SAMENWERKINGSVORMEN
„Kruideniersorganisaties moeten op korte ter
mijn tot samenwerking komen, bij de sinds kort
nog verhevigde concurrentie in de levensmiddelen
branche". Aldus klonk het onlangs uit de mond
van een van de directeuren van een grote levens
middelenorganisatie. Deze oproep past in de alge
meen toenemende neiging tot samenbundeling van
krachten.
In een ontwikkeling waarbij veel kleinere bedrij
ven afvallen, de grotere door groei en/of samen
smelting in omvang toenemen, wordt het nood
zakelijk zich regelmatig te beraden over de eigen
positie. Dient deze versterkt te worden dan is dit
mogelijk doordat men het bedrijf vergroot, maar
ook doordat men met andere ondernemers uit de
bedrijfstak of misschien uit de bedrijfskolom (leve
ranciers of afnemers) samenwerkt.
Bij de interne bedrijfsvergroting kan het zijn dat
men dezelfde activiteiten op grotere schaal gaat be
drijven of andere activiteiten gaat aantrekken. Men
kan dit doen op dezelfde plaats of over verschil
lende plaatsen verspreid door middel van filialen.
Bij dit alles hoopt de ondernemer te komen tot een
produktiviteitsverhoging en-een hogere rentabiliteit
van het geïnvesteerde vermogen. Het is echter
heel goed mogelijk dat deze bedrijfsvergroting
niet te realiseren is omdat de markt een zekere
mate van verzadiging heeft bereikt, het vereiste
vermogen ontbreekt of de mensen er niet zijn.
Een verbetering van de positie van de indivi
duele ondernemer kan echter ook gevonden wor
den in de één of andere vorm van samenwerking.
Deze samenwerking kan een tamelijk los karakter
hebben, maar kan ook uitlopen in nauwere ver
banden of in een samensmelten van de betrokken
bedrijven of ondernemingen.
In een tijd waarin de kranten regelmatig spreken
over fusies, deelnemingen en het overnemen van
bedrijven, krijgen vormen van functionele samen
werking dikwijls minder de aandacht. Het is name
lijk heel goed denkbaar dat twee of meer kleine
of middelgrote bedrijven ten aanzien van bepaalde
functies met elkaar samenwerken. De ondernemer
eigenaar oefent in vele gevallen een complex van
functies uit, waaronder de commerciële functie, de
administratieve functie, de financiële functie, de
technische en personeelsfunctie. Het is duidelijk
dat de ondernemer zijn aandacht en tijd over deze
functies moet verdelen en het resultaat sterk af
hangt van zijn kwaliteiten, zijn ambities en van het
ter beschikking staande personeel. Het gevaar
bestaat echter dat niet alle functies voldoende
worden verzorgd. In dat geval kan het soms doel
matig zijn bepaalde functies met meerdere onder
nemers gezamenlijk te verrichten. Hierdoor kan
een grotere schaal verkregen worden, waardoor
men goedkoper werkt, eventueel deskundigen kan
aantrekken en als eenheid een sterkere positie
inneemt. Dit laatste is dikwijls nodig om zich tegen
het grote bedrijf te weer te stellen.
Deze functionele samenwerkingsvormen komen
vooral bij de inkoop en verkoop voor, maar daar
naast t.b.v. research en reclame. Het is echter ook
denkbaar, dat men de technische functie geheel
of ten dele samenvoegt. De mate en de vorm
waarin men dit realiseert kan variëren van de
situatie waarin enkele grossiers incidenteel een
wagonlading van een bepaald goed kopen of een
grote truck huren tot de situatie waarin zij een
dochter-N.V. oprichten, welke de gehele inkoop
overneemt.
Deze bundeling van krachten is een al een lang
66
