boeren uitlenen voor 3 of 4 De maximale loop tijd voor deze leningen is 8 jaar. De S.O.P.'s vragen voor de door hen verstrekte kredieten als regel geen borgtocht van derden. Dit is mogelijk dank zij het feit dat de produktie van de individuele landbouwbedrijven bijna geheel op de genationaliseerde binnenlandse markt wordt afge zet, terwijl alle betalingen die daaruit voortvloeien door de S.O.P.'s worden uitgevoerd, hetgeen hen in staat stelt de te vorderen renten en aflossingen rechtstreeks te verrekenen met de opbrengsten van geleverde produkten. Leningen met een looptijd langer dan 8 jaar kun nen niet door de S.O.P.'s worden verstrekt, doch deze worden door de Landbouwbank rechtstreeks aan boeren verstrekt voor het stichten van bedrijfs gebouwen en woningen, de aankoop van grond e.d. Voor deze leningen geldt een maximale looptijd van 40 jaar, terwijl de jaarlijks verschuldigde rente varieert van 1 tot 3 De Landbouwbank heeft ook nog een speciale taak ten aanzien van de staats- landbouwbedrijven en de agrarische produktie- coöperaties, daar deze niet door de S.O.P.'s doch uitsluitend door de Landbouwbank worden gefinan cierd. Op grond van de Poolse coöperatiewet zijn de S.O.P.'s verplicht zich aan te sluiten bij de centrale unie van S.O.P.'s. De belangrijkste functies van deze centrale unie zijn het uitoefenen van toezicht en controle op en het geven van adviezen aan de S.O.P.'s. De S.O.P.'s zijn volgens hun statuten ver plicht de aanwijzingen op te volgen, die door de centrale unie worden gegeven. Overigens kan hierbij worden opgemerkt dat de centrale unie op democratische wijze wordt be stuurd, waartoe de afgevaardigden van de aangeslo ten S.O.P.'s periodiek bijeenkomen in provinciale congressen. In vergelijking met allerlei andere in Polen be staande centrale unies van coöperaties, zoals die van de aankoopcoöperaties, van de zuivelcoöpera- ties en van de verbruikscoöperaties, die alle de groothandelsfunctie uitoefenen, is het wel opvallend dat de centrale unie van S.O.P.'s geen bancaire ac tiviteiten verricht en daardoor ook niet kan worden gezien als een centrale coöperatie. Zoals reeds werd opgemerkt, kan als verklaring van de spectaculaire ontwikkeling die de S.O.P.'s in de na-oorlogse periode hebben doorgemaakt, in de eerste plaats worden gedacht aan de invloed die is uitgegaan van het overheidsbeleid. Het feit dat de betaling van de landbouwprodukten vrijwel ge heel plaatsvindt via de S.O.P.'s, is uiteraard van bijzonder grote betekenis. Daarbij komt nog de mo gelijkheid die voor de S.O.P.'s is geopend om tegen een lage rente middelen te verkrijgen van de Land bouwbank. Een andere factor die als verklaring mag gelden voor de ontwikkeling van de S.O.P.'s, is de grote welvaart-toeneming die in het na-oorlogse Polen heeft plaatsgevonden. Een van de uitingen hiervan is de welhaast explosief te noemen aanwas van spaartegoeden zowel bij de S.O.P.'s als bij de stedelijke spaarbanken. Op het totaal van alle spaarbanktegoeden in Po len bedraagt het aandeel van de S.O.P.'s 15%. Dit percentage kan niet bijzonder hoog worden ge noemd, wanneer men weet dat van de Poolse bevol king circa 38% zijn bestaan vindt in de landbouw. Voor een juiste beoordeling van deze percentages dient evenwel ook de positie van de Poolse boeren bevolking voor de Tweede Wereldoorlog in aanmer king te worden genomen, alsmede de structurele wijziging die zich nadien heeft voltrokken. ontwikkeling van de coöperatieve spaar- en voorschotbanken in Polen aantal aantal aantal spaargelden in S.O.P.'s bijkantoren leden min. zloty 1960 1.359 1.820 1.893.000 2.046 1965 1.636 1.960 2.800.000 9.036 toeneming in 5,7 7,7 48 341,6 225

Rabobank Bronnenarchief

blad 'De Raiffeisen-bode' (CCRB) | 1967 | | pagina 19