Wenken voor kassiers
Bij aankoop van onroerende goederen, be
bouwd of onbebouwd, is het de koper, die niet
over voldoende eigen middelen beschikt, in het
algemeen wel mogelijk een financier te vinden,
die bereid is hem voor het ontbrekende bedrag
van de koopsom tegen een redelijke rente en
onder aanvaardbare voorwaarden een lening te
verstrekken onder hypothecaire zekerheid van
het onderpand. Ook zakelijke rechten op on
roerende goederen, als opstalrecht en erfpacht-
recht, kunnen meestal zonder bezwaar als
zekerheid worden aanvaard, althans indien de
contractueel overeengekomen datum van afloop
van het recht nog ver genoeg verwijderd is om
voordien de aflossing te doen plaatsvinden en
indien overigens in het contract geen be
zwarende bepalingen voorkomen, die het zake
lijke recht als zekerheid onaanvaardbaar maken.
Het hypotheekrecht is door zijn zaakgevolg,
waardoor het onderpand als zekerheid wordt be
houden ongeacht in wiens handen het eigen
domsrecht overgaat, en mede door de inschrij
ving in het openbare hypotheekregister een
goed geregeld zekerheidsrecht, waarbij de geld
gever zich terecht veilig kan voelen. Ook de uit
de aard van het onroerend goed voortspruitende
risico's, waardoor de waarde van het goed zou
kunnen worden aangetast, zijn te overzien.Tegen
de gangbare risico's kan de geldgever een toe
reikende verzekering (brand-, storm-, hagel-
schade e.d.) eisen en er tevens voor zorgen, dat
de door hem bedongen rechten op uit de ver
zekering voortspruitende aanspraken in de
registers van de verzekeringsmaatschappij en
op de polis worden aangetekend.
Aan het risico van prijsdaling van het goed
kan worden tegemoetgekomen door bij de ver
strekking van de lening niet verder te gaan dan
tot een bepaalde limiet. Deze limiet wordt in
onze organisatie aangehouden op 2/3 van de
waarde en bij bebouwd onroerend goed op 60%,
terwijl overschrijding tot maximaal 90 moge
lijk is met een extra-hypotheek waarvoor een
delcredereverzekering wordt afgesloten.
Eigendomsoverdracht tot zekerheid
De juridische constructie van eigendomsover
dracht tot zekerheid, welke bij het in onderpand
nemen van roerende goederen zoals auto's,
dode en levende inventaris moet worden toege
past, is minder bevredigend en vaak ook meer
bewerkelijk. Minder bevredigend omdat we hier
bij het zaakgevolg missen, zodat de bank haar
zekerheidsrecht verliest, als de kredietnemer de
roerende goederen aan een derde, die te goeder
trouw is, verkoopt. Bovendien kan hot onder
pand zoekraken. Ten slotte moet, zolang een
wettelijk geregeld registerpandrecht ontbreekt,
ook rekening worden gehouden met het risico,
dat het goed mogelijk reeds aan andere schuld
eisers is overgedragen, waarvan bij het ont
breken van een voor ieder toegangelijk open
baar register, waarin deze overdrachten worden
aangetekend, niet kan blijken.
In verband met deze extra-risico's zal de bank
deze zekerheidsmogelijkheid reserveren voor de
gevallen, dat zij de debiteur en zijn bedrijf goed
kent en een grote waarde meent te kunnen toe
kennen aan zijn betrouwbaarheid. Zij zal de
grootte van de te verstrekken voorschotten en
kredieten limiteren en van het Raiffeisengarantie-
fonds een garantie vragen, die de onvolwaardige
zekerheid aanvult. Voorts zal zij, indien daartoe
aanleiding bestaat, erop bedacht zijn de bruik
leen te beëindigen en het goed tot zich te
nemen.
Het te verstrekken bedrag wordt in het alge
meen gelimiteerd tot 50 van de waarde van
het onderpand, terwijl in enkele bijzondere
kredietregelingen hogere percentages als maxi
ma worden aangegeven, zoals bijvoorbeeld in
geval van aankoop van nieuwe werktuigen (zie
circulaire 2.60 d.d. 12-1-1962), als de verkoper
bereid is een terugkoopverklaring te tekenen, tot
2/3 van de aanschaffingswaarde en in geval van
bedrijfsoverneming door een beginnende boer
(zie circulaire 2.62 d.d. 17-1-1963) tot 70% van
de verkoopwaarde. In de laatstgenoemde rege
ling kan een garantie van het Raiffeisengarantie-
fonds worden aangevraagd tot 80 in plaats
van het gebruikelijke maximum van 50 van
het eventueel te lijden verlies.
Hoewel de eigendomsoverdracht tot zeker
heid terecht onvolwaardig kan worden genoemd,
is bij het toenemen van de gezonde kredietbe
hoefte in de landbouw en de vaak bestaande
109
