De bank in de praktijk
Een greep uit het Raiffeisenwerk van de plaatselijke bank
Urk in het teken van de visserijfinanciering
De verwachting, dat de afsluiting en inpolde
ring van de voormalige Zuiderzee aan het eiland
Urk de genadeslag zou toebrengen, is niet be
waarheid. Integendeel, na de oorlog en in het
bijzonder gedurende de vijftiger jaren is de om
schakeling naar Noordzeevisserij met kracht ter
hand genomen. Alhoewel grotendeels ingekap
seld in het drooggelegde land blijft het eiland
Urk met haar gezicht naar de zee gericht, ge
tuige de sterk gemoderniseerde vloot, de
groeiende omzet van de visafslag en de toe
nemende activiteit van de met de visserij ver
bonden industrie.
Voortgaande inpoldering en de steeds korter
wordende visseizoenen op het IJsselmeer heb
ben de vissers ertoe gebracht hun activiteit meer
en meer naar de Noordzee te verschuiven. Aan
gezien de bestaande vloot niet op deze taak
berekend was, bleek een algehele omschakeling
noodzakelijk. Modern uitgeruste, krachtige en
vooral snelle schepen waren nodig. Dat deze
eenmaal begonnen beweging met kracht werd
doorgezet, blijkt wel uit de voortdurende groei
van de Noordzeevloot. In 1949 bestond deze uit
51 schepen met een draagvermogen van ruim
1850 ton; in 1964 telde de vloot 107 Noordzee-
kotters met een totale capaciteit van ruim
6400 ton. Met de nieuwbouw waren aan
zienlijke bedragen gemoeid, maar daarnaast
eisten de veelvuldige vernieuwingen van de
technische outillage en het vervangen van de
bestaande motoren door steeds sterkere aan
zienlijke investeringen. Kon men direct na de
oorlog een kotter met minder dan 100.000,
financieren, vandaag aan de dag is hiermede
een investering van 200.000,tot f 300.000,
gemoeid.
Sedert 1958 heeft de bank te Urk een groeiend
aandeel gehad in de financiering van deze dyna
mische bedrijfstak, aldus de heer De Boer,
beheerder van deze vestiging van de boeren-
leenbank/raiffeisenbank ,,De Noordoostpolder".
De bank is betrokken bij de financiering van
ongeveer 30 van de Urker Noordzeevloot.
Zowel de heer Otter, onderdirecteur van laatst
genoemde bank, als de heer De Boer vertelden
met enthousiasme van de ontwikkeling van deze
bank, die zo nauw betrokken is bij het wel en
wee van de vissersplaats Urk.
Het vissersbedrijf is op Urk een uitgesproken
familiebedrijf. Rederijen komen niet voor, de
n.v.-vorm wordt niet toegepast. Het personeel
vaart niet in loondienst maar vrijwel uitsluitend
op een zogenaamd maatschapscontract, dat hen
doet delen in de resultaten van de wekelijkse
vangst. Doordat de werknemer een vast percen
tage ontvangt van de in grootte wisselende be
somming, is hij direct bij de bedrijfsuitkomsten
geïnteresseerd, hetgeen de produktiviteit ten
goede komt.
Ook de bank is bij de besomming betrokken.
Zij ontvangt eveneens een van te voren vastge
legd percentage van de besomming ter betaling
van rente en aflossing. Dit laatste bestanddeel
is groter naarmate de wekelijkse opbrengst
groter is. Daarnaast zal de schipper bij goede
resultaten van de geboden gelegenheid gebruik
maken om extra aflossing te verrichten.
Urk heeft een zeer snel groeiende bevolking.
Het geboortecijfer is op één na het hoogste van
Nederland. De bevolkingsopbouw laat zien, dat
de jeugd in sterke mate vertegenwoordigd is.
Gegeven deze omstandigheden behoeft men
zich dan ook geen zorgen te maken over de toe
komstige voorziening van arbeidskrachten.
Wel schept de snelle bevolkingsaanwas een
woning- en ruimteprobleem. Door een belang
rijke vergroting van het grondgebied van Urk
werd het mogelijk de bestaande woningbouw
plannen uit te voeren. In de laatste helft van de
vijftiger jaren werden deze projecten in een vrij
snel tempo gerealiseerd. De bank te Urk, die
juist in deze periode met haar werkzaamheden
begon, was van het begin af bij de financiering
van de woningbouw betrokken. Het eigen huis
vormt een van de belangrijkste idealen van de
rechtgeaarde Urker. Huurwoningen komen dan
ook sporadisch voor, terwijl er eerst sinds
enkelo jaren een woningbouwvereniging is. Het
werkzame aandeel in de visserij stelt velen in
staat te sparen voor de eigen woning. Voor de
bank betekent dit, dat veel spaarsaldi een tijde
lijk karakter hebben en na de aankoop van het
huis plaats maken voor een hypothecaire schuld.
Ter financiering van het eigenwoningbezit werd
24
