Kroniek van land- en tuinbouw
Aanvallen op de landbouwgrond
De voor de landbouw zo belangrijke pro-
duktiefactor grond wordt in het dichtbevolkte
Nederland een steeds schaarser wordend
goed.
De snel groeiende bevolking schreeuwt om
woningen, nog veel meer woningen. Men is
daarbij steeds minder bereid om in hoog op
gestapelde mensenpakhuizen te worden opge
borgen, doch geeft de voorkeur aan ruimte
en veeleer zelfs aan buiten wonen. Voor de
uitbreiding en vernieuwing van onze woning
voorraad één van de voornaamste pro
blemen waarmede ons volk nog worstelt
bestaat een grote behoefte aan bouwgrond.
De bevrediging van de toenemende be
hoefte aan recreatie in de vrije natuur ge
volg van vijfdaagse werkweek en betaalde
vakantie vraagt eveneens grond en ruimte.
Men trekt zich daarbij niet terug in de stilte
van bos en duinen, doch zoekt de „gezellig
heid" langs de wegen en ontspanning buiten
de bebouwing. Om voor deze massale trek
naar buiten mogelijkheden te kunnen bieden
zal steeds meer grond, ook gararische grond,
moeten worden opgeofferd. De A.N.W.B.
heeft hiervoor zelfs een groot plan ontworpen
voor de aanleg van een „groene rand van
Holland". De confrontatie van de landbouw
met de problemen van stadsuitbreiding en
recreatie werd dezer dagen nog eens duide
lijk geïllustreerd door een uitspraak van
dr. Drees jr., die stelde dat de vraag naar
brood en aardappelen in de toekomst nog
verder zal afnemen, die naar groente en fruit
geleidelijk groter wordt, doch dat de vraag
naar recreatie en recreatiegebieden nog on
eindig veel sneller zal toenemen.
Ook voor de aanleg van betere wegverbin
dingen wordt steeds meer landbouwgrond
opgeëist. Voorts legt ook de sterke expansie
van de industrie beslag op onze cultuurgrond.
Hierbij spelen zoveel belangrijke factoren een
rol, dat de landbouwkundige waarde van de
grond daarbij volkomen in het niet verzinkt.
Sinds 1950wordt jaarlijks ongeveer 4500 ha
landbouwgrond voor stadsuitbreiding, recre
atie, wegenaanleg en industrievestiging aan
zijn bestemming onttrokken. Men schat dat
tot 1980 alleen al in West-Nederland nog
40.000 ha nodig zal zijn, waarvan 6000 ha in
het project Europoort.
Naast de toenemende aanspraken van niet-
agrariërs op de bodem wordt de spanning op
de grondmarkt nog vergroot doordat er ook
van de kant van de landbouw zelf nog steeds
vraag blijft naar cultuurgrond. Degenen, die
hun land moeten afstaan door stadsuitbrei
ding, wegenbouw, aanleg van vliegvelden,
industrieterreinen enz., ontvangen veelal een
hoog bedrag, dat verre boven de landbouw-
waarde van deze projecten uitgaat. Aange
zien de enige manier om hun bedrijf voort te
kunnen zetten is gelegen in de aankoop van
een nieuw bedrijf, zoeken de uitgekochte
boeren en tuinders elders naar land en be
drijven.
Prijsbeheersing landbouwgrond
Ondanks de vele aanvallen op de cultuur
grond, ondanks de landhonger, is toch de zo
schaarse grond niet „kostbaar". De kosten
voor het produktiemiddel grond in de vorm
van pacht, maakt slechts 6 a 7 procent van de
toenemende aanspraken van niet-agrariërs op de bodem voor woningbouwrecreatie,
wegenaanleg, industrievestiging;
argumenten voor en tegen afschaffing prijsbeheersing landbouwgronden;
voorkeursrecht pachter opnieuw geregeld;
door inpoldering en ontginning leniging nationale ruimtenood;
versterking concurrentiepositie door uitvoering van structuurverbeterende maatregelen.
90
