totale bedrijfskosten uit. De pacht- en koop
prijzen van de grond worden namelijk wette
lijk beheerst.
De prijsbeheersing van landbouwgronden
is geregeld in de wet Vervreemding Land
bouwgronden. Deze wet heeft vooral ten doel
een rationeel grondgebruik te bevorderen.
Via de z.g. landbouwkundige toetsing wordt
er op toegezien, dat bij overdracht de ver
kavelingstoestand e.d. niet achteruitgaan.
Bovendien is in deze wet het z.g. voorkeurs
recht van de pachter geregeld, welke rege
ling in de praktijk bijzonder goed heeft vol
daan. De pachter heeft daarbij het recht van
voorkeur op koop of, wanneer hij daarvan
geen gebruik maakt of kan maken, althans
gedurende een aantal jaren, op continuatie
van de pacht ook wanneer het eigendom aan
een ander overgaat. Voorts beoogt deze wet
het stabiliseren van de koopprijzen van land
bouwgronden op een in verhouding tot de
pachtprijzen redelijk te achten peil, zulks met
het oog op de ongewenste gevolgen van
stijgende grondprijzen voor de ontwikkeling
van de kostprijzen der landbouwprodukten en
voor het toekomstig inkomen van de kopers
van landbouwgronden.
Geen verlenging
In verband met het expireren van de wet
Vervreemding Landbouwgronden zijn thans
opnieuw discussies gaande omtrent de al of
niet wenselijkheid van verlenging van de be
heersing van de koopprijzen van landbouw
gronden. In de kringen van de georganiseerde
landbouw bestaat geen eenstemmigheid, al
heeft een kleine meerderheid, zowel in de
S.E.R. als in het Landbouwschap, geadvi
seerd tot verlenging van de aflopende wet.
De regering heeft thans in deze belangrijke
kwestie een beslissing genomen en aan de
Staten-Generaal bericht niet voornemens te
zijn de wettelijke regeling nog langer te
handhaven. Wel zal, via een wijziging van de
Pachtwet, het voorkeursrecht van de pachter
opnieuw worden geregeld.
Argumenten voor en tegen
De tegenstanders van het verdwijnen van
de wet beschouwen deze beslissing als geheel
onjuist. Men vreest, dat de grondprijzen met
sprongen omhoog zullen gaan waardoor de
economische bestaanszekerheid van de pacht
boeren op losse schroeven zal worden gezet.
Een sterk optrekken van het prijspeil van
landbouwgronden zal voorts ook de concur
rentiepositie van de Nederlandse landbouw
verzwakken. De voorstanders van verlenging
van de bestaande regelingen wijzen er verder
op, dat de toenemende landhonger de grond
tot een gewild speculatieobject zal maken.
Reeds thans constateert men een grote be
langstelling vanuit het buitenland voor onze
relatief goedkope, doch landbouwkundig
waardevolle, landbouwgrond. Met name in
Zeeuws-Vlaanderen en West-Brabant vreest
men een sterke opwaartse druk, wanneer de
Belgische gegadigden nog meer kans krijgen
zich van onze begeerde cultuurgronden
meester te maken.
De regering stelt tegenover deze vrees voor
prijsopdrijving evenwel een aantal belang
rijke overwegingen. De laatste tijd hebben
zich namelijk in het krachtenveld binnen de
agrarische sector belangrijke verschuivingen
voltrokken, waardoor de opwaartse druk op
het grondprijspeil en het gevaar voor een
achteruitgang in de doelmatigheid van het
grondgebruik sterk in betekenis afnemen.Met
name wordt hierbij gewezen op de sterke af
vloeiing van agrarische jongeren naar niet-
agrarische beroepen, waardoor de generatie-
druk in de landbouw afneemt. Verwacht
wordt dat dit proces, deze uittocht uit de
landbouw, zich in de naaste toekomst nog in
versterkte mate zal voortzetten.
Wel is er de drang naar bedrijfsvergroting,
hetgeen kan leiden tot een relatief hoog prijs
niveau voor los land. Gezien de hoge margi
nale waarde van de grond, welke aan een
bestaand bedrijf wordt toegevoegd, mag dit
echter geen overwegend bezwaar heten.
Bovendien zal een relatief hoge prijs onge
twijfeld een groter aanbod van los land uit-
91
