WOB
verschijnen van het jaarverslag van De Neder-
landsche Bank. Opnieuw blijkt in welke ernstige
mate van overbesteding de Nederlandse volks
huishouding zich bevindt. ,,Een explosief stadium
lijkt thans dicht genaderd", aldus citeren de nieuws
media uit het jaarverslag. Aan de binnenlandse
overbesteding dient een eind te worden gemaakt.
Hiertoe geeft de president enige mogelijke oplos
singen. Zo zal de overheid het financieringstekort
met 1 moeten reduceren; werknemers zullen
een bijdrage kunnen leveren door de bruto reële
contractsverbetering te beperken tot 50 van de
produktiviteitsgroei. De president toont zich geen
voorstander van het afremmen van de investeringen
op dit moment.
De bestaande tendentie tot daling van de inves
teringen zou te zeer versterkt worden en de terug
gang zou dan wel eens hardnekkig kunnen zijn.
Het betalingsbalanstekort, veroorzaakt door de
te sterke bestedingsneiging, zou onder normale
omstandigheden hebben moeten leiden tot een
verkrapping van de binnenlandse liquiditeitenmassa
en langs deze weg tot een zekere afremming van
de bedrijvigheid. Grote toestroming van buiten
lands kapitaal, waarbij zonder twijfel de near-
banking een belangrijke rol speelt, heeft echter
gezorgd dat er van liquiditeitsverkrapping nauwe
lijks sprake was. Onder deze omstandigheden
bleek een verder aandraaien van de kredietbeper-
kingsschroef dan ook minder zinvol.
De centrale problemen bij de verkiezingsstrijd
van vorige maand raakten wel bijna alle de land
bouw op een of andere manier.
Voor geen van de partijen was echter de land
bouw als zodanig een hoofdinzet voor de verkie
zingen. Wel een centrale plaats nam de positie van
de zelfstandigen in omdat alle constructieve par
tijen aanvoelen dat deze categorie in de knel komt
bij een verdergaande inflatoire ontwikkeling. We
zullen nu moeten afwachten of woorden ook in
daden worden omgezet.
Er is één sector van het Nederlandse landbouw
beleid die het de laatste maanden erg heeft te ver
duren. Van verschillende kanten is men er bij schat
tingen over de kosten van het toekomstige beleid
van uitgegaan dat op de cultuurtechnische werken
in ruilverkavelingen bezuinigd kan worden. Bij de
genen die niet direct bij de landbouw betrokken
zijn, heeft de mening postgevat, dat hier voor een
deel een verspilling plaatsvindt.
Men vindt het of te perfectionistisch, of het
jammer geld te besteden aan een onrendabele
landbouw, of teveel een subsidiëren van de boe
ren, of een belemmering voor de toenemende be
hoefte aan recreatie.
De meest gehoorde bezuiniging die voor de
komende vier jaar wordt gevraagd is 100 miljoen
gulden. Dit betekent dat de post voor ruilverkave
lingen ongeveer constant op 220 miljoen gulden
wordt gehouden. Wil men immers de regelmatige
verhoging van kosten bijhouden dan zal deze post
per jaar ongeveer 20 30 miljoen gulden moeten
stijgen; door deze verhoging niet te realiseren,
wordt in een kabinetsperiode van vier jaar een
honderd miljoen gulden bespaard. Intussen zal men
met hetzelfde geld minder kunnen doen.
Het klinkt wel aantrekkelijk voor de goe
gemeente, zo'n bezuiniging van 100 miljoen gulden.
Aangezien echter bijna elke partij meer wil doen
aan recreatie en aan het milieu", beide overigens
202
