Wat ons bezig houdt
JAARVERSLAG NEDERLANDSCHE BANK
Wie zich een beeld wil vormen van de
achter ons liggende economische ontwikke
ling in ons land, kan niet beter doen dan
het jaarverslag van de president van de
Nederlandsche Bank raadplegen. Dit ver
slag bevat ieder jaar weer een overvloed
van gegevens, die voor de beoordeling van
de gang van zaken hoogst interessant zijn.
Met grote nauwkeurigheid wordt de weg
beschreven en beoordeeld, die onze econo
mie gevolgd heeft en worden afwijkingen
van de gewenste koers gesignaleerd. Ook
de gevaren voor de toekomst worden dui
delijk aangegeven.
Het verslag over 1961 is vooral bekend
geworden door de uitspraken over de te
verwachten economische groei in ons land.
De president is ten aanzien van deze groei
niet geheel gerust. Daarvoor zijn oorza
ken aan te wijzen. In de eerste plaats komt
het expansieproces aan een natuurlijk einde
bij uitputting van de capaciteitsreserves.
Het beschikbare arbeidspotentieel stelt de
laatste tijd vrijwel een absolute grens aan
de verdere opvoering van de produktie.
Het komt ons echter voor, dat dit feit als
zodanig nog geen aanleiding behoeft te ge
ven tot ongerustheid. Een afremming van
de groei door gebrek aan beschikbare capa
citeit kan men gewoonlijk wel voorzien, zo
dat het ook mogelijk is het economisch-
politiek beleid daarop tijdig af te stemmen.
Zeer merkwaardig is het, dat de politieke
autoriteiten in Nederland in dit opzicht
voor een opgave zijn komen te staan, die
men tien jaar geleden nog voor volstrekt
onmogelijk hield. In plaats van een politiek
van werkgelegenheid waar in de na-oor-
logse jaren steeds een zwaar accent op heeft
gelegen moest er in de laatste jaren juist
in tegengestelde richting worden gewerkt.
Wanneer een afremming van het groei
proces de neiging heeft sterker te worden
dan door de capaciteitsgrenzen noodzakelijk
is, ontstaat er wel reden om minder gerust
te zijn. Deze sterkere afremming kan dan
ontstaan, wanneer de vraag naar goederen
en diensten verstek laat gaan in vergelij
king met het aanbod, b.v. doordat de vraag
uit het buitenland vermindert of doordat
de investeringen worden beperkt. Ook een
vermindering van de consumptieve vraag
zal tot een laagconjunctuur kunnen leiden.
Uit het jaarverslag blijkt, dat de president
zijn ongerustheid motiveert door te wijzen
op oorzaken, die tot een vermindering van
de vraag naar goederen en diensten kunnen
leiden. De concurrentiepositie van Neder
land tegenover het buitenland is zwakker
geworden, hetgeen onze exportmogelijk
heden niet ten goede komt. Bovendien is de
aantrekkelijkheid voor ondernemers om uit
breidingsinvesteringen door te voeren, door
kostenstijgingen eveneens verminderd. Een
periode van voorzichtig economisch hande
len en politiek denken is aangebroken.
Uit de veelheid van interessante gegevens
uit het verslag blijkt ook, dat het verschil
tussen nationale besparingen en nationale
investeringen kleiner wordt. De besparingen
die in de afgelopen jaren steeds groter zijn
geweest dan de investeringen, naderen nu
meer het evenwichtspunt. Zouden zij in de
toekomst het peil van de investeringen niet
bij kunnen houden, dan is een sterke in
flatoire druk te vrezen.
Over het sparen bij de traditionele spaar-
instellingen wordt opgemerkt, dat de cij
fers over de omloopsnelheid nog een rustig
het jaarverslag van de Nederlandsche Dank
de vervanging van personeel van aangesloten banken
de tweede fase van de Gemeenschappelijke Europese Markt
de advertentiecampagne
217
