organisatie en efficiency
werk dat men doet ook zo goed mogelijk te doen
en de in eerste instantie gemaakte fouten er uit
te halen. Men controleert wat men heeft gedaan.
Speciale organisatorische maatregelen zijn in het
kader van de zelfcontrole niet vereist. Men zal
tegenover betrokkenen (en zichzelf) moeten be
klemtonen dat het noodzakelijk is, dat zo accuraat
mogelijk wordt gewerkt. Door iedere medewerker
zal dienen te worden gestreefd naar het afleveren
van een schone „input".
INTERNE CONTROLE
Interne controle is de controle welke wordt uit
geoefend ten behoeve van de leiding van het be
drijf.
Zoals reeds in een eerder artikel werd opge
merkt, brengt het opleggen van verplichtingen
hetzij door delegatie van bepaalde taken, hetzij
door het belasten van anderen met de uitvoering
van bepaalde werkzaamheden mede, dat men
controle moet uitoefenen. De leiding draagt de
uiteindelijke verantwoordelijkheid.
Deze interne controle geschiedt ten behoeve
van de leiding van het bedrijf. De leiding wil zo
danig geïnformeerd worden, dat de uiteindelijke
verantwoordelijkheid kan worden gedragen.
Is een goede interne controle aanwezig en is
deze gebaseerd op een goede functiescheiding,
dan heeft de leiding een grote mate van zekerheid,
dat de „zaak rond zit".
De controle is intern, d.w.z. dat deze geschiedt
door niet los van het bedrijf staande functionaris
sen. Het is niet noodzakelijk, dat één bepaalde
functionaris met deze controlewerkzaamheden
wordt belast. Een spreiding van de werkzaam
heden over verschillende personen, die daarnaast
belast zijn met andere werkzaamheden, is zeer wel
mogelijk en in de meeste gevallen aan te bevelen.
In ieder geval moet echter worden gewaarborgd
dat een sluitend systeem van interne controle
functioneert. Hier zijn dus wel speciale organisa
torische maatregelen vereist.
EXTERNE CONTROLE
Bij externe controle is er sprake van een con
trole die verricht wordt door buiten het bedrijf
staande personen, mede ten behoeve van anderen
dan degenen, die belast zijn met de leiding van het
betrokken bedrijf (het maatschappelijk verkeer).
Doordat deze controle verricht wordt door vak
kundige, los van het bedrijf staande controleurs,
mag er op worden vertrouwd, dat de controle dus
danig geschiedt, dat een betrouwbaar beeld wordt
verkregen.
De externe controle heeft derhalve een geheel
eigen verantwoordelijkheid en zal autonoom moe
ten vaststellen, welke controles moeten worden
verricht ter verkrijging van het eigen, onafhanke
lijke oordeel over de positie van het bedrijf.
DE VERHOUDING TUSSEN INTERNE EN EXTERNE
CONTROLE
Uit het vorenstaande volgt, dat de externe con
trole nimmer kan worden vervangen door de in
terne controle. De doelstelling ervan is ruimer dan
die van de interne controle. Deze laatste geschiedt
niet door los van het bedrijf staande personen,
waardoor de volledige onafhankelijkheid van het
oordeel ten aanzien van derden niet tot gelding
kan worden gebracht. Wel zou men kunnen stellen,
dat de interne controle zou kunnen worden ver
vangen door de externe controle. De wijdere doel
stelling van deze laatste dekt uiteraard ook de
meer beperkte doelstelling van de interne con
trole. Hiervan moet echter uit het oogpunt van
doelmatigheid worden afgezien. Het zou een mis
kenning zijn van het kostenaspect, dat aan de
controle is verbonden.
De beantwoording van de vraag in hoeverre de
externe controle gebruik kan maken van de resul
taten van de interne controle, is uiteraard afhan
kelijk van de inhoud die aan de eigen verantwoor
delijkheid in een bepaald geval moet worden ge
geven. Als regel zal wel kunnen gelden, dat in het
algemeen de resultaten van de interne controle
meer steun zullen kunnen geven aan de externe
controle naarmate de eerste beter is georganiseerd
en de functiescheiding beter is verwezenlijkt.
248
