dat de zoon een aandeel daarin ontvangt voor
door hem in het verleden in het bedrijf van de
vader verrichte arbeid, maakt de laatste zo te
zien geen overdrachtwinst. In werkelijkheid zal
echter wil men de zaak zuiver stellen het
bedrag van het aan de zoon overgaande aan
deel in de stille reserves, als een beloning van
de zoon, bij de vader ten laste van diens gewone
winst over het lopend jaar moeten worden ge
bracht. Voorts zal het als andere opbrengst van
arbeid bij het inkomen van de zoon moeten
worden gevoegd.
Interessant is nog, dat inbreng van onroerend
goed in eigendom niettemin geen aanleiding
geeft tot het heffen van registratierecht. Dit
wordt nl. eerst geheven zodra de maatschap
wordt ontbonden en het onroerend goed daarbij
overgaat op de zoon. Is de vader dan echter
intussen overleden, dan blijft ook deze heffing
achterwege, omdat de zoon dan als erfgenaam
het onroerend goed, zonder dat regstratierecht
verschuldigd is, op zijn naam kan krijgen.
Ontbinding der maatschap
Omdat ontbinding der maatschap, door het uit
treden van de vader en het overnemen door de
zoon van diens aandeel in de maatschapszaken,
gelijk staat met verkoop door de vader van zijn
bedrijf aan de zoon, zijn de fiscale gevolgen er
van eveneens gelijk aan die, welke voortvloeien
uit verkoop door een bepaalde ondernemer van
zijn bedrijf aan een andere ondernemer. We
hebben deze in het voorgaande globaal uiteen
gezet en gaan daarop thans dan ook niet nader
in. Op een ding slechts vestigen wij nog de
aandacht, nl. dat het aandeel van de vader in
de maatschap weer wordt beschouwd, niet als
een gedeelte van een bedrijf maar als een be
drijf er zijn immers net zoveel bedrijven als
er ondernemers zijn hetgeen meebrengt dat
bij de ontbinding der maatschap de overdracht
van het de vader toebehorende deel der bedrijfs
middelen aan de zoon, wordt beschouwd als de
overdracht niet van een gedeelte van, maar van
een geheel bedrijf. Hierdoor ontstaat recht op
de gehele vrijstelling van 7.500,(het is de
bedoeling dat deze regeling zodanig wordt ge
wijzigd, dat in te toekomst nog slechts éénmaal
aanspraak kan worden gemaakt op een vrijstel
ling van 7.500,
Beëindiging door overlijden
Speciale problemen ontstaan eerst als de
vader overlijdt. De maatschap komt daardoor tot
een einde. Zonder nadere bepalingen worden
de stille reserves, die in de tot het aandeel van
de vader behorende bedrijfsmiddelen schuilen,
belast naar een vast percentage van 20 nadat er
eerst het vrijgestelde bedrag groot 7.500,op
in mindering is gebracht. Is echter in het maat
schapscontract bepaald dat het aandeel van de
vader in de bedrijfsmiddelen bij diens overlijden
tegen een reeds overeengekomen of nader te
bepalen bedrag verblijft aan de zoon, waardoor
de laatste, aannemende dat de boerderij onder
een en ander is begrepen, het bedrijf zonder meer
kan voortzetten, dan wordt dit beschouwd als een
overdracht onder opschortende voorwaarde van
overlijden. Door het overlijden wordt de voor
waarde vervuld en de overdracht gerealiseerd.
Men kan dit een vooraf overeengekomen schei
ding en deling van het maatschapsvermogen
noemen en deze heeft tot gevolg, dat niet tot
de nalatenschap van de overledene behoort zijn
aandeel in het in maatschap uitgeoefende be
drijf maar slechts de al dan niet tevoren
bepaalde vordering op de zoon. Dit z.g. ver-
blijvensbeding heeft dan tot gevolg dat niet het
voordelige tarief van 20 geldt, maar dat wat
geldt voor overdrachts- en liquidatiewinsten.
Is daarentegen in het maatschapscontract niet
een verblijvens- maar een z.g. overnemingsbe-
ding opgenomen, dat bepaalt, dat de zoon in
geval van overlijden van de vader het recht
heeft diens aandeel in de tot in het maatschap
uitgeoefende bedrijf behorende bedrijfsmiddelen
tegen een al dan niet vooruit bepaalde waarde
over te nemen, dan is van een overdracht onder
opschortende voorwaarde geen sprake, doch
slechts van een koopoptie of van een bindend
aanbod door de overledene. Het aandeel van de
vader in de zaken der maatschap behoort dan
tot diens nalatenschap, wat tot gevolg heeft dat
over de stille reserves, althans voor zover die de
360
