gunstig is geweest. Enerzijds nam de export sterk
toe. Zo vertoonden industriële exporten in 1968 een
toename van 20 terwijl de totale exportwaarde
met 12% toenam.
Anderzijds werden de importen van grondstoffen
en halffabrikaten, met name voor de industrie, veel
duurder. Zo stegen de prijzen van de importgoe
deren in 1968 gemiddeld 5% meer dan exportprij
zen. Vooral het laatste kwartaal van 1968 liet een
aanmerkelijke verslechtering van de handelsbalans
zien. Het tekort beliep 1,3 miljoen Kronen tegen
0,8 miljoen Kronen in de overeenkomstige periode
van 1967. Terwijl de exporten met 9% toenamen
stegen de importen met 13%. Verslechtering van
de handels- en betalingsbalans deden de monetaire
reserves met 180 miljoen Kronen verminderen tot
2,8 miljard Kronen.
De Deense regering is ervan overtuigd, dat de
aanpassingen vooral gezocht moeten worden op
het loon- en prijsfront. Sedert 1964 zijn de lonen
met ruim 60 gestegen, de prijzen van con
sumptiegoederen met 30 Toenemende span
ningen hebben de in januari 1968 gevormde rege
ring gedwongen een aantal nieuwe maatregelen te
nemen waaronder belastingmaatregelen en het
bevriezen van prijzen. De laatstgenoemde maat
regel bleef tot juli jl. van kracht. Ondanks belas
tingverhogingen en kredietbeperkende maatrege
len zullen de binnenlandse bestedingen dit jaar
naar verwacht met 7 stijgen. Nog meer zorg
geven de loonkosten die volgens de in een
O. E.S. O-rapport uitgesproken verwachting met
9 zullen stijgen. Het is maar de vraag of men
er onder deze omstandigheden in zal kunnen
slagen het handelsbalanstekort te reduceren.
GELDMARKT
De ook in de voorafgaande maanden al zeer
krappe situatie op de geldmarkt is in de maanden
juni en juli nog verslechterd. Zo steeg op de week
staat per 30 juni jl. het saldo voorschotten tot
949 miljoen en bereikte de bankbiljettenuitzetting
een omvang van 9.349 miljoen, beide record
cijfers. Deze verkrapping hing samen met een in
de vakantiemaanden normale, sterk verhoogde om
vang van de chartale geldhoeveelheid. Een andere
belangrijke oorzaak was de grote geldvraag van
Amerikaanse zijde, waardoor de tarieven op de
Eurodollarmarkt (de Europese geldmarkt) flink aan
trokken. Dit leidde ertoe, dat veel geld uit ons
land, via dollaraankopen bij de Nederlandsche
Bank, werd uitgezet in het buitenland. Dit alles,
gevoegd bij de ook voordien al moeilijke situatie,
culmineerde in bovenstaande extreem hoge cijfers,
gepaard gaande met navenante prijzen op de geld
markt. Inmiddels heeft de Federal Reserve Board
te New York (te beschouwen als de circulatiebank
van Amerika) aangekondigd de toevloed van Euro
pees geld naar de Verenigde Staten te willen be
teugelen. Niet alleen door de Amerikaanse mone
taire autoriteiten, ook door de Nederlandsche Bank
zijn maatregelen genomen om aan deze gang van
zaken paal en perk te stellen. Na overleg met de
betrokkenen heeft zij de deviezenbanken verzocht
om als maximumbedrag voor de netto buitenlandse
positie, ter keuze van de deviezenbank, te willen
aanhouden de positie ultimo mei, dan wel het
gemiddelde van maart en april. Dit maximumbedrag
mag niet worden overschreden, terwijl het netto
buitenlands actief gedurende het tweede halfjaar
van 1969 gemiddeld 10% lager dient te zijn.
Op langere termijn gezien zullen bovengenoem
de maatregelen wellicht aan hun doel beantwoor
den. Men mag echter niet verwachten, dat hierdoor
aan de huidige krapte op de geldmarkt een einde
zal komen.
339
