suikerbieten weinig contact hebben met de markt.
Een systeem van leveringscontracten zou mis
schien ook voor deze produkten tot een betere
beheersing van het aanbod kunnen leiden. Hoe
sterker en hoe meer geconcentreerd de afzet- en
verwerkingsorganisaties zijn (of worden), des te
groter is de kans op succes van zo'n systeem.
MANSHOLT OVER DE MARKT
Roosenschoon schrijft terecht, dat de boeren en
tuinders met hun coöperaties de markt toch niet
voldoende kunnen beheersen. Als dat wel het ge
val was, zou de markt- en prijspolitiek van de
overheid een veel beperkter karakter kunnen heb
ben. In het plan-Mansholt wordt ook op de zwakke
marktpositie van de landbouw gewezen en wordt
een aantal maatregelen op het gebied van de
marktstructuur voorgesteld, o.a. het stimuleren van
producentenverenigingen en overkoepelingen daar
van. De Europese Commissie gaat er van uit, dat
concentratie van het aanbod er toe zal bijdragen
vraag en aanbod met elkaar in evenwicht te bren
gen. Uit het memorandum blijkt, dat de vorming
van producentengroeperingen een zekere „afbouw"
van de interventiemechanismen mogelijk zou moe
ten maken. Met andere woorden: de prijsonder
steuning door de overheid zou kunnen plaats
maken voor een zekere marktbeheersing door het
bedrijfsleven zelf.
Uit het commentaar van het Landbouwschap op
dit onderdeel van het plan-Mansholt spreekt weinig
vertrouwen in deze aanpak van de marktpositie
van de land- en tuinbouw. Met ons toch relatief
hoog ontwikkelde coöperatieve apparaat hebben
we in Nederland geen kans gezien tot aanbod-
beheersing te komen. Zou dat dan in E.E.G.-
verband wel mogelijk zijn, hoewel de boeren in
Frankrijk en Italië thans nog nauwelijks over een
coöperatief afzetapparaat kunnen beschikken?
DE FUNDAMENTELE MOEILIJKHEID
Wij zijn wèl van mening, dat verdere voltooiing
van het coöperatieve apparaat, en concentratie er
van, de marktpositie van de land- en tuinbouw zou
versterken. Zeker bij de huidige wereldmarktver
houdingen kan het markt- en prijsbeleid van de
overheid echter niet worden gemist. Integratie is
in deze tijd noodzakelijk om de wensen van de
consument en van het afzetapparaat op geordende
wijze aan de producent door te geven, om een
zekere risicospreiding mogelijk te maken, enz. De
fundamentele moeilijkheid van de landbouw blijft
echter de onevenwichtigheid tussen de totale pro-
duktiecapaciteit en de koopkrachtige vraag.
65
