Kroniek van land- en tuinbouw
noodzaak tot aanpassing bedrijfsstructuur
afzetmogelijkheden beïnvloed door wijziging in het consumptiepatroon, distributiemethoden en
doorwerking van de E.E.G,
marktpositie van hoogwaardige, goed gesorteerde tuinbouwprodukten
situatie van de akkerbouw onder het gemeenschappelijke landbouwbeleid.
De dynamiek van onze tijd laat ook het
agrarische bedrijf niet onberoerd. De sociale,
economische en technische ontwikkelingen
dwingen de ondernemer de bedrijfsvoering aan
te passen, te moderniseren en vaak ingrijpend
te wijzigen.
De sterke loonstijging doet ook in de land
bouw een steeds sterkere prikkel ontstaan tot
arbeidsbesparende investeringen. De boer
moet daarbij moeilijke beslissingen nemen en
er voor oppassen dat hij bij de noodzakelijke
rationalisatie en mechanisatie niet meer geld
uitgeeft dan hij aan arbeid uitspaart of aan
meer-produkt terug kan verdienen. Daarom zal
hij niet alleen moeten mechaniseren maar gelijk
tijdig ook moeten streven naar vergroting van
de omzet van het bedrijf en van de bedrijfs-
eenheden en naar specialisatie. Daarbij moeten
ook de verschillende vormen van samenwer
king tussen individuele ondernemingen ernstig
worden overwogen.
Anderzijds betekenen de ingrijpende wijzi
gingen, welke zich in de landbouw voltrekken,
ook een afvloeiing van arbeidskrachten. De
laatste 10 jaar hebben per werkdag gemiddeld
reeds dertig werknemers, vier meewerkende
zoons en vier bedrijfshoofden het landbouw
bedrijf verlaten.
Deze afvloeiing is gepaard gegaan met een
belangrijke verhoging van de arbeidsproduktivi-
teit. De landbouw is erin geslaagd met minder
mensen meer te produceren.
De structurele ontwikkeling is overigens nog
maar in een beginstadium. In de naaste toe
komst zullen zich nog veel meer en ingrijpende
wijzigingen moeten voltrekken. Het is duidelijk,
dat daarbij grote spanningen aan de dag treden
en menigeen de noodzakelijke aanpassing niet
tot stand kan brengen en de ontwikkeling niet
kan bijhouden. Daarom leggen regering en ge
organiseerde landbouw thans ook sterk de na
druk op een actief structuurbeleid, dat beoogt
de gewenste aanpassing economisch mogelijk
en sociaal aanvaardbaar te maken.
Afzetmogelijkheden
Niet alleen aan de produktiekant voltrekken
zich ingrijpende wijzigingen maar ook de afzet-
structuur ondergaat verandering. De steeds
toenemende welvaart doet vooral de vraag naar
min of meer luxe en verfijnde produkten toe
nemen. Het gehele consumptiepatroon veran
dert. Nieuwe distributiemethoden stellen ho
gere eisen aan kwaliteit, verpakking en presen
tatie van de produkten.
Daarnaast is er dan bovendien nog de door
werking van de Euromarkt waardoor de afzet
van bepaalde produkten tot nu toe belem
merd door allerlei importbeperkende maat
regelen gunstiger wordt. Anderzijds moet
worden bedacht, dat de concurrentie op de
„eigen" grotere markt scherper wordt. Ook
daarom zullen de Nederlandse boeren en tuin
ders er voor moeten zorgen dat hun bedrijven
aan de moderne tijd worden aangepast.
In het licht van bovenbedoelde ontwikke
lingen willen we eens zeer globaal na
gaan wat verschillende deskundigen van de af
zet en prijsvorming in onderscheidene sectoren
van de land- en tuinbouw verwachten.
Tuinbouw
De toenemende welvaart hier en in an
dere landen is vooral voor de afzet van
diverse tuinbouwprodukten van grote beteke
nis. Het consumptiepatroon gaat duidelijk in de
richting van een lichtere voeding. In plaats van
zetmeelrijke produkten, zoals aardappelen, richt
de vraag zich meer naar verfijnde produkten,
zoals groenten en fruit. De consument wordt
kieskeuriger en geeft de voorkeur aan een pan
klaar of klein verpakt produkt. Waar Nederland
gunstig is gelegen in het centrum van een van
de rijkste delen der wereld, mag een toene
mende vraag worden verwacht naar de speci
fieke produkten van onze tuinbouw. De verdere
vrijmaking per 1 januari jl. van het E.E.G.-ver
keer van diverse groenten in de kwaliteitsklasse
I opent nog gunstiger perspectieven.
37
