banken een extra beroep doen op hun krediet
faciliteit bij de Bank. Voor de banken, die een
dergelijk tegoed bij de Bank moeten aanhouden,
is er weinig aanleiding hiervoor geld op te nemen
in de markt, omdat voor een krediet bij de Neder-
landsche Bank „slechts" het promessendisconto, nl.
7 behoeft te worden betaald. Hierbij komt nog,
dat de bankbiljettencirculatie hoewel op record
hoogte enkele honderden miljoenen guldens
lager is dan in de vakantiemaanden werd verwacht,
wat erop wijst dat het giraal betalen en de betaal
cheques steeds meer de beoogde invloed krijgen
op de chartale geldbeweging.
Deze binnenlandse factoren, die resulteerden in
een marktbeeld dat als krap doch vriendelijk kan
worden getypeerd, werden ondersteund, doordat
de Amerikaanse Federal Reserve Board het
centrale bankstelsel in de Verenigde Staten de
beperkingen met betrekking tot het maximaal te
vergoeden rentepercentage op deposito-certificaten
en vaste termijndeposito's met een looptijd van
30 tot 89 dagen en in bedragen van 100.000,
of meer ophief. Hiermede wordt beoogd de banken
in de V.S. de mogelijkheid te bieden meer gelden
aan te trekken, omdat zij nu voor deze certificaten
en deposito's de rente naar eigen goeddunken
kunnen vaststellen. Verwacht wordt dat door deze
maatregel de Amerikaanse banken in Europa min
der geld zullen aantrekken waardoor een verlaging
van de tarieven op de Eurogeldmarkt waarschijnlijk
is. Dit leidde ertoe, dat van deze markt geen ver-
krappende invloed uitging op de binnenlandse
geldmarkt.
Of de geldmarkt de komende tijd dit relatief
vriendelijke beeld zal blijven vertonen hangt onder
meer van de volgende factoren af:
a. Is de genoemde Amerikaanse maatregel inder
daad een teken dat er een eind gekomen is
aan de rentestijging aldaar, zoals door som
migen wordt verondersteld?
b. Zal de verzilvering van de vakantiebonnen door
de bouwvakkers 370 miljoen), die op korte
termijn kan worden verwacht, een belangrijke
stijging van de bankbiljettencirculatie tot gevolg
hebben of zal dit bedrag vrijwel geheel in de
girale sfeer blijven of in reisdeviezen worden
omgewisseld?
c. Zal de vraag naar kasgeld door het Rijk geheel
achterwege blijven en die van de zijde van de
Gemeenten toenemen of zich handhaven op het
zeer lage niveau van de afgelopen weken, het
geen aanleiding was tot een belangrijke ver
laging van de kasgeldtarieven?
Uiteraard is niet vooraf te voorzien hoe de markt
zich zal ontwikkelen. Het verloop op korte termijn
wordt vooral bepaald door de onder b. en c. ge
noemde factoren. Zeer belangrijk voor de wat lan
gere termijn is het antwoord op vraag a., omdat
door de internationale verbondenheid van onze
economie de ontwikkeling van de nationale geld
markt in belangrijke mate hiervan afhankelijk is.
KAPITAALMARKT
De grote spanningen tussen vraag en aanbod
van de laatste jaren op de Nederlandse kapitaal
markt deden zich gedurende de eerste helft van
dit jaar in alle hevigheid gevoelen. Het effectief
rendement op eerste klas obligaties vertoonde in
deze periode een stijgende tendens waardoor het
zeer hoge niveau van het vorige jaar werd over
schreden. De verhoogde emissie-activiteit, waarbij
gedurende de eerste vijf maanden van 1970 ruim
f 300 miljoen meer werd opgenomen dan in de
overeenkomstige periode van 1969, heeft zeker tot
deze ontwikkeling bijgedragen.
Tekenend voor de gespannen situatie waren de
zeer matige resultaten van de uitgiften van obliga
ties met de traditioneel lange looptijd. Succes was
slechts, dank zij belangstelling van het buitenland,
weggelegd voor leningen met een korte looptijd.
Met de introductie van kortlopende leningen,
welke in het najaar 1969 werden geëmitteerd is men
weliswaar tegemoet gekomen aan de wensen van
de kapitaalaanbieders, maar is er tegelijkertijd een
nieuw probleem ontstaan, namelijk dat van de her
financiering.
De kapitalen welke voor een korte periode wor
den aangetrokken, dienen veelal voor de financie
ring van duurzame kapitaalgoederen, zodat het
evenwicht tussen de termijn waarvoor het kapitaal
ter beschikking staat en de levensduur van de
kapitaalgoederen verstoord wordt.
Verwacht moet dan ook worden dat, na het ver
strijken van de looptijd van deze korte leningen,
er opnieuw een beroep op de kapitaalmarkt zal
worden gedaan om de financiering van de inves
teringen van het afgelopen jaar veilig te stellen,
323
