Hendracht in verscheidenheid
k_] Zou men liet samenwerkings-
T verband in een coöperatie in
L__J een slogan willen karakteri
seren, dan zou men zo iets moe
ten zeggen als: Eendracht maakt
macht" of „Vele kleintjes maken
een grote". Deze algemene ge
dachten hebben in ons land rond
de vorige eeuwwisseling vooral in
agrarische kringen weerklank ge
vonden en geleid tot het aaneen
sluiten van groepen mensen in een
coöperatie. Met behoud van eigen
zelfstandigheid bundelde men de
gemeenschappelijke belangen, met
als doel de daaraan verbonden
risico's gezamenlijk te dragen. Zo
doende werd het behoud van de
eigen zelfstandigheid ook beter ge
waarborgd. Een en ander ver
onderstelt een zekere vertrouwens
basis. Veelal zullen coöperaties
dan ook in reeds bestaande ge
meenschappen zijn opgericht. Al
ras echter hebben in vele sectoren
deze coöperaties zich ook weer
om dezelfde redenen aaneengeslo
ten en zijn zij gezamenlijk gaan
samenwerken in wat later een top-
coöperatie werd genoemd. Zo is
ook onze organisatie ontstaan.
BHet is met deze coöperaties
niet alle hetzelfde gegaan,
leder heeft zijn eigen ge
schiedenis. Veelal is deze bepaald
door de aard van de werkzaam
heden, maar ook de maatschappe
lijke en andere opvattingen van de
leden hebben de structuur bepaald.
Daarnaast hebben externe facto
ren, zoals op economisch vlak de
concurrentie, hun invloed gehad
op het beleid van een coöperatie.
At deze factoren doen nog steeds
hun invloed gelden en zullen dit
ook wel blijven doen. De ene coö
peratie zal daarom het accent meer
leggen bij de eendracht, de andere
meer bij de afzonderlijke leden
(de kleintjesdie de grote ma
ken). Het is maar wat in de ge
geven omstandigheden de beste
manier is om het gestelde doel te
bereiken. Zoekt men meer een
dracht, dan zal men groter binding
aanvaarden.
Zo is het opvallend, dat het leden
tal van onze Centrale Bank in de
afgelopen twee decennia tenge
volge van fusies tussen de aange
sloten banken met een kleine hon
derd is verminderd. Een fusie zal
des te gemakkelijker plaatsvinden
naarmate de gemeenschappen wel
ke de banken vormen, meer met
elkaar z.ijn vergroeid. Een econo
misch belang is dan meestal de
aanleiding. Staat men voor grote
investeringen of voor een reorga
nisatie dan kan een eendrachtig
samengaan een economische ver
spilling mogelijk voorkomen. Niet
temin zijn verscheidene fusieplan
nen bij aangesloten banken onaf
gewerkt blijven liggen. Wordt men
als lid van een aangesloten bank
geconfronteerd met de concrete
gevolgen, welke een grotere een
dracht in de vorm van fusie zullen
hebben, dan zullen deze gevolgen
soms zulke grote, overigens respec
tabele weerstanden kunnen wek
ken, dat men de voorkeur zal blij
ven geven aan de „kleinheid"met
behoud derhalve van eigen aard
en gewoonten. Men moet dit soms
aanvaarden.
SOok zonder fusie kan men
intern de eendracht in een
organisatie als de onze tus
sen de in velerlei opzicht anders-
soortige, zelfstandige leden vergro
ten. Naarmate een totaliteit meer
afhankelijk wordt van zijn bestand
delen en omgekeerd, zal de be
hoefte daaraan kunnen ontstaan.
Eendracht is in abstracto een scho
ne zaak, maar vele coöperaties
geven er met regelingen blijk van,
dat zij het gezegde „De natuur is
sterker dan de teer" kennen. Zon
der regelingen welke aan de „klein
tjes" ook de verplichtingen tot
eendracht in concreto vastleggen,
zal een coöperatie het principe van
samenwerking moeilijker kunnen
waarmaken. Ook hier kan een coö
peratie, al naar gelang haar aard,
verschillend te werk gaan. Als men
de verbreking van het lidmaat
schap als voorbeeld neemt: De
ene coöperatie zal voor dat geval
een uittreegeld vaststellen in de al
gemene vergadering, waardoor ook
zij die tegen een dergelijke binding
zijn daaraan zijn gebonden. De
andere coöperatie zal ieder lid af
zonderlijk vragen zich bepaalde
beperkingen op te leggen. De één
legt het accent bij de „eendracht"
de ander bij het eigen karakter
van de „kleintjes"de „eigenheid"
Samenwerking brengt beper
kingen mee. Dit is ook het
geval indien bijvoorbeeld
straks aan de algemene vergade
ring de gemeenschappelijke vesti
gingsregeling zal worden voorge
legd. Dan zullen de banken tegen
elkaar moeten afwegen het prijs
geven van een stukje eigen be
voegdheid tegenover het collectief
scheppen van gunstiger toekomst
kansen voor allen. Ook hier weer
eendrachtof eigenheidDe
steeds scherper wordende concur
rentie met de niet-coöperatieve
bankwereld maakt op dit punt het
versterken van de eendracht tot
een dwingende noodzaak. In de
gegeven omstandigheden zal dan
de eigenheidals minder belang
rijk worden gezien dan de „een
dracht". De tijd zal ons leren, lioc
onze organisatie de principes van
eendrachten eigenheidin
haar bestel verder zal uitwerken.
N.
101
