voor de resterende maanden van het lopende
jaar veel minder belastingontvangsten in het
vooruitzicht dan in het verleden steeds het
geval was geweest.
Op 3 september jl. was het tegoed van de
schatkist bij de Nederlandsche Bank gedaald
tot een dieptepunt van 124 miljoen. Dit
tegoed was op 24 september gestegen tot
588 miljoen, maar op 1 oktober gedaald tot
390 miljoen. Daarin is inmiddels een be
langrijke verbetering ingetreden, zodat het
tegoed op 1 oktober jl. tot ca 600 miljoen
was gestegen. In de loop van de nieuwe
maand zal daar nog wel wat bijkomen, waar
tegenover echter op 25 oktober door bet Rijk
moet worden voldaan aan de driemaande
lijkse betaling ten gunste van de lagere
overheid provincies en gemeenten
waarmee rond 400 miljoen gemoeid zal
zijn. Het spreekt vanzelf dat deze laatste
operatie de positie van het bankwezen weer
zal verlichten.
De kredietverlening
Op grond van het verloop van de devie-
zenpositie is nauwelijks een verruiming van
de binnenlandse liquiditeiten door een terug
trekking van kortlopende banktegoeden uit
het buitenland in de naaste toekomst te ver
wachten, te minder daar de Nederlandsche
Bank zulk een repartiëring bepaald niet in
de hand werkt. Eerder is tot dusverre het
tegendeel het geval geweest. Wel is er een
ander element, dat wellicht aan de positie
van de schatkist ten goede komt, nl. de ver
traging die zich voordoet in de uitzetting van
de kredietverlening in het bankwezen naar
verhouding tot het daarvoor geldende pla
fond.
Doordat de kredietverlening van de han
delsbanken en de landbouwkredietbanken te
zamen de per ultimo juli in de krediet-
restrictieregeling vastgelegde norm voor de
toelaatbare kredietexpansie relatief minder
overschreed ook mede dank zij het feit,
dat van maand tot maand een half procent
meer krediet mag worden verleend kon
de Nederlandsche Bank het z.g. renteloze
strafdeposito verlagen tot 8IV2 miljoen
tegen 111 miljoen over de voorafgaande
periode.
Verder werd het z.g. kasreservepercentage,
geldende voor de periode 22 september/
21 oktober, andermaal met een vol punt
verlaagd, zodat de banken nu 6 van de
aan hen toevertrouwde middelen renteloos bij
de Nederlandsche Bank als dekking moeten
aanhouden tegenover nog 8 een paar
maanden geleden. Laatstbedoelde dekking is
de normale, het strafdeposito komt daarbij
en dan alleen voor die banken, die hun eigen
plafond overschreden. Het totaal van de
beide dekkingen tezamen is nu als gevolg
van een en ander van 650 tot 540 mil
joen verminderd.
De souplesse, welke de Nederlandsche
Bank ten aanzien van de percentages van de
verplichte kasreserves aan de dag legde,
weerspiegelt het streven om de saldi, welke
de banken als kortlopende beleggingen in
het buitenland aanhouden, zoveel mogelijk
intact te houden en aldus een ongewenst ge
achte toevloeiing van deviezen en liquidi
teiten tegen te gaan.
Nu we het toch over de kredietbeperking
hebben, willen wij niet stilzwijgend voorbij
gaan aan het feit, dat de Nederlandsche Bank
in september met de representatieve organi
saties van de handels- en landbouwkrediet-
banken overeenstemming heeft bereikt over
voortzetting van de maatregelen tot krediet
beperking in de hierboven besproken zin t/m
december 1962. Terwijl de norm voor de
toelaatbare kredietexpansie voor september
en oktober is gehandhaafd op een half pro
cent per maand, is deze voor de maanden
december en november met het oog op de
seizoenmatige stijging van de kredietverle
ning in de laatste maand van het jaar echter
verhoogd tot een procent per maand. Het
gevolg zal in de eerste plaats zijn, dat voor
het gehele jaar 1962 een kredietexpansie
wordt toegestaan van in totaal 7 nadat
aanvankelijk het accres op 6 was beperkt,
terwijl de grotere kredietverlening, die in het
vooruitzicht is, geen of een veel geringere
extra boete van handels- en landbouwkre
dietbanken zal vergen. Indirect profiteert ook
395
