Aandeel in de nalatenschap als zekerheid
voor een bankschuld
De vererving van het vermogen
Zoals men weet, vindt de erfopvolging plaats
door overlijden. Dat betekent, dat na iemands
overlijden zijn gehele vermogen op zijn erfge
namen overgaat. Indien er één erfgenaam is,
verkrijgt deze het gehele vermogen. Zijn er
meerdere erfgenamen, dan krijgt ieder van hen
een deel van het vermogen van de overledene
(de erflater). Het deel dat iedere erfgenaam ver
krijgt, is afhankelijk van de familierelatie waarin
hij tot de erflater staat. Indien de erflater gehuwd
was en kinderen uit dat huwelijk nalaat, geldt
een eenvoudige regel: de overblijvende echtge
noot en de kinderen verkrijgen ieder een even
groot gedeelte van de nalatenschap.
Huwelijksgemeenschap en nalatenschap
Is de erflater gehuwd geweest, dan kan zich
nog oen bijzonderheid voordoen. Veelal zal het
huwelijk zijn aangegaan in algehele gemeen
schap van goederen. Dat doet zich voor, indien
noch bij het aangaan van het huwelijk, noch
daarna, huwelijksvoorwaarden zijn gemaakt. De
overblijvende echtgenoot verkrijgt na het over
lijden van de andere echtgenoot de helft van de
huwelijksgemeenschap en bovendien zijn aan
deel als erfgenaam in de andere helft van de
huwelijksgemeenschap. Men zegt, dat de over
blijvende echtgenoot ,,de helft plus een kinds
deel" verkrijgt.
Rechtsovergang ten gevolge van overlijden
De rechtsovergang ten gevolge van het over
lijden vindt plaats zonder dat daartoe een
afzonderlijke handeling nodig is. Enkel door het
overlijden worden de erfgenamen eigenaar van
het vermogen van de erflater. Indien er meer dan
een gerechtigde is, moet daarna echter nog wor
den uitgemaakt, welke van de goederen aan
ieder van de erfgenaam individueel zullen gaan
toebehoren; met andere woorden: de nalaten
schap moet onder de gerechtigden worden ver
deeld. Soms zal de verdeling aldus kunnen
plaats vinden, dat iedere erfgenaam een bepaald
aantal van de goederen, in waarde overeen
komend met zijn aandeel in de nalatenschap,
verkrijgt. Meestal is dat echter om de een of
andere reden niet mogelijk. Indien b.v. de na
latenschap in hoofdzaak bestaat uit een boerde
rij met 20 ha land, is het niet wel doenlijk aan
iedere erfgenaam goederen toe te delen, want
men zal de boerderij met het daarbij behorende
land gewoonlijk als een eenheid willen hand
haven. Onder zulke omstandigheden zal uitge
maakt moeten worden, dat degene onder de
erfgenamen die voornemens is het boerenbedrijf
voort te zetten, de gehele nalatenschap verkrijgt;
hij zal aan de andere erfgenamen hun aandeel in
een geldsom terzake van „overbedeling" moeten
uitkeren.
Boedelscheiding (scheiding en deling)
De handeling waarbij de verdeling van de na
latenschap plaats vindt en waarbij derhalve aan
de onverdeeldheid van de nalatenschap een
einde wordt gemaakt, noemt men boedelschei
ding of ook wel scheiding en deling. De wet
schrijft in het algemeen voor de boedelscheiding
niet een bepaalde vorm voor. Dat wil dus zeg
gen, dat de boedelscheiding hetzij mondeling,
hetzij schriftelijk zal kunnen plaats vinden.
Meestal zal men het gewenst achten van de
boedelscheiding een akte op te maken om later
onenigheid te voorkomen. Bij eenvoudige boe
dels is echter een mondelinge scheiding een ge
bruikelijke figuur.
In sommige gevallen geldt voor de boedel
scheiding het voorschrift, dat deze bij notariële
akte moet plaats vinden. Dat doet zich voor, als
zich onder de erfgenamen een of meer personen
bevinden die ,,niet het vrije beheer van hun
goederen hebben", hetgeen onder meer het ge
val zal zijn, indien een of meer der erfgenamen
minderjarig is.
Handhaving van onverdeeldheid is ongewenst
Het verdient in het algemeen aanbeveling zo
snel mogelijk na de erfopvolging de verdeling te
doen plaats vinden, want het handhaven van de
toestand van de onverdeeldheid moet als onge
wenst worden beschouwd. De verdeling van de
nalatenschap wordt namelijk ingewikkelder naar-
230
