Een andere waardering van de economische
groei kan voor de landbouw dan ook belangrijke
gevolgen hebben.
Het positief waarderen van zuurstofproduktie,
stofreiniging, variatie in landschapsbeeld en recrea
tieve waarden kan er misschien toe leiden dat een
financiële bijdrage kan worden verkregen voor
doorwerken" volgens de traditie. De mogelijkheid
van een vergoedingsregeling en van „beheersover
eenkomsten" bestaat reeds volgens de natuurbe
schermingswet. Genoemde „beheersovereenkom
sten" zijn ook ter sprake geweest bij het uit pro-
duktie nemen van grond in het kader van het
plan-Mansholt. Vanwege de kosten verwachten
we niet dat beheersovereenkomsten of soort
gelijke overeenkomsten op „conserverende" basis
ooit op grote schaal worden toegepast, temeer
omdat het strijdig is met de tendens tot schaal
vergroting. Het aanleggen van grote bosgebieden
bij voorbeeld in staatsbeheer spreekt econo
misch gezien meer aan.
De kans dat het beginsel „de vervuiler moet
betalen" niet overal in dezelfde mate wordt toe
gepast is bij provinciale regelingen niet denk
beeldig. Dan bestaat het gevaar van concurrentie
vervalsing. Ook internationaal is de kans op on
evenredig grote kostenverzwaring niet uitgesloten,
wat een negatieve invloed kan hebben op de prijs
verhoudingen, op onze exportpositie, op de be
talingsbalans en op de werkgelegenheid.
PROBLEMEN RONDOM DE NIEUWE WETTEN
Als de vervuiler moet betalen zal hij graag ver
schillende dingen willen weten.
Welke toerekeningsmaatstaf gaat men toepas
sen en wie moet die hanteren, registreren en
controleren?
In welke mate kunnen bijdragen worden ver
wacht van personen of bedrijven die bij uit
zonderlijke zuiverheid groot belang hebben?
Men denke aan waterleidingbedrijven, veehou
ders en tuinders die water van een bepaalde
minimumkwaliteit nodig hebben.
Wanneer men uitzonderlijk door vervuiling ge
dupeerden een schadevergoeding wil geven,
wie moet dat dan regelen?
Komt er een rechtszekere beroepsprocedure?
Allemaal vragen die nog onvoldoende zijn be
antwoord, maar de wetgever die deze vragen op
roept moet een zo harmonieus mogelijke regeling
waarborgen.
DE WEG NAAR EEN ADEQUAAT MILIEUBEHEER
IS KOSTBAAR EN LANG
Het zal nog veel onderzoek, kosten, inspanning
en tijd vergen om van milieuvervuiling te komen
tot milieubeheersing. Het is echter wel urgent.
Sommigen beweren, dat men koste wat het kost
moet komen tot milieuverbetering; men moet ech
ter oppassen niet te veel ineens te willen waardoor
475
