maar de invloed van de Philips-emissie heeft
toch gedomineerd.
Deviezenaanwas en bankbiljettenomloop
De schatkistportefeuille van de Neder-
landsche Bank is, zoals wij hebben gezien,
thans weer op een peil gekomen, dat de cir
culatiebank tot het voeren van een open
marktpolitiek in staat stelt. Door verkoop
van materiaal kan immers desgewenst de
geldmarkt worden afgeroomd.
De banken hebben de verruiming van de
middelen, veroorzaakt door de normale en
rechtstreekse deviezenaanwas, kunnen aan
wenden voor de financiering van de uit
breiding der biljettencirculatie, welke in juli
in verband met het vakantieseizoen altijd een
hoogtepunt bereikt. Er is ditmaal echter
einde juni reeds een uitzetting van de bil-
jettenomloop met 200 miljoen geweest en
daarop is in de thans afgelopen maand
slechts een betrekkelijk matige verdere toe
neming van de biljettenomloop gevolgd.
Beschouwt men eveneens het verloop van
het tegoed der particuliere banken bij de
Nederlandsche Bank, dan blijkt dit van 771
miljoen op 2 juli tot 696 miljoen op 23 juli
te zijn gedaald. Uit deze geringe daling kan
dus worden afgeleid, dat de uitzetting der
geldomloop in hoofdzaak gefinancierd is
door middelen, welke uit hoofde van de reële
deviezenaanwas naar het bankwezen zijn ge
vloeid.
Overigens hebben de banken ook verlich
ting kunnen verkrijgen door de verkoop van
schatkistpapier, vervallende vóór 1 augustus,
aan de Nederlandsche Bank, waartoe deze
zich in juni bereid had verklaard en waar
voor het lage rentetarief van 23A per jaar
werd aangehouden tegenover 4 officieel-
discontotarief. Deze geste van open markt
politiek werd ingegeven door de wens te
voorkomen, dat de banken onnodig buiten
landse uitzettingen zouden repatriëren. Van
deze veiligheidsklep is echter nauwelijks ge
bruik gemaakt zoals uit de weekstaat van
de Nederlandsche Bank viel af te leiden
daar de verruiming, teweeggebracht door de
storting van de Philips-emissie, reeds vol-
doende verlichting bracht. Daarnaast werd
de geldmarkt bovendien verruimd door af
lossingen op schatkistpapier, die de plaatsing
van nieuw schatkistpapier in juli aanmerke
lijk hebben overtroffen.
Aderlating van de schatkist
In dit verband mag niet onvermeld blijven
dat de agent van het ministerie van Finan
ciën op 25 juli ca 400 miljoen aan de ge
meenten en provincies heeft moeten ver
goeden op grond van de verdeling van de
belastinginkomsten. Tegelijkertijd ging de
schatkist over tot een beperkte verlaging van
de tarieven voor de afgifte van schuldpapier.
Voor in september vervallend papier werd
het disconto op 2 en voor vijftienmaands-
papier op 2% gebracht, hetgeen in beide
gevallen neerkwam op een verlaging van
Va Tot die verlaging is overgegaan nadat
het Rijk op dinsdag 24 en woensdag 25 juli
voldoende schatkistpapier had kunnen plaat
sen, om de genoemde betaling van gemeente
gelden en daarenboven de aflossing op
140 miljoen van vervallend schatkistpapier
gemakkelijk te kunnen opvangen. De bereid
heid om schatkistpapier te blijven afgeven,
zij het tegen een ietwat lager tarief, hield
nauw verband met de middelenruimte, waar
over de banken na de besproken operaties de
beschikking hadden gekregen en kon in
zekere zin als een afroming van de over
vloedig geworden geldmarkt werken. Een
overvloed die toen tevens tot een verlaging
van de notering voor daggeld van 2 tot
IV2 heeft geleid.
In hoeverre er verband bestaat tussen de
grotere weerstand, die in juli in de koersen
van de staats- en andere leningen aan de dag
is getreden en de besproken ontspanning,
valt op zulk een korte termijn niet na te gaan.
Maar een feit is het, dat de staatsfondsen
overwegend een herstel konden boeken, zoals
uit onze koerstabel valt af te lezen, waarmee
zoals men tevens in de tweede tabel ziet, een
zekere rendementsverbetering gepaard is
gegaan.
Ontspanning in kredietsector
Het stemt ten slotte geheel met de hier-
312
