financieel overzicht
LOONEXPLOSIE
Overweegt men in Frankrijk de beperkende
maatregelen ten aanzien van de kredietverlening,
de prijsbeheersing en het buitenlands betalings
verkeer te verzachten, in het buurland Italië doet
men alle moeite om de gevolgen van de explosieve
loonbeweging in te dammen. De door de vakbon
den afgedwongen loonsverhogingen zijn, naar men
stelt, tweemaal zo hoog als de verwachte produk-
tiviteitsstijging en vormen een aanzienlijke bedrei
ging voor het economisch evenwicht.
Een verkrapping van de winstmarges kan een
bedreiging vormen voor de investeringsneiging,
terwijl een groeiende consumptie weinig ruimte
laat voor besparingen.
Daarnaast kampt men met een tekort op het
overheidsbudget, hetgeen een aanzienlijke vergro
ting van de bankbiljettencirculatie tot gevolg heeft.
Hoewel een tekort op de betalingsbalans ge
durende de tweede helft van 1969 had moeten
leiden tot een verkrapping van de bankbiljetten-
circulatie, heeft de overheid gezorgd voor de uit
breiding van de geldhoeveelheid. De inflatoire
ontwikkeling die hiermee gepaard ging uitte zich
in een stijging van de kosten van levensonderhoud
met meer dan 6 Inmiddels wordt Italië gecon
fronteerd met een sterke invoertoename en een
export welke slechts in beperkte mate groeit.
De in de herfst van 1969 ontstane verslechtering
van de handelsbalans heeft zich gecontinueerd.
Het tekort op de handelsbalans over de eerste vijf
maanden van dit jaar beliep 462 miljard lire tegen
over een tekort van slechts 3 miljard lire in de
vergelijkbare periode van 1969. Krachtige maat
regelen zullen nodig zijn om één en ander recht te
trekken.
Monetaire maatregelen zullen hierbij niet vol
doende zijn. Budgettaire en fiscale maatregelen
zullen noodzakelijk zijn.
Overziet men de conjuncturele ontwikkeling in
een aantal landen dan blijkt, dat ieder land zich in
een andere situatie bevindt, waardoor het op ver
schillende wijze reageert op de inflatoire span
ningen, waarmee ieder zich geconfronteerd ziet.
Tot nu toe viel het accent vrij sterk op de mone
taire wapenen.
Naarmate de inflatie sterker wordt zal men meer
directe middelen moeten gebruiken, ook al roepen
die, politiek gezien, allerlei weerstanden op.
GELDMARKT
De afgelopen maanden heeft de geldmarkt een
tamelijk rustig verloop gehad. Dit is in deze tijd van
het jaar nogal ongewoon. In de regel worden nl.
vooral in de maanden juni en juli veel activiteiten
ontplooid, waarna de markt in augustus in ver
band met de vakanties een veel rustiger beeld
te zien geeft.
Het kalme verloop in de periode mei-juli was des
te opvallender omdat er op grond van een aantal
marktomstandigheden voldoende aanleiding tot het
doen van transacties aanwezig scheen te zijn. In
de eerste plaats kan het verloop van de liquiditeit
van het Rijk genoemd worden. Medio mei had het
Rijk een saldo bij de Nederlandsche Bank van ruim
10 miljoen. Boven dit kleine tegoed had het Rijk
evenwel nog de beschikking over het volledige
met de Bank gesloten seizoenarrangement ad
600 miljoen en kon het nog ruim 280 miljoen
door het Rijk gefinancierde guldenstrekkingen van
het Internationale Monetaire Fonds, als dat nodig
mocht zijn, aan de Bank verkopen. Omstreeks
medio juli had het Rijk tot een bedrag van f 500
miljoen gebruik gemaakt van genoemd arrange
ment, aan I.M.F.-trekkingen kon nog ruim 260
miljoen bij de bank worden onderbracht, en be
droeg het tegoed van het Rijk bij de Bank nog
50 miljoen. Ten tweede steeg het door de banken
bij de Nederlandsche Bank verplicht aan te hou
den renteloos teoged, dat medio mei-medio juni
130 miljoen bedroeg, tot 236 miljoen in het tijd
vak half juni-half juli. Voor de periode 15 juli-15 au
gustus is dit vastgesteld op 231 miljoen.
Beide genoemde factoren hadden aanleiding
kunnen zijn de reeds in mei krappe markt verder
te verkrappen. Ondanks het feit dat het Rijk, zoals
uit bovengenoemde cijfers blijkt, fors moest be
talen, bleek haar positie dank zij belastingontvang
sten sterk genoeg om tot medio juli af te kunnen
zien van het opnemen van onderhandse kasgeld
leningen. Vorig jaar zag het Rijk zich genoodzaakt
al vanaf februari grote bedragen aan kasgeld op
te nemen, in totaal meer dan 1 miljard, aflopend
in september/oktober.) Doordat het Rijk geen kas-
geld behoefde op te nemen kwamen zijn betalingen
m'j de markt ten goede. Voor het renteloos tegoed, dat
Hlde banken bij de Nederlandsche Bank moeten
^5*aanhouden wanneer de kredietverlening aan de
^particuliere sector het daarvoor door de Bank ge-
Bistelde plafond heeft overschreden, mogen de
322
