Structuur en ontwikkeling van de
Nederlandse landbouw
Op de openingsvergadering van het C.I.C.A.-congres te Scheveningen werd
door ir. 1. S. Keijser, directeur van de Coöp. Centrale Raiffeisen-Bank, een
inleiding gehouden, waarvan wij hieronder een samenvatting laten volgen.
De structuur van de Nederlandse landbouw
steunt sinds oude tijden op 2 fundamenten: de
voortbrengingsgeschiktheid van de bodem en
de handel met het buitenland. Dit heeft geleid
tot een krachtige positie van de Nederlandse
land- en tuinbouw in ons werelddeel.
In de laatste jaren is de structuur van de land
bouw minder stabiel geworden door kostenstij
ging en arbeidsschaarste enerzijds en door een
geringe mogelijkheid om de prijs van de produk-
ten en de vraag te beïnvloeden anderzijds. Dit
heeft geleid tot een vermindering van het aantal
agrarische bedrijven en van het arbeidsaanbod
in de landbouw met resp. 12% en 19% in de
periode 19501960.
Daarnaast is er ook een zeer belangrijke ont
wikkeling gaande in de richting van aanpassing
aan nieuwe afzetmogelijkheden en verlaging van
het kostenniveau. Gezocht wordt naar een nieuw
evenwicht, waarbij voor het efficiënt geleide be
drijf het vooruitzicht bestaat van een kosten
dekkende produktie. Hiervoor is het nodig dat
de producenten, de marktorganisaties in de
land- en tuinbouw, alsmede de overheid tot een
gemeenschappelijke aanpak komen.
Door de producenten zal bij voortduring aan
dacht moeten worden geschonken aan opvoering
van de produktiviteit door middel van bedrijfs-
vergroting, specialisatie van de produktie en
door het aangaan van samenwerkingsvormen
met bedrijfsgenoten.
De marktorganisaties hebben een gewichtige
taak bij het tot waarde brengen van de land-
bouwprodukten. De coöperaties kunnen het mid
del vormen om de markt in al haar geledingen
te kennen en om uiteindelijk de ontwikkeling van
de boerderij in de juiste richting te leiden.
De medewerking van de overheid is nodig
voor de verbetering van de externe produktie-
voorwaarden, zoals waterbeheersing, ontsluitng
van het gebied, verkavelingspatroon. Vóór alles
is echter nodig dat de overheid de moderne
agrarische ondernemer steun verleent bij het
bewaren van vertrouwen in de toekomst. Zonder
dat vertrouwen zullen de gewenste en voor ons
land nuttige investeringen niet tot stand komen.
Vertrouwen in de toekomst heeft tot voorwaarde
de aanwezigheid van redelijk stabiele marktver
houdingen. De individuele producenten kunnen
deze verhoudingen niet zelfstandig beïnvloeden.
Het is daarom gewenst dat de overheid door
middel van een goed gefundeerd prijsbeleid zorg
draagt voor de nodige stabiliteit, juist en vooral
in deze periode van nieuwe vormgeving aan
de bedrijfsvoering.
In de eindeloze vlakte van de polder trok een draineer-
machine een sleuf. De snelheid, waarmede tegelijk de
draineerbuizen werden gelegd, oogstte grote bewonde
ring bij de buitenlandse deelnemers aan de C.I.C.A.-ver
gadering.
301
