handelsbalans
De ontwikkeling van de Nederlandse handelsba
lans, die van grote betekenis is voor de betalings
balans, is tot dusver dit jaar wel gunstiger dan ver
leden jaar, maar overdreven verwachtingen mag
men toch nog niet koesteren. Volgens het Centraal
Orgaan voor de Economische Betrekkingen met het
Buitenland zou het invoeroverschot dit jaar onge
veer vier miljard gulden kunnen bedragen. Dat is
bijna 600 miljoen minder dan vorig jaar. Op zich
zelf zou dit resultaat niet ongustig zijn, vooral niet
als men bedenkt, dat het totaal van de in- en uit
voer in elk geval weer hoger zal zijn. Toch zal de
verwachte daling van het tekort op de handels
balans op zich zelf nietvoldoende zijn om het tekort
op de betalingsbalans te doen verdwijnen. Als alle
andere factoren, met name ook het dienstverkeer,
zich niet slechter zouden ontwikkelen, zou het re
sultaat niet veel meer zijn dan dat een evenwicht
op de betalingsbalans zou worden bereikt. Het door
het Planbureau voorspelde overschot van 500
miljoen, dat structureel gezien ook wenselijk is,
lijkt er echter nog niet in te zitten.
begroting
Men mag dan ook met belangstelling uitzien
naar de nieuwe prognose die het Planbureau tege
lijk met de Miljoenennota deze maand zal publice
ren. Wat de Rijksbegroting betreft, zijn de verwach
tingen in het algemeen dat er een fors tekort zal
zijn van meer dan 2 miljard, dat ten dele inflatoir
gefinancierd zal worden. Verhogingen van de indi
recte belastingen staan voor de deur. Ook een
wederinvoering van de opgeschorte investerings
faciliteiten? Gezien de hierboven gesignaleerde
aarzeling van het bedrijfsleven met nieuwe inves
teringsplannen, zou het opruimen van dit laatste
restant van de in de hoogconjunctuur getroffen be
perkende maatregelen logisch genoemd kunnen
worden.
Ook over de leningplannen van de regering zal
wel wat naders worden vernomen. Een zekere
terughoudendheid op dit punt, gezien de wense
lijkheid om de rente niet weer omhoog te doen
gaan, ligt in de lijn der verwachtingen.
De gemeenten zullen in elk geval hun voorrang
wel behouden en de Bank voor Nederlandsche
Gemeenten zal ongetwijfeld nog een belangrijk
deel van de beschikbare middelen op de kapitaal
markt tot zich trekken. De jongste B.N.G.-lening,
die tegen 61/2 rente pari werd uitgegeven, is
vlot geplaatst. Het uitgiftebedrag kon verhoogd
worden van 100 miljoen tot 150 miljoen en ook
toen moest nog een reductie op de inschrijvingen
worden togepast. Ook dit wijst er wel op dat op
het ogenblik het aanbod op de kapitaalmarkt rede
lijk ruim is. Psychologisch werkt hier zonder twijfel
ook de omstandigheid mee, dat men niet de ver
wachting koestert dat de rente op korte termijn
omhoog zal gaan. Maar al te ver kan men op dit
terrein zeker niet vooruit kijken.
geldmarkt
De geldmarkt heeft in augustus niet meer de in
vloed ondergaan van de in de vakanties gebruike
lijke uitzetting van de circulatie van bankbiljetten.
De vervroeging van de vakanties is duidelijk merk
baar geweest. De positie van de schatkist was wat
beter dan in de voorgaande maand, toen de be
hoefte aan kasmiddelen zeer groot was. De ban
ken daarentegen hebben zich nog veelal moeten
redden door voorschotten in rekening-courant op
te nemen bij de Nederlandsche Bank, omdat hun
tegoed nog voortdurend aan de krappe kant bleef.
De goud- en deviezenreserves zijn in augustus
redelijk op peil gebleven. Zij bedragen enkele hon
derden miljoenen meer dan een jaar geleden, maar
daar staat tegenover dat de tegoeden aan deviezen
van de banken meer zijn gedaald dan die van de
centrale bank zijn gestegen. Evenals zulks vorig
jaar het geval was, ziet het er naar uit dat even
tuele tekorten op de betalingsbalans ook nu weer
in hoofdzaak ten laste van de buitenlandse reser
ves van de banken zullen komen.
Ook nu is de Nederlandsche Bank tegen ul
timo van de maand weer bijgesprongen door dol
lars te kopen zowel contant als op korte termijn,
om op die wijze de geldmarkt over het moeilijke
punt heen te helpen. Al met al is de geldmarkt in
312