financieel overzicht
kentering en obligatiemarkt
Meenden wij aan het einde van de maand augus
tus reeds een toeneming van de weerstand tegen
een verdere rentestijging te kunnen waarnemen,
de ontwikkeling in september heeft die indruk vol
komen bevestigd. Het is niet teveel gezegd, wan
neer wij vaststellen, dat zich een uitgesproken
vaste stemming op de obligatiemarkt heeft afge
tekend. Onder leiding van de nieuwste 7 Staats
lening trad nl. een krachtige koersstijging in, waar
bij de koersverbeteringen ongeveer 3 punten uit
maakten. Voor staatsfondsen zijn dat voor een pe
riode van slechts één maand zelden voorkomende
verschillen, hetgeen een onmiskenbare aanwijzing
vormt, dat er een bodem in de markt is gekomen.
Het overweldigende inschrijvingssucces van de
7 Staatslening vormde blijkbaar een doorslag
gevende factor voor de kentering van het getij. Dat
is dan vooral te danken aan het feit, dat de lening-
/oorwaarden ten opzichte van de ten tijde van die
leningoperatie geldende marktkoersen zeer ruim
waren gesteld (bij een rendement van 7,06 het
geen altijd noodzakelijk is om een gunstig psycho
logisch effect voor de verdere ontwikkeling van
de obligatiemarkt te bereiken. Bij het afsluiten van
de maand gold voor die nieuwste staatslening een
recordkoers van 102%%, een agio derhalve van
ruim 3 punten ten opzichte van de emissiekoers.
Het merendeel van de oudere staatsleningen gaf
koerswinsten van dezelfde orde van grootte te zien
en voor de 5% lening 1965 I bedroeg de stijging
zelfs nog een kwartpunt meer.
sluitende financiering van het rijk
Een en ander rechtvaardigt de conclusie, dat de
kans op een rentestijging die het in september be
reikte recordrendement te boven gaat, als zeer ge
ring moet worden aangemerkt. Daarmee is echter
nog niet gezegd, dat reeds een zodanige ontspan
ning in het verschiet zou zijn, dat we voor de naas
te toekomst reeds op een geleidelijk dalend rente
verloop zouden kunnen rekenen. Evenals elke
prijs wordt ook de hoogte van de rente bepaald
door de verhouding tussen vraag en aanbod, in dit
geval door vraag en aanbod op de kapitaal
markt. Het spreekt vanzelf dat zolang er sprake zal
zijn van kapitaalschaarste en de vraag voor de fi
nanciering van investeringen zo groot is, dat daar
aan door het ter beschikking komende spaarkapi
taal nauwelijks kan worden voldaan, een noemens
waardige rentedaling niet valt te verwachten.
Dat niettemin in de afgelopen maand een verbe
tering op de obligatiemarkt kon intreden, is, be
halve aan het grote emissiesucces van de jongste
staatslening, vooral te danken aan de mededelingen
welke in de nieuwe miljoenennota met betrekking
tot het financieringsprogram van het Rijk werden
gedaan. Uit het begrotingsontwerp is immers ge
bleken dat het Rijk tot einde 1967 slechts een be
trekkelijk bescheiden beroep op de kapitaalmarkt
zal behoeven te doen. Terwijl voor het lopende be
grotingsjaar 1966 nog een kastekort van circa 600
miljoen zal moeten worden gedekt, zal in 1967 een
beroep op de publieke kapitaalmarkt geheel achter
wege kunnen blijven. Weliswaar is het begrotings-
292
