Vraag en antwoord
Verenigingen, die geen rechtspersoonlijkheid bezitten
Herhaaldelijk blijken zich bij onze banken kwesties voor te doen in verband met de afwikkeling
van spaarrekeningen, die ten name van een niet-rechtspersoonlijke vereniging staan.
Verkrijging van rechtspersoonlijkheid
Een coöperatieve vereniging verkrijgt rechts
persoonlijkheid door haar oprichting, welke bij
notariële akte moet geschieden. Daarvoor is dus
niet de toestemming of erkenning van overheids
wege vereist. De oprichting van een „gewone"
vereniging daarentegen behoeft niet bij notariële
akte te geschieden; het vaststellen van de
statuten bij onderhands geschrift door twee of
meer personen, die als haar oprichters fungeren,
is daarvoor voldoende. Aan de andere kant heeft
echter een aldus opgerichte vereniging geen
rechtspersoonlijkheid; wil men deze voor de
vereniging verkrijgen, dan is het nodig de
statuten door het ministerie van Justitie te doen
goedkeuren.
Kosten aan aanvraag rechtspersoonlijkheid ver
bonden
Het aanvragen van de ministeriële goedkeuring
der statuten van „gewone" verenigingen gaat
met enige kosten gepaard. Het verzoekschrift
voor de verkrijging van die goedkeuring moet
namelijk op papier, gezegeld met 100,wor
den gesteld. De rechtspersoonlijkheid pleegt
slechts aan verenigingen, die opgericht zijn voor
een periode van maximaal 29 jaar, verleend te
worden. Dit is ook weer een verschil tussen
coöperatieve verenigingen en gewone vereni
gingen, want coöperatieve verenigingen kunnen
worden opgericht voor onbepaalde tijd.
Vóórdat de periode, waarvoor de rechtsper
soonlijkheid van een „gewone" vereniging is
verleend, verstreken is, moeten de bestuursleden
van die vereniging er voor zorgen door de al
gemene vergadering een besluit tot verlenging
van de duur der vereniging te doen nemen en
goedkeuring van dit besluit aan te vragen. Voor
het verzoekschrift tot goedkeuring van het ver-
lengingsbesluit geldt, dat het op zegel van
50,moet worden gesteld, indien het tijdig
wordt ingediend; en indien het te laat (d.w.z. na
het verstrijken van de duur der rechtspersoon
lijkheid) wordt ingediend, op zegel van ƒ100,
Wat betekent rechtspersoonlijkheid?
Indien een vereniging rechtspersoonlijkheid
heeft gekregen, betekent dit dat zij zelfstandig
contracten kan afsluiten en de van haar uit
gaande stukken kan tekenen. De bestuursleden
handelen namens de vereniging en worden niet
in eigen vermogen voor de verbintenissen van
de vereniging aansprakelijk.
Wettelijke bepalingen betreffende niet-rechts-
persoonlijkheid-bezittende verenigingen
In vele gevallen komt men verenigingen tegen,
die geen rechtspersoonlijkheid hebben. Veelal
betreft het verenigingen, waarvoor geen rechts
persoonlijkheid is aangevraagd in verband met
de daaraan verbonden kosten. Soms gaat het
om verenigingen, die aanvankelijk wel rechts
persoonlijkheid hebben gehad, doch deze weer
door het verstrijken van de tijdsduur verloren
hebben. Het komt voor, dat zulke verenigingen
gelden in kas hebben, die zij bij de bank op een
spaarbankboekje willen plaatsen.
Van de wettelijke bepalingen omtrent vereni
gingen, welke geen rechtspersoonlijkheid heb
ben, zijn met name de volgende twee van belang.
1. Verenigingen, die niet als rechtspersoon
volgens de wet zijn erkend, kunnen als zo
danig geen burgerrechtelijke handelingen
aangaan, zoals het afsluiten van contracten,
het ondertekenen van kwitanties en derge
lijke.
2. De overeenkomsten, door verenigingen,
die niet als rechtspersoon zijn erkend, ge
sloten en de goederen namens hen verkre
gen, worden beschouwd „als volgende de
personen, welke de overeenkomsten gesloten
en de goederen aanvaard hebben, al is het
dan ook dat in de overeenkomsten en titels
de handelende personen slechts als gemach
tigden of beheerders der vereniging zijn
aangewezen".
Overboeking spaarsaldi
Deze bepalingen zijn neergelegd in de beken
de wet betreffende verenigingen van 1855. De
toepassing ervan zal vaak tot resultaten kunnen
68
