LANDBOUW COMMENTAAR
de landbouw, een maatschappijprobleem j
„Met groeiende angst vraagt elke
landbouwer zich heden ten dage af wat
de toekomst hem zai brengen.
Is er een kans dat althans
zijn kinderen, indien zij landbouwers
worden, mogen hopen
op een inkomen en een levenswijze
die vergelijkbaar is met wat in
de maatschappij gangbaar is?"
Deze woorden zijn niet afkomstig uit een her
derlijk schrijven of een pauselijke encycliek, maar
uit het „Memorandum inzake de hervorming van
de landbouw in de Europese Economische Ge
meenschap", vaker genoemd het plan-Mansholt.
Het is, menen wij, de grote verdienste van
Mansholt dat hij het landbouwvraagstuk naar voren
brengt als een opgave voor de hele maatschappij.
Hieruit blijkt niet alleen een scherpe kijk op de
kern van dit probleem, maar ook politieke be
kwaamheid. Want Mansholt drukt nu de hele niet-
landbouwwereld met de neus op een vraagstuk, dat
door velen jarenlang als een uitsluitende bezigheid
van landbouworganisaties en landbouwministers is
gezien.
Economen, vakbondsleiders en consumentenver
tegenwoordigers hebben vaak kritiek geleverd op
het landbouwbeleid. Mansholt geeft hun nu in
zekere zin gelijk, maar trekt ze direct aan de jas
om mee te helpen aan de oplossing. Zoals hij het
in het memorandum uitdrukt: „Hiertoe zal een
grote solidariteitsinspanning van de zijde van de
gehele gemeenschap nodig zijn. Het tot dusver
ongekende welvaartspeil dat onze maatschappij
bereikt, maakt dit mogelijk. Deze solidariteitsbe
weging, die ten doel heeft de landbouwproduktie
te moderniseren en te waarborgen dat de land-
Titel van het derde hoofdstuk van het „Memorandum in
zake de hervorming van de landbouw in de EEG". Dit memo
randum is als deel A één van de zes documenten die de
Europese Commissie op 18 december aan de Raad van
Ministers voorlegde.
59
