Financieel overzicht
Tekort op betalingsbalans valt mee
De zorgen voor de stand van de betalings
balans zijn in de afgelopen maand plotseling min
of meer weggevaagd of althans belangrijk ver
minderd door de ramingen van het Centraal
Plan Bureau in het Centraal Economisch Plan
1965, zowel als door publikatie van het Centraal
Bureau voor de Statistiek omtrent de betalings
balans over 1964. Terwijl het Centraal Plan
Bureau in het najaar van 1964 nog een tekort
van 1 miljard op de lopende rekening van
de betalingsbalans voor het afgelopen jaar ver
wachtte, blijkt thans dat het werkelijke tekort
niet meer dan rond 650 miljoen beloopt. Welis
waar betekent dat ten opzichte van het vooraf
gaande jaar nog een totale achteruitgang van
rond 1 miljard, maar hoofdzaak is toch dat het
tekort veel lager blijkt te zijn dan aanvankelijk
naar aanleiding van de loonexplosie in 1964 was
voorzien.
Dat het verloop van de betalingsbalans zo
sterk is meegevallen, vormt een bemoedigend
bewijs voor het aanpassingsvermogen van de
Nederlandse economie. De verwachting was im
mers algemeen, dat de loonexplosie, die voor het
bedrijfsleven een verzwaring van de arbeidskos
ten van rond 20% met zich bracht, gepaard zou
gaan met een zodanige overbesteding, dat hier
door het monetair-economische evenwicht
ernstig zou worden verstoord. Achteraf kan nu
echter worden geconstateerd, dat het tekort op
de buitenlandse betalingsbalans binnen redelijke
grenzen is gebleven. Bovendien moet men dan
nog rekening houden met het feit, dat de voor-
raadvorming in het afgelopen jaar aanzienlijk is
toegenomen, hetgeen uiteraard met de betaling
van min of meer belangrijke bedragen naar het
buitenland gepaard moet zijn gegaan.
Volgens het Plan Bureau is met de voorraad-
vorming in 1964 1,60 miljard gemoeid ge
weest tegen slechts 700 miljoen in 1963. Dat
maakt derhalve een verschil uit van 900 mil
joen. Toen het Plan Bureau het tekort der
lopende rekening van de betalingsbalans in sep
tember jl. op 1 miljard becijferde tegenover
haar aanvankelijke raming van 1 miljard was
de grote omvang van de voorraadvorming niet
bekend, zodat het effect daarvan op de invoer-
cijfers bij de raming buiten beschouwing bleef.
Monetair evenwicht komt reeds nabij
Schuilt er in de geschetste ontwikkeling een
grote geruststelling, in nog sterkere mate geldt
dat ten aanzien van de vooruitzichten voor het
lopende jaar. Het Plan Bureau berekent nl. dat
het betalingsbalanstekort dit jaar verder van
650 miljoen tot 100 miljoen zal verminderen.
Dat zal er derhalve op neerkomen, dat het even
wicht op de betalingsbalans nog dit jaar zou
worden bereikt, waarbij alweer in aanmerking
dient te worden genomen, dat het Plan Bureau
voor het lopende jaar uitgaat van een voorraad
vorming van niet meer dan 900 miljoen, dit is
dus rond 700 miljoen minder dan in 1964.
Zowel de gegevens van het Plan Bureau, als
die van het C.B.S. tonen aan, dat het tekort
grotendeels voor rekening van het eerste half
jaar van 1964 komt en dat het tweede halfjaar
relatief veel gunstiger is geweest. Uit de publikatie
van het C.B.S. blijkt voorts, dat in het laatste
kwartaal van 1964 op de lopende rekening van
de betalingsbalans een overschot werd ver
kregen van 410 miljoen waardoor het tekort,
op kasbasis, voor het gehele jaar tot 457 mil
joen werd teruggebracht, terwijl het op trans
actiebasis 658 miljoen beloopt. Over 1963 was
er op kasbasis een overschot van 912 miljoen
en op transactiebasis een overschot van f 367
miljoen.
Ruim overschot in kapitaalverkeer
Beziet men de totale betalingsbalans, die be
halve het lopende, ook het kapitaalverkeer met
het buitenland omvat, dan blijkt de situatie nog
veel gunstiger te zijn. De betalingsbalans als
geheel sluit nl. met een overschot van f 213 mil
joen tegen f 504 miljoen in 1963. Deze bevredi
gende ontwikkeling is vooral te danken aan het
particuliere kapitaalverkeer met het buitenland.
Dit leverde nl. een overschot op van 729 mil
joen tegen slechts f 60 miljoen in 1963. Ruim
de helft van eerstgenoemd overschot komt voor
rekening van het laatste kwartaal van 1964,
waarin een netto kapitaalaanwas werd geregis-
100
