ook in het buitenland rentestijging
De ontwikkeling in het buitenland heeft tot deze
opvatting bijgedragen. Vrij verontrustend was het
bericht, dat Zwitserland heeft moeten overgaan tot
verhoging van het bankdisconto en wel met een
vol procent. Zelfs daarna bedraagt het disconto
nog slechts 31/2 bepaald laag in vergelijking
met andere landen, maar het was de verhoging op
zichzelf in een land, dat geen gebrek aan kapitaal
heeft, die onaangenaam heeft gestemd. Ook in
Engeland is het disconto met een vol procent ver
hoogd, van 6 tot 7 maar dat was de conse
quentie van de financiële en budgettaire maatrege
len, die in Engeland worden genomen en die der
halve rustig werd aanvaard, zij het, dat ook hier
aan niet de verwachting van een rentedaling kon
worden ontleend. Zeker niet nu Engeland alle
krachten inspant om de inflatie de baas te worden
en devaluatie te vermijden. Tekenend in dit ver
band is, dat een Britse industriële lening is ge-
emitteerd 991/2 en met een rentevoet van 8
In Duitsland zien wij hetzelfde verschijnsel. Daar
wordt voor kortlopende industriële leningen zelfs
9 betaald. Ook in de Verenigde Staten aanvaardt
de regering de gevolgen van de kapitaalschaarste
door de rente op schatkistpapier te verhogen tot
5% Deze rente is hoger dan in 45 jaar is voor
gekomen.
7% pandbrieven
In ons land zijn ook tekenen waarneembaar, die,
zoal niet op verdere rentestijging, dan toch wel op
handhaving van het tegenwoordige niveau wijzen.
Zo stelt de Veenkoloniale bank 7% achtjarige
pandbrieven ter beschikking a 100%, waarbij de
aflossing gedurende de eerste drie jaren niet is
toegestaan. Verder is bekend geworden, dat de
Gasunie onderhandelingen voert met institutionele
beleggers over een onderhandse lening ten bedrage
van 250 miljoen, met een looptijd van 18 jaar,
een rentevoet van 7% en een inschrijvingskoers
van 991/2 waardoor een effectief rendement kan
worden verkregen van 7,3 Weliswaar gaat een
dergelijke lening buiten de publieke kapitaalmarkt
om, maar zij vermindert de potentie van de kapi
taalmarkt als geheel en hierop moeten zich toch
alle leningen baseren. De markt heeft gedacht, dat
de Bank voor Nederlandsche Gemeenten weer het
eerst aan bod zou komen, omdat deze instelling
nog zeer grote kapitaalbehoeften heeft, maar de
Staat der Nederlanden is in het eerste gelid gaan
staan.
Op 12 augustus was de inschrijving open op
een emissie van 200 miljoen 7 obligaties a
991/2 Gedurende de eerste tien jaren zal geen
aflossing plaats vinden, zodat het effectieve rende
ment kan worden berekend op 7,06%. Het is nog
maar een half jaar geleden, dat de Staat kwam met
een 6% lening, groot 250 miljoen, eveneens
a 991/2 en met een effectief rendement van
6,3 Het succes van die lening was niet over
weldigend. Hetgeen nu geschiedt, is in ons land
nog nooit voorgekomen. Nog nimmer is een 7
binnenlandse staatslening uitgegeven, wel een der
gelijke lening ten laste van Nederlands Indië, in de
jaren twintig. Dat de Staat hiertoe is overgegaan
is een uiting van de verwachting, dat voorlopig liet
tegen betere voorwaarden kan worden geleend.
Velen beschouwen deze lening als een proefballon.
De zekerheid bestaat immers, dat de Staat log
meer leningen zal moeten aanbieden. Het totale
bedrag kan niet nauwkeurig worden vastgesteld,
maar men neemt aan, dat dit inclusief de thans
aangekondigde lening in de orde van grootte van
f 600 miljoen zal liggen. Of de modaliteiten voor de
Staat wat gemakkelijker zullen worden, zal goed
deels afhangen van het komende budget.
In ieder geval behoeft de minister van Financiën
zich voorlopig geen zorgen te maken omtrent zijn
bevoegdheid tot het uitgeven van leningen. De
Kamer heeft toestemming verleend, door het aan
nemen van de Leningwet, tot het aangaan van le
ningen tot een maximum van 2 miljard. De oude
machtiging liep tot f 11/2 miljard. Toch is de mi
nister enigszins aan banden gelegd. Hij had split
sing gevraagd voor twee soorten van leningen, nl.
enerzijds voor de consolidering van de middelen,
die door de rijksfondsen op voorinschrijvingsreke
ning in de schatkist worden gestort, anderzijds
voor leningen, die op de kapitaalmarkt worden aan
geboden. Aanneming van dit voorstel zou de han-
211
