terwijl zij voorts de tendens hebben de rente om
hoog te doen gaan. Of dit laatste ook werkelijk zal
gebeuren is een andere kwestie. Ten slotte is de
toestand op de kapitaalmarkt in Nederland en an
dere landen niet alleen maar afhankelijk van de
grotere of kleinere toevoer van Amerikaans kapi
taal. Het lijkt niet waarschijnlijk dat er op korte ter
mijn in dit opzicht drastische veranderingen zullen
komen.
Een rechtstreeks gevolg van de perikelen die de
dollar na de devaluatie van het pond kreeg te ver
duren, is een vermindering van de goudvoorraad
van de Nederlandsche Bank. Nadat er in decem
ber al ongeveer 70 miljoen goud door de Neder
landsche Bank beschikbaar was gesteld van de
Londense goudpool, waar Nederland met een aan
tal Westeuropese landen in samenwerkt met de
Verenigde Staten ter regulatie van de goudprijs,
moest in januari nog eens 105 miljoen aan goud
aan de voorraden van de Nederlandsche Bank
worden onttrokken. Voorts heeft de Centrale Bank
ook nog ongeveer 70 miljoen aan dollars uit de
deviezenvoorraad ter beschikking van de Verenigde
Staten gesteld, waar een vordering in guldens
tegenover kwam te staan in de vorm van Ameri
kaans schatkistpapier. Op deze wijze helpt ook
Nederland mee aan het overbruggen van de pro
blemen waar het internationale geldstelsel thans
mee worstelt. Het is in elk geval duidelijk, dat de
Nederlandsche Bank door de dollartransactie
steun biedt in monetair opzicht aan de dollar en
dat niet een vlucht uit de dollar de achtergrond
is van deze manoeuvre. Slechts als de dollars te
gen goud waren omgewisseld, zou er een vlucht
uit de dollar hebben plaats gehad, maar daarvan
was geen sprake.
reserves
Het blijft intussen wel uitermate urgent dat de
besprekingen op internationaal niveau over een
herziening van het internationale geldstelsel voort
gang vinden. De plannen die vorig jaar door het
Internationale Monetaire Fonds zijn aanvaard om
in geval van nood speciale trekkingsrechten (spe
cial drawing rights) te creëren, die de beschikbare
monetaire wereldreserves zouden vergroten, zullen
dit jaar nog wel niet in werking treden. Op zijn
vroegst zal dit gebeuren in 1969 en dan moet er
eerst nog overeenstemming bestaan over de vraag
of er behoefte is aan een uitbreiding van de inter
nationale liquiditeiten. Als de Amerikaanse beta
lingsbalans in evenwicht zou komen, zou er in elk
geval naast het al bestaande tekort aan goud ook
nog een tekort aan dollars ontstaan. Het moment
om de internationale reserves op de nieuwe manier
te vergroten zou dan zijn gekomen.
Wat ons land betreft verwacht het Centraal Plan
bureau voor 1968 een overschot op de betalings
balans van 500 miljoen. De regering meent
voorshands niet te hoeven vrezen dat de Ameri
kaanse maatregelen deze prognose zullen aantas
ten.
De handelsbalans is blijkens de cijfers van het
C.B.S. verleden jaar met ongeveer 800 miljoen
vooruit gegaan. Het tekort daalde van 4,6 mil
jard tot 3,8 miljard bij een stijging van de totale
omvang van de buitenlandse handel met bijna
6 procent. Het Planbureau verwacht over 1967 een
overschot op de betalingsbalans van 200 miljoen.
rente
In de rentestand is in januari met kleine schom
melingen niet veel verandering gekomen. De aan
kondiging van een nieuwe staatslening deed echter
tegen het einde van de maand de obligatiekoersen
eningszins dalen.
Het z.g. tendersysteem dat voor de laatste twee
staatsleningen werd toegepast, is ditmaal verlaten.
Er is nu wel een vaste uitgiftekoers genoemd,
maar het bedrag van de lening is thans open ge
laten. Onder de huidige wat onzekere marktom
standigheden lijkt deze methode aanbevelens
waardiger dan het openlaten van de koers. Ook nu
is de bedoeling weer, evenals bij de tender, het
buitensporige majoreren tegen te gaan.
Op de aandelenmarkt werd begin januari de
79
