midden- en kleinbedrijf
Naast de omzetontwikkeling is het van belang
te weten welk deel van omzetgroei betrekking had
op louter prijsstijging en welk deel een reële om-
zetvergroting betekende.
In 1968 nam de totale detailhandelsomzet met
7,5 toe. Hiervan nam de prijsstijging 2,5 voor
zijn rekening, de volumevergroting 5
De bruto-marge, zijnde het verschil tussen om
zet en inkopen, beliep naar schatting 21,8% van
de omzet, het netto-inkomen, na aftrek van be
taalde loonkosten en overige bedrijfskosten, werd
door het E.I.M.K. voor de detailhandel op ruim
11 becijferd. Dit is een totaalbeeld.
Het spreekt vanzelf dat de winstmarges per
branche nogal uiteenlopen. Bij de levensmiddelen
zal deze veelal laag zijn. Bij de duurzame con
sumptiegoederen meestal hoger.
Het zijn de warenhuizen en in toenemende mate
de nieuwe detailhandelsvormen, zoals supermark
ten, hypermarkten, discount-stores en cash and
carrybedrijven, welke meerdere branches geheel
of ten dele in zich verenigen en dus minder afhan
kelijk zijn van de omzetten in een bepaalde groep
artikelen.
REVOLUTIE IN DE LEVENSMIDDELENSECTOR
Het meest spectaculair zijn nog altijd de ont
wikkelingen in de levensmiddelensector. Deze ont
wikkelingen worden enerzijds beïnvloed door de
zich wijzigende leef- en koopgewoonten en ander
zijds door de nieuwe distributievormen en ver
koopmethodes.
De moderne mens die voorzien is van auto en
koelkast, doet desgewenst zijn inkopen in een ver
der gelegen winkelcentrum. Hij doet dit met gro
tere tussenpozen. Hierbij valt het accent veelal op
vrijdag en zaterdag. Bij de voedingsmiddelen valt
de nadruk meer en meer op gerieflijkheidsproduk-
ten, dat wil zeggen voorbereide en veelal gecon
serveerde goederen. Met deze produkten wordt
het werk van de huisvrouw verlicht, evenals door
mechanisatie en automatisering het handwerk in
het bedrijfsleven verlicht wordt.
De moderne keuken met koelkast en diepvries-
kasten bevordert het gebruik van diepvries- en
andere voorbewerkte produkten. De producent sti
muleert van zijn kant het verbruik door reclame,
maar ook door aangepaste verpakking enz. Grote
omzetten bevorderen een toenemende industriële
voorbereiding van de produkten.
Moderne distributievormen zijn ontstaan door
een voortgaande metamorfose van het klassieke
kruideniersbedrijf. Van de bedieningszaak met een
uitermate persoonlijke dienstverlening lopen de
ontwikkelingslijnen naar de zelfbedieningszaak in
kruidenierswaren, de kleinere supermarkt welke
hier groente en vlees aan toe voegt en de grote
supermarkt welke naast levensmiddelen allerlei
andere zaken verkoopt. Illustratief voor de ontwik
keling van het zelfbedieningsbedrijf zijn de ge
gevens welke de Vereniging van Zelfbedienings-
bedrijven onlangs publiceerde. Hieruit blijkt, dat er
in Nederland per 1 januari 1969 bijna 8900 levens-
middelenzelfbedieningszaken waren. Van de ge
schatte levensmiddelenomzet van f 6 miljard zou
ruim f 4 miljard voor rekening van de zelfbe
dieningszaken komen.
ASSORTIMENTSBEHEERSING
DOORSLAGGEVEND
Wie de omzetcijfers van bedienings- en zelf
bedieningszaken vergelijkt zal zien, dat de laatste
veel beter voor de dag komen. Het assortiment
speelt bij het aantrekken en behouden van klanten
een belangrijke rol.
Het samenstellen van het assortiment is van
primair belang voor de hedendaagse kruidenier.
Ervaringen in de Verenigde Staten hebben geleerd
dat er voor de supermarkten jaarlijks een aantal
nieuwe produkten bijkomt, dat gelijk is aan 22
van het bestaande aantal produkten. Daar staat
tegenover dat er circa 17 jaarlijks afvalt wegens
veroudering of gebrek aan belangstelling. Het as
sortiment neemt dus in aantal gemeten met 5
per jaar toe. Ook in Nederland neemt het assorti
ment sterk toe.
Voor degenen die verantwoordelijk zijn voor het
beheer van een supermarkt, betekent dit dat men
voortdurend een keuze zal moeten maken. Alleen
een evenwichtig en voortdurend aangepast assor
timent levert voldoende rendement op van het ge-
investeerde vermogen.
110
