FINANCIEEL OVERZICHT
De aanhoudende dollarstroom naar Europa heeft
de bezorgdheid op valutamarkten en bij de mone
taire autoriteiten in de achter ons liggende periode
sterk doen toenemen. Presidenten van enkele
centrale banken lieten een kritisch geluid horen.
Dr. Carli, president van de Banca d'ltalia sprak
over de papierpiramide van de Eurodollarmarkt.
Ook tijdens de bijeenkomst van presidenten van
centrale banken in Bazel werd uiting gegeven aan
deze bezorgdheid. Enkele belangrijke autoriteiten
waaronder de Westduitse minister van Financiën
Möller brachten zelfs een bezoek aan de Verenigde
Staten om de situatie te bespreken.
Oorzaken van de genoemde dollarvloed zijn
onder meer de voortdurende tekorten op de Ame
rikaanse betalingsbalans, alsmede verschillen in
het renteniveau tussen de Verenigde Staten en
West-Europa.
De praktijk wijst uit, dat de Verenigde Staten
gedurende meer dan tien jaar vrijwel ononder
broken betalingsbalanstekorten heeft laten zien
welke, dank zij het feit dat de andere landen de
dollar als sleutelvaluta accepteren, door de andere
landen gefinancierd werden. Tegenover de steeds
maar oplopende schulden van de Verenigde Staten
en een deviezenpositie die gedaald is tot die van
de jaren 1963 en 1964, staat als andere uiterste
West-Duitsland, een land dat ca. 18 maanden ge
leden gedwongen werd te revalueren. West-Duits-
land beschikte in maart over DM 57 miljard aan
deviezen waarvan meer dan driekwart uit vorde
ringen in dollars bestond. Vanzelfsprekend deed
deze sterke positie van de DM de revaluatie
verwachtingen toenemen.
Teneinde de inflatie in te dammen voerde de
Amerikaanse overheid de laatste jaren een restric
tief monetair beleid. Dit betekende echter dat de
Amerikaanse banken om toch in de behoefte aan
financieringsmiddelen te voorzien een beroep
deden op hun Europese dochters, waardoor de
Amerikaanse schuld toch verder toenam. Het vieren
van de monetaire teugels had overigens een aan
zienlijke vermindering van het beroep op de Euro
dollarmarkt tot gevolg.
Naast het structurele tekort op de Amerikaanse
betalingsbalans en het daaruit voortvloeiende wis
selende vertrouwen in de dollar spelen ook de
renteverschillen een belangrijke rol. Terwijl de
V.S.-autoriteiten het laatste jaar bezig zijn door een
ruimer monetair beleid de economische herleving
te bewerkstelligen is de economie in de meeste
Westeuropese landen nog dusdanig gespannen en
de kans op voortgezette inflatie nog zo groot dat
men aarzelt met het laten vieren van de teugels.
Dit betekent dat men in de Verenigde Staten
heeft meegewerkt aan een matiging van het rente
niveau, terwijl in Europa de rentetarieven i.c. de
officiële discontovoeten relatief hoog werden ge
houden. Dit renteverschil heeft de dollarstromen
extra doen aanzwellen.
Dit deed de vraag rijzen hoe lang de centrale
banken in Europa zouden moeten doorgaan met
het opnemen van dollars teneinde de koers te
steunen wanneer deze tot het zogenaamde inter-
ventiepunt is gedaald. Daarnaast had de dollar
vloed gevolgen voor de middelensituatie van de
banken en voor de effectiviteit van de restrictie-
politiek.
De oplossingen die men gevonden heeft waren
uiteenlopend. In bepaalde gevallen werden dollar
tegoeden in goud omgezet. De Nederlandsche
Bank daarentegen zette 100 miljoen om in spe
ciale trekkingsrechten bij het I.M.F.
Ook werden door de Amerikaanse autoriteiten
compenserende transacties verricht. Zo plaatste
220
