Kantoorgebouw ENCK
verworven zelfstandigheid niet wil opgeven. Men
wil wel van de centrale organisatie profiteren
maar zich zo min mogelijk binden.
Toch moeten de problemen verbonden aan
concentratie opgelost worden o.a. door meer
informatie aan de leden te verstrekken, een
blijvend contact tussen de manager en de leden
te verzekeren en de leden zeggenschap te geven
in lange termijnbeslissingen.
Agrarische afzet
Gedurende de tweede dag werd aandacht be
steed aan de verschillende samenwerkingsvor
men in coöperatief verband. Dr. H. Westermann
(Universiteit van Münster) achtte het vooral van
belang, dat er juridische verhoudingen worden
geschapen, welke het mogelijk maken het afzet-
patroon van agrarische produkten dusdanig te
beïnvloeden, dat de belangen van de landbouw
zo goed mogelijk gediend worden. In ieder ge
val dient het afzetrisico zo klein mogelijk te zijn.
Het gaat hier om het op elkaar afstemmen van
belangen en risico's in de verschillende opeen
volgende schakels tusen producent en consu
ment. Twee juridische vormen zijn hier mogelijk
namelijk het individuele contract tussen de
coöperatie en haar partner en de gezamenlijke
onderneming, waarbij verschillende schakels in
één onderneming worden ondergebracht.
Handhaven coöperatieve sfeer
Ir. IJ. de Boer stelde in zijn verhandeling, dat
de aan- en verkoopcoöperaties behoefte hebben
aan een zekere mobiliteit en onafhankelijkheid
met betrekking tot de nauwkeurig omlijnde op
drachten. In sommige gevallen kunnen speciale
samenwerkingsvormen binnen het bestaande ge
heel geschapen worden in de vorm van een
„pool" of een samenwerkingscontract, dit ten
einde vermenging van allerlei produkten te voor
komen. Het betreft hier dikwijls het vormen van
subcoöperaties.
Voortgaande integratie vereist in enkele ge
vallen het opzetten van sterk gespecialiseerde
en kostbare bedrijfseenheden welke niet geba
seerd kunnen worden op de direct geïnteres
seerden, maar opgezet dienen te worden door
een centrale organisatie. Hierdoor wordt de band
tussen producent en de organisatie, die het pro-
dukt verder verwerkt, veel losser doch de
coöperatieve sfeer in het bedrijf dient gehand
haafd te worden.
Leiding geven
Problemen van het leiding geven aan coöpera
tieve bedrijvenwas het onderwerp van de laatste
dag. Professor dr. G. Draheim onderkende bij de
coöperatieve organisatie een beperkt aanpas
singsvermogen waardoor onvoldoende efficiency
wordt bereikt om zich te midden van de groeien
de concurrentie te handhaven. Vaak kan de ge
wenste optimale grootte niet bereikt worden,
omdat de voordelen daarvan de leden dikwijls
persoonlijk niet voldoende aanspreken.
Vooral in de lokale coöperaties bestaat het
gevaar dat het bestuur niet de meest bekwame,
maar de meest goedkope manager kiest.
Verhoging efficiency
De aan de lokale coöperaties verbonden rem
mende factoren kunnen verminderd worden door
het vormen van grotere eenheden, het accep
teren van opdrachten van derden, het vormen
van centrale coöperaties en het kiezen van meer
belangrijke vormen van samenwerking.
Als andere efficiency verhogende maatregelen
stelde spreker o.a. het scheppen van een ver
antwoorde bedrijfsgrootte en het versterken van
de leiding. De leiding moet technische bekwaam
heid kunnen paren aan coöperatieve sociale
houding.
224
