FINANCIEEL OVERZICHT
Toenemende verkrapping op de geldmarkt
De verhoudingen welke wij in ons vorige
overzicht, dat betrekking had op de maand
september, ten aanzien van de situatie op de
geldmarkt hebben geschetst, hebben zich in
de thans afgesloten maand oktober nog geac
centueerd. Dat wil derhalve zeggen dat de
verkrapping, welke zich in de vorige maand
reeds merkbaar maakte, nog aanzienlijk is
toegenomen. En wel zodanig dat het bank
wezen en wij hebben hierbij inzonderheid
de handelsbanken op het oog het niet
zonder de bijstand van de Nederlandscbe
Bank hebben kunnen stellen. Herhaaldelijk
moest de circulatiebank voor belangrijke be
dragen bijspringen, teneinde de banken in
staat te stellen de moeilijkheden te over
winnen.
Voor de Nederlandsche Bank kon er hele
maal geen reden zijn om deze hulp niet te
verlenen. Normaal is, dat de banken op de
Nederlandsche Bank terugvallen, indien zij in
tijdelijke geldbehoeften moeten voorzien en
aangezien er ook nu reden was om aan te
nemen, dat men in belangrijke mate met een
inkrimping van liquiditeiten van voorbij
gaande aard te doen had, was het ook
logisch, dat ook nu van het krediet van de
centrale bank gebruik werd gemaakt.
Regel is, dat zulk een kredietverlening ge
schiedt hetzij door het disconteren (kopen)
van schatkistpapier met korte looptijd dan wel
dat „voorschotten" in de vorm van belenin
gen bij de Nederlandsche Bank worden ver
strekt. Bij het geldende officiële disconto van
3V2 op jaarbasis moet voor zulke be
leningen tegen onderpand van effecten 4 °/o
rente worden betaald.
Speciale faciliteiten
Aangezien de moeilijkheden waarin de
banken verkeerden aan een samenloop van
omstandigheden te wijten waren, welke
klaarblijkelijk niet lang tevoren kon worden
voorzien, heeft de Nederlandsche Bank niet
het onderste uit de kan willen hebben en
speciale faciliteiten verleend voor haar hulp
verlening. De vorige maal hebben wij reeds
melding gemaakt van de bereidheid van de
Nederlandsche Bank, kortlopend schatkist
papier te „stallen" dan wel te kopen tegen
slechts IV2 rente 's jaars. Dat „stallen"
houdt voor de banken de verplichting in tot
terugkoop op korte termijn, in tegenstelling
tot verdisconteren (verkopen), dat alleen
mogelijk is voor papier met zeer korte loop
tijd, waarvan de centrale bank de middelen
dus weer terug verkrijgt via aflossing door
de schatkist bij afloop.
Wij willen in het kader van dit overzicht
hierop niet onnodig diep ingaan en kunnen
volstaan met te releveren, dat in eerste aan
leg een speciaal discontotarief van slechts
IV2 gold, dat vervolgens de gelegenheid
werd geboden om tegen een speciaal tarief
van 2 van het kortstondige krediet der
Nederlandsche Bank gebruik te maken en dat
ten slotte bij de aanvang van de nieuwe
maandelijkse periode, welke als basis voor de
dekkingsverplichting geldt en die op 30 ok
tober is aangevangen, het speciale disconto
op 2V4 werd gesteld. De geleidelijke ver
hoging van het speciale tarief van H/2 tot
2V4 brengt duidelijk de toenemende mate
van geldschaarste tot uitdrukking waarmee
de banken te kampen hadden.
Verplichte dekking nogmaals verlaagd.
Tevens heeft de Nederlandsche Bank ver
lichting in de positie van de banken gebracht
door voor de nieuwe basisperiode het per
centage van de verplichte dekking verder
te verlagen van 8 °/o tot 6 nadat dit met
ingang van 22 augustus reeds van 10 tot
8 was verminderd. Door deze laatste
maatregel kwam ongeveer 125 miljoen aan
liquiditeiten vrij en werd de dekking die het
bankwezen, met inbegrip van de boerenleen-
428
