ginnings- en landbouwmethoden, dus nog onge
acht de produktie van voedsel uit plankton, uit
algen of de voortbrenging van volkomen synthe
tische produkten.
Een vergroting van de landbouwproduktie is in
de eerste plaats mogelijk door uitbreiding van het
areaal. Vooral in de minder dichtbevolkte delen
van de wereld zijn nog enorme oppervlakten
grond, die bruikbaar zijn of bruikbaar gemaakt
kunnen worden, beschikbaar. De oppervlakte die
nog in cultuur kan worden gebracht, schijnt nog
bijna driemaal zo groot te zijn als die welke nu
reeds in gebruik is. De grote reserves liggen in
Canada, Zuid-Amerika, Afrika en Australië.
Daarnaast is er de mogelijkhid van een belang
rijke verhoging van de opbrengst per ha. Wanneer
men bedenkt dat de laatste 30 jaar de bodempro-
duktie in de Verenigde Staten op dezelfde opper
vlakte ongeveer verdubbeld werd en dat de hec
tare-opbrengst in een land als Nederland, dank zij
een intensieve bewerking en een hoog kunstmest-
verbruik, belangrijk hoger ligt dan in andere landen
met ongeveer dezelfde natuurlijke omstandigheden,
dan is het zeker gerechtvaardigd te veronderstel
len dat de produktie van de thans in gebruik zijnde
cultuurgrond nog heel goed met 50 of meer kan
worden verhoogd. Met behulp van nematiciden,
herbiciden, fungiciden, insecticiden en pesticiden
kan men tal van insekten en onkruiden, die thans
nog onnoemelijk veel schade aanrichten, de baas
blijven. De technische mogelijkheden voor fabri
cage van deze bestrijdingsmiddelen, als ook van
de kunstmestfabricage zijn dank zij de ontwikkeling
van de chemische wetenschap ruim voldoende
voorhanden.
De meest beperkende factor voor de verhoging
van de landbouwproduktie vormt waarschijnlijk
nog de voorziening met zoetwater, doch de moge
lijkheden hiervoor zijn praktisch onbeperkt aanwe
zig. De investeringen voor het ontsluiten van nu
nog vrijwel onbereikbare gebieden en het ontgin
nen van de maagdelijke gronden, waarbij irrigatie
van te droge en ontwatering van moerassige gron
den noodzakelijk is, vergen enorme bedragen.
Daarom zal men het in de eerste plaats moeten
zoeken in een produktieverhoging op de reeds in
gebruik zijnde gronden.
Uit het bovenstaande kan blijken, dat Moeder
Aarde volgens de klassieke methoden in de komen
de decennia voldoende voedsel voor de groeiende
wereldbevolking kan voortbrengen. Het is hierbij
vooral echter de vraag in hoeverre de mogelijk
heden tot produktie-uitbreiding ook daadwerkelijk
kunnen worden benut. Vooral in de ontwikkelings
landen liggen grote mogelijkheden.
Er is in deze landen weinig kapitaal, waardoor,
gezien ook het gebrek aan kennis, de produktivi-
teit gering is. Bovendien zijn de transportmoge
lijkheden veelal zeer beperkt. Door de geringe
koopkracht is het voedingsniveau laag en dat heeft
weer een ongunstige invloed op de arbeidskracht
waardoor de produktiviteit wordt afgeremd. Er is
bovendien onvoldoende technische voorlichting en
als die er wel is, heeft deze weinig effect door de
ongeletterdheid van de boeren. Handel en verwer
king zijn slecht georganiseerd en eisen een groot
deel van de opbrengst op.
Het is de taak van de westerse wereld de land
bouw in deze gebieden te helpen bevorderen.
Niet alleen ter verbetering van de voedselvoor
ziening in die landen zelf, maar ook omdat deze
landen door export naar de ontwikkelde gebieden
deviezen moeten verdienen om daarmee machine-
riën e.d. te kunnen aankopen. In de te stichten in
dustrieën kunnen dan degenen, die door de verbe
terde landbouwmethoden vrij komen, werk vinden.
Wij hopen in een volgende kroniek nog eens op
de hieraan verbonden moeilijkheden en mogelijk
heden in te gaan.
298
