boeren uitlenen voor 3 of 4 De maximale loop
tijd voor deze leningen is 8 jaar.
De S.O.P.'s vragen voor de door hen verstrekte
kredieten als regel geen borgtocht van derden. Dit
is mogelijk dank zij het feit dat de produktie van de
individuele landbouwbedrijven bijna geheel op de
genationaliseerde binnenlandse markt wordt afge
zet, terwijl alle betalingen die daaruit voortvloeien
door de S.O.P.'s worden uitgevoerd, hetgeen hen in
staat stelt de te vorderen renten en aflossingen
rechtstreeks te verrekenen met de opbrengsten van
geleverde produkten.
Leningen met een looptijd langer dan 8 jaar kun
nen niet door de S.O.P.'s worden verstrekt, doch
deze worden door de Landbouwbank rechtstreeks
aan boeren verstrekt voor het stichten van bedrijfs
gebouwen en woningen, de aankoop van grond e.d.
Voor deze leningen geldt een maximale looptijd van
40 jaar, terwijl de jaarlijks verschuldigde rente
varieert van 1 tot 3 De Landbouwbank heeft ook
nog een speciale taak ten aanzien van de staats-
landbouwbedrijven en de agrarische produktie-
coöperaties, daar deze niet door de S.O.P.'s doch
uitsluitend door de Landbouwbank worden gefinan
cierd.
Op grond van de Poolse coöperatiewet zijn de
S.O.P.'s verplicht zich aan te sluiten bij de centrale
unie van S.O.P.'s. De belangrijkste functies van deze
centrale unie zijn het uitoefenen van toezicht en
controle op en het geven van adviezen aan de
S.O.P.'s. De S.O.P.'s zijn volgens hun statuten ver
plicht de aanwijzingen op te volgen, die door de
centrale unie worden gegeven.
Overigens kan hierbij worden opgemerkt dat de
centrale unie op democratische wijze wordt be
stuurd, waartoe de afgevaardigden van de aangeslo
ten S.O.P.'s periodiek bijeenkomen in provinciale
congressen.
In vergelijking met allerlei andere in Polen be
staande centrale unies van coöperaties, zoals die
van de aankoopcoöperaties, van de zuivelcoöpera-
ties en van de verbruikscoöperaties, die alle de
groothandelsfunctie uitoefenen, is het wel opvallend
dat de centrale unie van S.O.P.'s geen bancaire ac
tiviteiten verricht en daardoor ook niet kan worden
gezien als een centrale coöperatie.
Zoals reeds werd opgemerkt, kan als verklaring
van de spectaculaire ontwikkeling die de S.O.P.'s in
de na-oorlogse periode hebben doorgemaakt, in de
eerste plaats worden gedacht aan de invloed die
is uitgegaan van het overheidsbeleid. Het feit dat
de betaling van de landbouwprodukten vrijwel ge
heel plaatsvindt via de S.O.P.'s, is uiteraard van
bijzonder grote betekenis. Daarbij komt nog de mo
gelijkheid die voor de S.O.P.'s is geopend om tegen
een lage rente middelen te verkrijgen van de Land
bouwbank.
Een andere factor die als verklaring mag gelden
voor de ontwikkeling van de S.O.P.'s, is de grote
welvaart-toeneming die in het na-oorlogse Polen
heeft plaatsgevonden. Een van de uitingen hiervan
is de welhaast explosief te noemen aanwas van
spaartegoeden zowel bij de S.O.P.'s als bij de
stedelijke spaarbanken.
Op het totaal van alle spaarbanktegoeden in Po
len bedraagt het aandeel van de S.O.P.'s 15%. Dit
percentage kan niet bijzonder hoog worden ge
noemd, wanneer men weet dat van de Poolse bevol
king circa 38% zijn bestaan vindt in de landbouw.
Voor een juiste beoordeling van deze percentages
dient evenwel ook de positie van de Poolse boeren
bevolking voor de Tweede Wereldoorlog in aanmer
king te worden genomen, alsmede de structurele
wijziging die zich nadien heeft voltrokken.
ontwikkeling van de coöperatieve spaar- en voorschotbanken in Polen
aantal aantal aantal spaargelden in
S.O.P.'s bijkantoren leden min. zloty
1960 1.359 1.820 1.893.000 2.046
1965 1.636 1.960 2.800.000 9.036
toeneming in 5,7 7,7 48 341,6
225