hausse van eind december nog heel even voort
gezet, maar daarin kwam zeer snel verandering.
De Amerikaanse maatregelen tot verdediging van
de dollar en de internationale politieke spanningen
deden de aandelenmarkten geen goed, zodat de
maand op een lager koersniveau werd geëindigd
dan waarmee zij was begonnen.
Hoewel er van spanningen op de kapitaalmarkt
moeilijk kan worden gesproken, leiden de onzeker
heden op politiek en economisch terrein er wel toe
dat er enige terughoudendheid is bij de kapitaal
verschaffers. Aan de andere kant is de vraag ook
niet van dien aard dat er uit dien hoofde een stij
ging van de rente in de lucht zou zitten.
Op de geldmarkt was de toestand in januari in
het algemeen vrij ruim te noemen. De circulatie
van bankbiljetten gaf de eerste weken van januari
een daling te zien van circa 450 miljoen, om in
de laatste week weer te stijgen, waardoor de da
ling over de hele maand ongeveer 300 miljoen
bedroeg.
De schatkist beschikte over ruime middelen en
ook de banken hadden over het algemeen niet te
klagen over de beschikbare gelden.
herstel evenwicht
De financieel-economische toestand in ons land
tendeert in de richting van een herstel van het ex
terne evenwicht zoals kan blijken uit de verwach
tingen van het Planbureau inzake de betalingsba
lans. Conjuncturele verstoringen lijken op het ogen
blik niet te verwachten. Financieel ligt de grootste
onzekerheid op het gebied van de internationale
valuta's.
De valuta's van de voornaamste Europese lan
den, afgezien van het pond sterling, zijn tamelijk
gezond te noemen en zelfs, zoals bij de Duitse
mark, is die gezondheid wel eens zo groot, dat dat
nadelen heeft voor anderen. Dat is speciaal het ge
val ten aanzien van de dollar. Voor de gulden be
hoeft men geen vrees te hebben. Die staat sterk
genoeg aan de ene kant, terwijl er aan de andere
kant ook geen situatie is die een herwaardering
in positieve zin zou vereisen, zoals bij hardnekkige
overschotten op de betalingsbalans gewenst zou
kunnen zijn.
De financiële positie van Engeland is nog altijd
vrij hachelijk, al is de ernst van de situatie lang
zamerhand wel zo duidelijk geworden dat er enige
hoop gekoesterd mag worden, dat de regering erin
zal slagen door drastische bezuinigingsmaatregelen
de financiële toestand van het land te saneren en
een basis te scheppen, die het land op een minder
grote voet betere economische kansen zal geven.
amerikaans dilemma
Geheel anders liggen de problemen van de Ver
enigde Staten, waar een zeer krachtige econo
mische potentie toch nog tekort schiet om aan alle
eisen en opgaven waarvoor dit land door zijn po
sitie in de wereld wordt gesteld te voldoen. On
danks de steun die de meeste Europese landen in
financieel opzicht nog bereid zijn te geven, is het
duidelijk dat een land ongaarne ziet dat zijn eigen
reserves worden aangetast als gevolg van tekorten
van anderen. Engeland was op den duur met inter
nationale financiële hulp niet meer gebaat, omdat
het niet langer ging om een tijdelijke verstoring van
het financieel-economische evenwicht. De Verenig
de Staten daarentegen lijken allerminst in een toe
stand verzeild te zijn die hun stempelt als een land
met chronische tekorten als gevolg van een ontoe
reikende economie.
Het gevaar dat de Verenigde Staten in econo
misch opzicht voor de westelijke wereld opleveren,
bestaat misschien niet zo zeer uit het tijdelijke nog
voortduren van deficits op de betalingsbalans,
want als het moet kan men daar zeer goed een
eind aan maken. Maar de financiële sanering zou,
indien al te rigoureus uitgevoerd, wel eens in de
rest van de wereld, en met name ook in Europa,
een sterke rem op de ontwikkeling van de econo
mie kunnen zijn.
80
