landbouwcommentaar
Lardinois echter ver van zich wierp tot bij een
andere concretisering bleek dat in ieder geval een
overheidsgarantie nodig zou zijn. Deze overheids-
garantie werd nodig geacht omdat de rentabilitetit
van landbouwgrond onvoldoende is voor het op
brengen van de gangbare rente. Het zou verder een
te grote gok voor een particuliere instelling zijn om
er op te rekenen dat de toekomstige stijging van
de grondprijs het tekort aan rentabiliteit zal over
bruggen.
Minister Lardinois voelde er dus niet voor om de
overheid de tekorten van een grondbank te laten
dekken. Zoals in de Memorie van Toelichting van
vorig jaar staat, geloofde de bewindsman meer in
een verhoging van de pachtprijs om de grondfinan-
ciering uit het slop te halen: daardoor zou er meer
geld via verpachting naar de landbouw komen. De
grondbank is de afgelopen twee jaar echter zo
danig gaan leven in de landbouwpolitieke discus
sies dat ook minister Lardinois het raadzaam heeft
geacht een commissie in te stellen onder leiding
van zijn directeur-generaal, ir. J. W. Wellen. Be
halve een aantal andere hoofdambtenaren telde de
commissie onder meer de drie voorzitters van de
standsorganisaties.
Volgens de officiële titel van het rapport-Wellen*,
zou er gesproken worden over „het grondbeleid".
Behalve over de grondbank wordt echter alleen
over een pachtprijsverhoging gesproken. Hierover
is de Commissie het niet eens geworden: één deel,
de vertegenwoordigers van het ministerie van Land
bouw, wil verhoging van de pachtprijs, het andere
deel, de vertegenwoordigers van het bedrijfsleven,
wil daar nog eens nader op studeren. Men krijgt
daarvoor binnenkort ruimschoots de kans wanneer
het Landbouwschap over de pacht heeft gerappor
teerd en ook de Minister zijn ideeën over een ver
hoging van de pachtprijzen op papier heeft laten
zetten.
S B.L. ALS GRONDBANK
In het rapport-Wellen wordt een voorstel uitge
werkt waarbij de Stichting Beheer Landbouwgron
den als grondbank zal gaan optreden. Dat past
Rapport van de Commissie van Overleg inzake het grond
beleid.
helemaal in de gedachtengang volgens welke men
een op particuliere basis werkende grondbank te
riskant acht. Ook wanneer de grondbank een ande
re juridische vorm had gekregen zou een inten
sieve samenwerking met S.B.L. nodig zijn geweest.
Treedt de S.B.L. als grondbank op dan zullen bij
de S.B.L. wel aanpassingen nodig zijn.
Een belangrijk punt is dat de commissie de
grondbank alleen wil laten optreden wanneer be
drijven bij vergroting een bepaald minimumopper
vlakte bereiken. Bovendien zal de grondbank vol
gens het voorstel van de Commissie-Wellen de be
drijfsgebouwen niet overnemen. In het geval van
bedrijfsovername en bij gebruikmaking van het
voorkeursrecht door een pachter zal deze mini
mumgrootte reeds aanwezig moeten zijn. Gedacht
wordt aan 50 ha voor akkerbouwbedrijven en 30 ha
voor het weidebedrijf. Het zal dus soms heel wat
passen en meten zijn om voor overdracht aan de
grondbank in aanmerking te komen. Heel veel
hangt er van af in welke mate en waar grond be
schikbaar komt. De nieuwe saneringsregeling kan
de mobiliteit van de grond verhogen maar de vraag
is wel of daardoor de gewenste bedrijfsvergroting
verkregen wordt. Toch is het zeer redelijk dat de
grondbank in deze vorm vooral in dienst wordt ge
steld van „het structuurbeleid" en de eerste eis
daarvan luidt nu eenmaal: vergroting van bedrijven.
Veel zal er ongetwijfeld nog gesproken worden
over de voorwaarden waarop de grond aan de
grondbank overgedragen wordt en de wijze waarop
deze in erfpacht aan de gebruiker wordt gegeven.
De commissie heeft veel studiemateriaal aange
dragen om tot een canon voor de erfpacht te ko
men. Genoemd wordt 4 van de prijs van over
dracht tijdens de gehele duur van de 26-jarige
erfpacht. Ook al omdat de voorwaarden tot ver
lenging van de erfpacht vrij strak kunnen uitpak
ken, is de pacht voor de grondgebruiker veel aan
trekkelijker.
Minister Lardinois heeft in de Tweede Kamer be
loofd om zijn mening over de grondbank mede te
delen binnen zes weken na het verschijnen van
het rapport-Wellen. Wellicht zal hij aan de instel
ling van de grondbank een voorstel verbinden tot
verhoging van de pacht. Er valt dan echter nog
heel wat te onderhandelen over de inhoud zowel
van de verhoging van de pachtprijzen als over de
inhoud van de grondbank.
56
