toren uiteenlopend. Het liquiditeits- en sovabili-
teitsvraagstuk is vooral zwaar voor gespeciali
seerde bedrijven, zoals de mesterij en de tuin
bouw. Hetzelfde geldt voor jonge ondernemers,
die een bedrijf overnemen.
Bij een evenwichtige financiering mag men niet
alleen denken aan de termijnen waarop gelden
worden aangetrokken en waarvoor zij zijn aange
wend. Men moet de bedrijfsrisico's wegen en aan
de hand daarvan voor ieder bedrijf aparte solva-
biliteitsregels opstellen. Dr. Verhage vroeg hier
voor de aandacht van de voorlichters van de over
heid en van de landbouworganisaties.
de financiering van de coöperaties
De landbouwkredietinstellingen financieren na
genoeg het gehele coöperatieve leven op agra
risch gebied. Dit geschiedt voor de centrale coö
peraties uit het depot dat de lokale banken bij de
Centrale Bank aanhouden.
Van de punten, die voor de financiering van de
coöperaties zeer belangrijk zijn, moet allereerst
het eigen vermogen van de coöperaties genoemd
worden. Dit eigen vermogen moet ook hier ge
zien worden als een weerstandsvermogen, dat
naar de aard van het uitgeoefende bedrijf kleiner
of groter kan zijn.
De afschrijvingen moeten tenminste maar
liefst meer dan de fiscale bedragen, dit om aan
het gevaar van economische veroudering van de
installaties te ontkomen.
Omdat een coöperatie toch ook een bedrijf is,
zal men een normale reserve moeten vormen, die
samenhangt met de grootte van het bedrijfsrisico.
Buiten de normale risico's worden vaak extra
risico's gelopen doordat, met name in de aankoop
sector, garanties voor prijzen en inkomens wor
den gegeven. Voor een gezonde financiering zal
men tegenover deze bijzondere risico's een be
stemmingsreserve moeten vormen.
Het belang van eigen vermogen voor de coö
peratie en de uitbreiding daarvan door middel van
reserveringen, is men zich in de agrarische we
reld niet altijd voldoende bewust. Ook de rentabi
liteit en de ontwikkeling daarvan moet alle aan
dacht hebben. Om wille van de continuïteit, die
voor coöperatoren en financiers van belang is,
is de leveringsplicht een goed middel om de toe
voer van grondstoffen te verzekeren. Bij een juiste
calculatie van opbrengsten en kosten lopen de
coöperaties met de leveringsplicht weinig risico.
Bij de aankoopsector, waar de band met de af
nemers losser is, en een grotere concurrentie
met het particuliere bedrijf bestaat, worden gro
tere risico's gelopen dan de normale bedrijfsrisi
co's. Dat er verschil moet worden gemaakt in de
eigen vermogensvorming bij de industriële en de
aankoopcoöperaties zal dus duidelijk zijn.
De aansprakelijkheid van de leden van een coö
peratie is van groot belang. In vergelijking met
particuliere bedrijven op hetzelfde gebied kan
hierdoor met een minder groot eigen vermogen
volstaan worden. Toch moet men ervoor zorgen
dat slechts in het uiterste geval van de aanspra
kelijkheidsregeling gebruik zal worden gemaakt.
Alhoewel ledenkapitaal niet heizelfde als reserve
is, moet de vorming ervan worden toegejuicht,
omdat dit, wanneer onverhoopt de aansprakelijk
heidsregeling moet worden gebruikt, de invorde
ring van een omslag vergemakkelijkt. Ledenkapi
taal dat eerst na een aantal jaren opeisbaar is,
vergemakkelijkt de financiering van de coöpera
tie, maar mag niet leiden tot minder ruim afschrij
ven en reserveren. Deze vorm van ledenkapitaal
dient men te zien als een financiering van de coö
peratie door haar leden zelf.
meer aandacht voor de financiering bij de voor
lichting
Tot slot van zijn inleiding sprak dr. Verhage als
zijn mening uit, dat de economische en sociale
voorlichting het terrein van de financiering wat
heeft verwaarloosd en dat het voor een verdere
groei van onze land- en tuinbouw uiterst belang
rijk zou zijn, wanneer iedere ondernemer zijn fi
nancieringsvraagstukken met deskundigen zou
kunnen bespreken. Wanneer ook het landbouw
onderwijs aan deze facetten meer aandacht zou
geven, zou deze voorlichting op een beter voor
bereide voedingsbodem meer tot zijn recht kun
nen komen.
o
