uitgevonden, in vergaande mate mee, ondanks heid, d-e werkkracht en de ervaring van de be trokken aanvragers moeten laten meetellen. Hoe zwaar deze eigenschappen wegen, blijkt uit het gegeven dat 10 a 15% van alle tuin bouwbedrijven beneden de streep van renda bele exploitatie ligt. En dat is waarlijk niet al leen aan het markt- en het teeltrisico toe te schrijven. De banken spelen het spel van de dynami sche financiering, dat de tuinders zelf hebben het feit, dat de consolidatie nauwelijks aan de orde komt en er vaak een tekort aan eigen vermogen is. Als de banken toch de financieringen aan vaarden, is het omdat de tuinder in het alge meen gesproken een vakbekwaam en goed ondernemer is, omdat de meeste bedrijven familiebedrijven zijn, die daaraan een zekere veerkracht ontlenen en daarnaast, omdat wij er toch van mogen uitgaan, dat er voor de Neder landse kwaliteitsproduktie behoorlijke afzet mogelijkheden in binnen- en buitenland ge vonden worden. Financiering is deel van ondernemersfunctie Het is echter geen overdreven eis als men stelt, dat naast vakbekwaamheid en ijver, de ondernemer ook kennis dient te hebben van de grondslagen van een gezonde bedrijfsfinancie- ring. Financieren is geen aanhangsel van de on dernemersfunctie, maar maakt er volop deel van uit. Het is een fout van menige onder nemer, de financiering te zien als een zaak van het moment. Investeringen acht men algemeen voor de toekomst van een bedrijf belangwek kend. Er wordt dan ook terecht zorgvuldig overwogen, voordat een beslissing tot inves teren definitief valt. De financiering van de in vesteringen ziet men dikwijls als een bijkom stigheid: als het geld er maar komt! Zo een voudig is het niet. De financieringsbeslissingen zijn even belangrijk voor de continuïteit van het bedrijf als het investeringsprogramma. In de ogen van de kredietgever is een be drijf gezond wanneer aan drie voorwaarden is voldaan: a. een voldoend vermogen om risico te dragen; b. een voldoend vermogen om inkomsten te verwerven; c. een voldoend vermogen om betalingen te doen. Dat zijn in het kort geformuleerd solvabiliteit, rentabiliteit en liquiditeit. Een zwakke financiering kan de gezondheid van een bedrijf even sterk aantasten als onver antwoorde investeringen. Investeringsbeslissin gen en financieringsbeslissingen moeten zorg vuldig in onderling verband overwogen worden. Ongelijke tendensen in de tuinbouwsectoren De dynamische financiering wordt toegepast in de meest expansieve takken van de tuin bouw: de groenteteelt en de jonge bloemisterij- bedrijven. De gevestigde bloemisterij in Aals meer is minder expansief en minder op vreemde middelen uit dan de jonge bedrijven, die elders tot ontwikkeling komen. Bij de financiering van de bloembollenteelt doet zich het verschijnsel voor van het toe nemende gebruik van de kraam als zelfstandige zekerheid voor het verkrijgen van krediet. Zo lang dit het geval is voor het verkrijgen van een kortlopend seizoenkrediet, bestaat hier tegen geen bezwaar. Het kraamkrediet moet echter niet gebruikt worden voor de financie ring van de kraam zelve. Dit laatste zou ertoe kunnen leiden, dat bij tegenslag het krediet niet meer omloopt, zoals dit zich als gevolg van de moeilijkheden van het seizoen 1962/63 heeft voorgedaan. In de sector fruitteelt levert de financiering vele moeilijke punten op. Niet alleen is ver mogensbehoefte van grote omvang, ook vormt de omstandigheid, dat in de eerste vier a vijf jaren na het beplanten geen kostendekkende produktie wordt verkregen, een rem bij het stichten van nieuwe fruitbedrijven. Op bestaande fruitbedrijven en op akker bouwbedrijven liggen de mogelijkheden gun stiger. Dan zijn er wel inkomsten in de jaren, dat de nieuwe aanplant nog weinig oplevert. Er zijn ook fiscale voordelen. Tegenwoordig wordt vaak de vraag gesteld of de omstandigheden in Nederland in vergelijking (vervolg onderaan pag. 54) 53

Rabobank Bronnenarchief

blad 'De Raiffeisen-bode' (CCRB) | 1964 | | pagina 23