zette aanval op het dure geld in de wereld, na een
kortstondig succes, inmiddels van haar kracht be
roofd. In de Verenigde Staten is, vooral op de
geldmarkt, de tendens tot rentestijging al weer
duidelijk waarneembaar. Weliswaar houdt de Fe-
deral Reserve Board, die daar ongeveer dezelfde
plaats inneemt als bij ons de president van de
Nederlandsche Bank, de rente nog zoveel moge
lijk onder de duim, maar de politieke weerstanden
tegen een belastingverhoging die de Amerikaanse
president hoeft voorgesteld, zijn nog zo groot, dat
het de vraag is hoe lang de Federal Reserve haar
politiek zal kunnen volhouden. De inflatoire krach
ten worden ginds steeds sterker en daartegen zal
men of fiscaal of in de monetaire sfeer wat moe
ten doen.
geldmarkt
De geldmarkt werd in september aanvankelijk
geleidelijk wat ruimer, wat zich ook weerspiegelde
in een daling van de daggeldrente. Maar eind sep
tember veranderde het beeld weer, zoals overi
gens gebruikelijk is tegen het eind van de maand,
al was nu de omslag nogal drastisch. Op een dag
steeg de daggeldrente van 2% tot 4% en kort
daarop werd het 41/2 De banken zagen hun po
sitie midden in de maand aanzienlijk verlicht, dank
zij een daling van de geldcirculatie en de betalin
gen van het Rijk aan de gemeenten. Zij zagen daar
door kans hun bij de Ned. Bank opgenomen voor
schotten in rekening-courant bijna geheel te del
gen, terwijl zij voor het eerst sedert enige maanden
weer over behoorlijke tegoeden bij de centrale
bank beschikten. Aan deze rooskleurige toestand
kwam echter in de laatste week van de maand
weer een eind, toen de omloop van bankbiljetten
weer flink omhoog sprong en belastingbetalingen
aan het Rijk grote sommen vergden. De schatkist
zit er dan ook redelijk goed voor en de afdracht
van belastingen zal voorlopig haar stempel nog
wel op de geldmarkt blijven drukken.
obligatiemarkt
De obligatiemarkt, die de komst van een staats
lening verbeidt, heeft zich binnen zeer nauwe
grenzen bewogen in september. Er is maar heel
moeilijk een bepaalde tendens uit de koersontwik
keling te halen, als men afziet van betrekkelijk
willekeurige schommelingen die zich nu en dan
eens voordoen bij verschillende leningen. De rijks
begroting gaf geen aanleiding tot een ombuiging
van de stabiele koersontwikkeling. De binnen
landse factoren geven geen reden te veronderstel
len dat er grote veranderingen op til zijn. Hier
boven hebben wij al uiteengezet dat de overheid
en het bedrijfsleven waarschijnlijk geen grote emis
sie-activiteiten zullen ontplooien in de naaste toe
komst, maar dat er toch op het ogenblik geen
noemenswaardige daling van de rente lijkt in te
zitten. Als internationaal de rente weer een stij
gende tendens zou gaan vertonen, wat niet hele
maal uitgesloten lijkt, zal ook bij ons het rentepeil
zich moeilijk aan de invloed daarvan kunnen ont
trekken.
Op de onderhandse kapitaalmarkt schijnt er van
een daling van de rente in elk geval allerminst
sprake te zijn. De hypotheekrente toont eerder
enige neiging tot stijgen.
betalingsbalans
De in september bekend gemaakte cijfers over
de ontwikkeling van de betalingsbalans in het
eerste halfjaar laten zien dat de lopende rekening
nog een tekort toont, terwijl de kapitaalexport is
toegenomen. Niettemin is de goud- en deviezen
voorraad van de Nederlandsche Bank nog toege
nomen met 252 miljoen en liet de totale beta
lingsbalans (lopende rekening en kapitaalverkeer
tezamen) nog een overschot zien van f 122 mil
joen. De verklaring hiervoor is dat de deviezen-
banken hun buitenlandse activa hebben aangespro
ken en per saldo in het eerste halfjaar 562 mil-
338
