Bedrijfsopvolging in de landbouw
Fiscale aspecten
Aansluitend aan ons artikel in de Raiffeisen-Bode van augustus 1963 over hetzelfde onderwerp,
verdiepen wij ons thans opnieuw in de fiscale aspecten van de bedrijfsopvolging. Wij stellen ons
voor daarbij de drie reeds genoemde fasen, t.w. die, waarin de zoon medewerker is doch nog geen
mede-ondernemer, die, waarin de zoon als mede-ondernemer samen met de vader het bedrijf ex
ploiteert en die, waarin de zoon zelfstandig ondernemer wordt en de vader zich als zodanig terug
trekt, nader te bezien.
De zoon als medewerker
Loon medewerkende zoon aftrekbaar
Na hetgeen wij in ons vorige artikel hebben
gezegd, resten ons over dit onderwerp nog
slechts enkele opmerkingen. Deze betreffen niet
artikel 361 van het Burgerlijk Wetboek, dat be
paalt, dat de ouder die het gezag over zijn wet
tige kinderen uitoefent het vruchtgenot van hun
vermogen heeft en dat dit voor de kinderen, die
bij de ouders inwonen, mede het vruchtgenot
van hun inkomen uit arbeid omvat. Fiscaal speelt
deze bepaling nl. geen rol, omdat het Besluit op
de Inkomstenbelasting als genieter van de op
brengst van dienstbetrekking aanduidt degene,
die de dienstbetrekking vervult of vervuld heeft.
Het feit, dat de vader wettelijk aanspraak heeft
op het door het minderjarige kind genoten loon
behoeft dus geen beletsel te zijn voor het ten
laste van de bedrijfswinst brengen van hetgeen
aan een medewerkende zoon als loon wordt uit
betaald. Hetzelfde geldt trouwens voor hetgeen
de zoon als andere opbrengst van arbeid geniet,
fiscaal wordt ook de zoon daarvan als genieter
beschouwd.
Tenzij kinderaftrek wordt genoten
Een andere, veelal moeilijker te omzeilen klip,
vormt artikel 43 van het Besluit op de Inkomsten
belasting. Op grond daarvan wordt nl. het
zuivere inkomen van de kinderen, voor wie de
belastingplichtige kinderaftrek heeft, bij zijn
zuiver inkomen gevoegd. Hoewel niet gezegd
kan worden dat via deze bepaling de belasting
telkens wordt geheven van het gezinsinkomen,
vindt door middel hiervan toch wel een zekere
correctie van de kinderaftrek plaats, voor het ge
val dat kinderen eigen inkomsten hebben. Uitge
zonderd hiervan is echter en deze alleen, de
door het kind genoten opbrengst van dienstbe
trekking. Alleen deze wordt, althans nu nog
straks onder de nieuwe wettelijke bepalingen
zal dat anders zijn buiten beschouwing ge
laten. Dat betekent, dat de beloning die een z.g.
thuis-best werkend kind van de vader ontvangt
voor in het bedrijf verrichte arbeid, bij het in
komen van de laatste moet worden gevoegd, als
hij voor dit kind kinderaftrek geniet. In het alge-
men zal dit niet zo'n grote rol spelen, omdat
voor in het bedrijf meewerkende kinderen zodra
die 16 jaar zijn en dat zal toch al gauw het geval
zijn, toch geen kinderaftrek wordt genoten.
Als het om een kind gaat dat (in de winter)
studeert of om een z.g. Lucas-kind, kan dit
echter wel het geval zijn.
Ook de door een dergelijk kind genoten op
brengst van bedrijf het Besluit op de In
komstenbelasting wijst als genieter aan degene
voor wiens rekening het bedrijf wordt uitge
oefend zal in voorkomende gevallen om
dezelfde reden bij het zuiver inkomen van de
ouder worden gevoegd.
In een geval waarin een bedrijf na het over
lijden van de man door zijn weduwe en drie
dochters werd voortgezet, werd aangenomen dat
het bedrijf voor rekening van de weduwe en de
dochters gezamenlijk werd uitgeoefend. Het
winstaandeel van één der dochters voor wie
door de weduwe kinderaftrek werd genoten,
moest echter bij het inkomen van de laatste
worden gevoegd.
Schenking als beloning voor arbeid is
aftrekbaar
Een geheel andere kwestie is dat het soms
moeilijk is vast te stellen of een door een zoon
van zijn vader ontvangen bedrag tot de bedrijfs
kosten van de vader en tot het inkomen van de
zoon behoort dan wel dat slechts sprake is van
357
