolgen gehad voor de structuur van onze orga
nisatie, welke enerzijds steunde op de zelfwerk
zaamheid en eigen verantwoordelijkheid in de
plaatselijke kring, maar anderzijds op het eerder
vermelde samenwerkingsverband. Leden van dit
samenwerkingsverband vormen schakels in een
grote, lange keten. De sterkte van de keten wordt
in feite bepaald door de kwaliteit van ieder van de
schakels. Een zwakke schakel kan aan het geheel
schade berokkenen.
Een uniform optreden naar buiten vormt één
element in het functioneren van de keten, terwijl
het daarnaast voor de leden van de groep nuttig
en noodzakelijk kan zijn op zoveel mogelijk plaat
sen gevestigd te zijn.
Het is met andere woorden voor het optimaal
functioneren van de groep van belang dat een
actief ontwikkelings- en vestigingsbeleid vanuit één
centraal punt ondersteund gevoerd wordt. De er
varing heeft geleerd dat in talloze gevallen inten
sievere bewerking van bepaalde gebieden nood
zakelijk was. De ,,cost" gaat echter voor de ,,baet"
uit en veelal zijn aanzienlijke investeringen vereist,
welke eerst na een aantal jaren rendabel gaan
worden.
Niet altijd biedt de bestaande exploitatiereke
ning ruimte om deze nieuwe projecten op vol
doende schaal te ontwikkelen. Om in bepaalde
gevallen tegemoet te komen in de aanloopkosten
werd destijds door de Centrale Bank een subsidie
regeling in het leven geroepen, krachtens welke
gedurende een beperkt aantal jaren steunverlening
mogelijk is.
Inmiddels maken enkele tientallen banken van
deze regeling, welke nog niet zo lang geleden
enkele wijzigingen onderging, gebruik.
Het spreekt vanzelf, dat deze steun welke na
mens de organisatie wordt verleend slechts als
overbrugging dient. In de laatste richtlijnen be
treffende subsidieverlening wordt dan ook gewe
zen op de morele verplichting tot terugbetaling,
wanneer blijkt dat in een later stadium de exploi
tatierekening een voorspoedig herstel laat zien.
In het verleden is het overigens al voorgekomen
296
