Wat ons bezig houdt
RENTEBELEID EN DISPENS AT IE BELEID
De financiële moeilijkheden, waarin Neder
land zich voor een groot deel als gevolg
van de loonontwikkeling bevindt, gaan ook
aan onze organisatie niet voorbij. Er is een
duidelijke parallel te trekken tussen de natio
nale situatie en die binnen onze organisatie.
Nationaal: meer invoer uit het buitenland dan
uitvoer naar het buitenland met als gevolg een
groot tekort in de rekening met het buitenland,
dat door de Nederlandsche Bank betaald moet
worden met goud en deviezen.
Binnan de organisatie: meer uitzettingen in
eigen kring dan de aanwas van de spaargelden
bedraagt en dientengevolge een negatief saldo
van middelen en uitzettingen, dat moet worden
bijgepast uit het saldo bij de Centrale Bank.
Zoals de Nederlandsche Bank gedwongen is
maatregelen te nemen om het negatieve saldo
met het buitenland weer in een positief saldo
te veranderen, zo is het Bestuur van de Cen
trale Bank gedwongen maatregelen te nemen
om de ongunstige verhouding tussen de mid
delen en uitzettingen weer in een gunstige te
wijzigen. Voor de Nederlandsche Bank bestaan
deze maatregelen uit disconto rente)-ver-
hoging en kredietbeperking, voor het Bestuur
van de Centrale Bank bestaan zij uit verscher
ping van de dispensatieregeling en wijziging
van het rente-advies.
De strekking van beide laatstgenoemde
maatregelen, die op 20 juli jl. zijn genomen, is:
een duidelijk halt toe te roepen aan de veel te
sterke stijging van de uitzettingen.
De cijfers laten duidelijk zien hoe nodig het
was.
In het eerste halfjaar van 1964:
aanwas van de middelen 107 miljoen
stijging van de uitzettingen 282 miljoen
nadelig verschil 175 miljoen
Daar het grootste deel van de sterke stijging
van de uitzettingen is veroorzaakt door de
hypotheekverstrekking (een toeneming van
193 miljoen in zes maanden), is op dit terrein
een ingrijpende maatregel genomen. Voor alle
leningen en voorschotten met een looptijd van
meer dan 20 jaar is thans, ongeacht de stand
van de A-grens, een dispensatie van de Cen
trale Bank vereist.
Voorts is het maximumbedrag van de kre
dieten in rekening-courant, welke binnen de
B-grens zonder dispensatie van de Centrale
Bank kunnen worden verstrekt (ongeacht of het
nieuwe posten of verhogingen zijn), voor pri
vaatrechtelijke rechtspersonen verlaagd tot
25.000,en voor natuurlijke personen tot
10.000,—.
Uitzettingen aan publiekrechtelijke rechts
personen en aan privaatrechtelijke rechtsper
sonen, die niet rechtstreeks werkzaam zijn in
de agrarische sector, zijn zonder uitzondering
onderworpen aan dispensatie.
Van het welslagen van deze maatregelen zal
het afhangen of na enige wij hopen zo kort
mogelijke tijd terugkeer naar een ruimere
regeling mogelijk zal zijn.
Wij moeten ons daarbij niet ontveinzen, dat
tot het ontstaan van de huidige situatie heeft
bijgedragen, dat veelal te traag op de vorige
rente-adviezen met betrekking tot de uitzet
tingen is gereageerd. Nog altijd is er een te
grote achterstand in de aanpassing van de
debetrentes, waardoor veel kredietvraag, die
normaal niet tot de eigen kring wordt gerekend,
zich tot onze banken heeft gewend.
Het is daarom van het grootste belang, dat
het nieuwe advies ten aanzien van de debet
rentes, dat met de wijziging van de dispensatie
regeling aan de banken is toegezonden, thans
zonder vertraging wordt opgevolgd.
Een verhoging van het advies met betrekking
tot de rente van termijnspaargelden, ten aan
zien van welke spaarvorm overigens de reeds
herhaaldelijk uiteengezette wenselijkheid van
een voorzichtige politiek ongewijzigd van kracht
blijft, alsmede een bijbehorende aanpassing
van de renteregeling van de Centrale Bank,
voltooien het samenstel van getroffen maat
regelen.
Indien zij met het juiste begrip worden toe
gepast dan kunnen wij zelfs in deze moeilijke
tijd de toekomst met vertrouwen tegemoet zien
en op een spoedige terugkeer van normalere
omstandigheden hopen.
230
