tot bijzondere ontwikkeling gekomen Eurodollar-
markt de interestvoeten in Europa sterk doen stij
gen.
Op het ogenblik doet zich een tegengestelde
ontwikkeling voor. De teleurstellende gang van
zaken in de Amerikaanse economie, onder meer
tot uitdrukking komend in een zwakke investerings
neiging en een dalende werkgelegenheid, heeft de
financiële autoriteiten ertoe gebracht de monetaire
remmen los te laten. Het Amerikaanse bedrijfsleven
kan thans voor zijn financieringsbehoeften weer in
eigen land terecht. Dit heeft tot verlaging van de
renteniveaus in Europa geleid, waar sterke aflos
singen van Amerikaanse Eurodollarverplichtingen
plaatsvonden.
Voor wat betreft de visie op langere termijn dienen
wij ons te realiseren, dat de fundamentele kapitaal-
schaarste zal blijven voortbestaan.
AANDELENMARKT
Sinds het verschijnen van het vorige nummer
van dit blad is er nog geen einde gekomen aan de
periode van vrij forse koersschommelingen ter
beurze. Hoewel van tijd tot tijd, vooral in het voet
spoor van Wall Street, enig herstel optreedt blijkt
er in brede kring ongerustheid te heersen over de
toestand van onze nationale economie. Hierdoor
zijn er de laatste tijd rake klappen gevallen waarbij
juist de internationale waarden en de specifieke
groeifondsen zeer kwetsbaar bleken.
Bij de internationale waarden werd de toon aan
gegeven door Philips, nadat ir. F. Philips had
medegedeeld dat de groei bij dit bedrijf enigermate
stagneert. Met name de grootte van de voorraden
baart zorg, terwijl ook de concurrentie op de markt
voor kleuren-t.v.-toestellen bijzonder scherp is, het
geen in Duitsland reeds heeft geleid tot prijsver
lagingen voor dit artikel. Bij Hoogovens daaren
tegen konden betere cijfers worden gepubliceerd,
hetgeen overigens niet betekent dat men bij dit
bedrijf geheel zonder zorgen is. De voorgenomen
vestiging van Hoesch-Hoogovens op de Maas
vlakte bij Rotterdam is steeds meer een politieke
kwestie geworden, waardoor met een uitstel
van de plannen bepaald moet worden gere
kend. Enerzijds is de vestiging van een ultra
modern staalbedrijf op een erkend gunstige plaats
als de Maasvlakte voor de toekomst van Hoog
ovens zeer belangrijk, anderzijds dient te worden
bedacht dat de daarvoor benodigde zeer hoge in
vesteringen de rentabiliteit van het bedrijf waar
schijnlijk ongunstig zullen beïnvloeden. Ook bij
Unilever is sprake van enige stagnatie, terwijl
Koninklijke Olie de invloed onderging van de ver
voerskostenstijging, terwijl de olieproducerende
landen aanspraak maken op hogere royalties.
In de chemische sector, bij de drukkerijen en de
verzekeringsbedrijven was sprake van gevoelige
koersverliezen, terwijl voorts de overige lokale
waarden deelden in de koersafbrokkeling, Hierdoor
kwam het algemene beursindexcijfer van het
A.N.P./C.B.S. op een dieptepunt terecht. De na de
jaarwisseling te verwachten stroom van jaarver
slagen kan o.i. met enige bezorgdheid worden
tegemoetgezien, daar ongetwijfeld tal van bedrijven
te maken hebben gekregen met krimpende winst
marges of zelfs negatieve bedrijfsresultaten.
De Europese buurlanden kampen met gelijke
moeilijkheden, terwijl daarentegen de economische
situatie in de Verenigde Staten over het algemeen
iets beter wordt beoordeeld.
Zo liep de Dow-Jones index voor industriële
waarden op van 631 tot ruim 800. In Japan is men
door de sterke loonsverhogingen van deze zomer
voor het eerst sinds de oorlog niet in staat ge
weest de loonkosten lager te houden dan de stij
ging van de arbeidsproduktiviteit. Een ander punt
dat voor dit land van belang is, is de steeds groter
wordende aversie bij brede lagen van de bevolking
tegen de milieuverontreiniging.
De onlangs van kracht geworden wetten op dit
terrein zullen voor de industrie zware lasten mede
brengen. Al deze factoren veroorzaakten een
baissestemming ter beurze. Voor Duitsland geldt
dat de toestand van de economie zeer onover
zichtelijk is, hetgeen ook daar heeft geresulteerd
in grote koersdalingen.
OBLIGATIEMARKT
In de maand november tekende zich internatio
naal steeds duidelijker een daling van het rente
peil af, zij het ook dat deze over het algemeen van
bescheiden omvang was. Ook hier te lande werd
de invloed daarvan merkbaar.
De emissieactiviteit is nog steeds levendig te
noemen. Het totaalbedrag van de 8% 15-jarige
staatslening 1970 III werd door de minister van
25
