Zo worden de rentelasten geleidelijk zwaarder.
Op 6 maart jl. werd de discontovoet met 1/2
verhoogd tot 5 terwijl na de Nederlandse dis
contoverhoging op 8 april de Belgische Nationale
Bank opnieuw een verhoging van een half procent
toepaste (effectief op 10 april). Daarnaast werd de
rente op overheidsobligaties met eenzelfde percen
tage tot 71/2 verhoogd. Andere bankinstellingen
volgden. Zo verhoogde de Societé Nationale de
Crédit a 1'lndustrie haar rentetarieven voor posten
met een looptijd van meer dan 5 jaar van 7 tot
7</2 Inmiddels wordt het officiële disconto per
29 mei opnieuw verhoogd met een half procent.
De rentetarieven op de geld- en kapitaalmarkt
zijn evenals in de andere Westeuropese landen
sterk in beweging. Zo steeg de rente op zoge
naamde Rentenfondscertificaten van september
vorig jaar tot half april jl. van 4,2 tot 6,3
Geschetste ontwikkelingen die sterk onder invloed
staan van de gang van zaken op de internationale
markten zullen zonder twijfel kostenverhogend
werken.
Inmiddels heeft de expansie van handel en in
dustrie geleid tot een toenemend beroep op het
bankwezen. Het beroep van de banken, door mid
del van herdisconto van handelspapier, op de Cen
trale Bank nam toe tot Bfr. 23,7 miljard per 21 april
tegenover april 1968: Bfr. 4 miljard.
Het belangrijkste probleem wordt inmiddels ge
vormd door het vraagstuk van de nog in te voeren
B.T.W. Enerzijds kunnen de hierdoor veroorzaakte
anticipatieaankopen in 1969 aanleiding geven tot
een oververhitting van de conjunctuur, anderzijds
valt voor 1970 een aanzienlijke prijsstijging te ver
wachten. Consumptieprijzen zullen naar verwacht
met minstens 10 a 13% stijgen. Gezien de koppe
ling van de lonen aan een prijsindex en de inmid
dels reeds vastgelegde toezegging tot reële loons
verbetering, wordt voor 1970 een loonkostenstij
ging van minstens 15% gevreesd. Een en ander
zal de export minder gunstig beïnvloeden en de
vraag naar investeringsgoederen doen afremmen
voordat zij goed en wel op gang gekomen zal zijn.
Gezien het dreigende gevaar van prijs en kos-
teninflatie wordt aangedrongen op een matiging
van de toe te passen belastingtarieven.
GELDMARKT
Eind aprilbegin mei leek het er even op alsof
de sedert maanden uiterst krappe situatie op de
geldmarkt zou verbeteren. Op de eerste weekstaat
in mei was het saldo voorschotten 367 miljoen
en bedroeg de bankbiljettencirculatie 8.794 mil
joen. Aan de hand van deze cijfers mocht worden
verwacht dat er aan bankbiljetten nog 300
miljoen in de kassen van de banken zou terug
keren. Dit gevoegd bij de uitkering ad 400
miljoen door het Rijk aan de gemeenten (extra
hoog door woningbouwvoorschotten ad circa f 75
miljoen) omstreeks medio mei, wettigde de ver
wachting dat rond die datum het beeld van de
geldmarkt iets vriendelijker zou zijn. Al spoedig
bleek het tegendeel. Van het bankpapier keerde
slechts ongeveer de helft terug. Eveneens waren
de belastingbetalingen bijzonder hoog. (In dit ver
band mag zeker aan de B.T.W. worden gedacht).
Bovendien moest op 12 mei 150 miljoen worden
betaald voor bij de Nederlandsche Bank aange
kochte U.S. dollars. Deze dollars werden gebruikt
om D. marken te kopen in verband met de steeds
toenemende revaluatiegeruchten.
Een en ander resulteerde in een saldo voor
schotten op de weekstaat van 12 mei ad f 618
miljoen, de hoogste stand sinds 10 februari 1969.
Hieruit bleek duidelijk, dat ondanks de nog ko
mende Rijksuitkering de geldmarkt krap zou blij
ven.
Zoals reeds in het vorige artikel summier werd
vermeld, verhoogde de Agent van het ministerie
van Financiën op 28 april opnieuw de prijzen voor
schatkistbiljetten t.w.:
3-jaars biljetten van 61/8 tot 6y2
5-jaars biljetten van 6'/2 tot 6%
Bij de aankondiging van deze verhoging vielen
twee dingen op. In de eerste plaats werd voor het
eerst de mogelijkheid geopend schatkistbiljetten
op termijn aan te kopen met storting niet later dan
2 juni 1969. Verder kondigde de Agent aan dat hij
waarschijnlijk slechts voor korte termijn op deze
prijzen papier zou afgeven. Inderdaad staakte de
Agent de afgifte van papier op 2 mei. Tot die
datum werd voor ongeveer f 110 miljoen papier
afgenomen. Het bedrag dat op termijn werd afge
nomen kan op f 60 miljoen worden getaxeerd.
Mede hierdoor was het Rijk begin mei in staat
haar seizoenarrangement met de Nederlandsche
Bank, waarvan zij tot 200 miljoen gebruik had ge
maakt, geheel af te lossen. Het feit dat de Agent
echter op 16 mei weer op bovengenoemde prijzen
in de markt kwam (nu echter uitsluitend voor bil-
285
