Naschrift van de redactie
In Duitsland was de crisis al eerder begonnen met
dezelfde gevolgen als in ons land. De Duitse burge
meester Raiffeisen had er zich een levenstaak van
gemaakt middelen te bedenken en te beproeven, die
verbetering konden brengen.
Het meest doeltreffende was het oprichten van een
coöperatieve bank. En dat Raiffeisen daarin schitte
rend geslaagd is bewijzen wel de duizenden coöpera
tieve banken, die in Duitsland en andere landen en
ook in ons land, naar het voorbeeld van Railfeisen,
ontstaan zijn.
Evenals in de Zuiderzeepolders de naam van
dr. Lely blijft voortleven in de naam Lelystad, past
de naam Raiffeisen in de naamgeving van onze boe
renleenbanken.
Uit de tijd van de negentiger jaren van de vorige
eeuw wil ik nog wat jeugdherinneringen aanhalen.
Mijn vader kwam in 1891, na vier jaar opvolger
geweest te zijn in het landbouwbedrijf van zijn vader,
te overlijden. Het bedrijf werd door mijn moeder
voortgezet. Als oudste van de zes zonen moest ik in
versneld tempo de zes klassen van de lagere school
doorlopen. Voor dat doel ging ik 's winters driemaal
per dag naar school. Met mijn tiende jaar was dat
volbracht en verliet ik de school en deed mijn intrede
in het ouderlijk bedrijf.
Het hoofd van de christelijke lagere school, waar
ik onderwijs genoten had, was nog een jonge man.
Lagere landbouwakten bestonden toen nog niet, maar
het schoolhoofd was iemand die een inzicht had in
landbouwtoestanden en -vraagstukken. Zijn spreken
was niet naar het hart van de boeren, maar wij
scholieren luisterden er gaarne naar, want wij hadden
geen gevoelige plaatsen, zoals de boeren uit de prak
tijk. Ironisch kon hij het gedicht voorlezen van Staring
over de hoofdse boer. Dat was dan een zachte zin
speling, dat er zo nog meer boeren waren, al lopen
ze dan niet meer met laarzen aan over de kleiweg,
naast een nieuw aangelegd hard voetpad!
Een beetje wrevelig sprak hij er over, dat de
Nederlandse zuivel van de Engelse markt verdrongen
was door de Deense doordat wij een slecht en ver
valst produkt hadden geleverd!
Hij besprak het roten van vlas, dat nog algemeen
in de sloten onder de modder gebeurde. De Belgische
methode, in stromend water, zou er voor in de plaats
moeten komen.
Hij kon met afkeuring spreken over de sleur en het
tempo van de arbeid. Tot meer overleg en toewijding
spoorde hij ons aan.
Zo n burger is een stimulans voor het boerenleven.
Zo was het al in de tijd dat er geen boerenleen
banken waren.
Zoals „Jan" zegt is het prachtig, dat de boeren
leenbanken er voor het gehele dorp zijn. Ik vind het
ook prachtig, dat het benoemen van kandidaten en
het verkiezen van bestuursleden en leden van de raad
van toezicht voor de boerenleenbanken niet beperkt
behoeft te blijven bij de boeren alleen.
In de vijftig jaar, dat ik lid van een boerenleen
bank ben, hebben er altijd een of twee „burgers" in
het bestuur gezeten, doch wij hebben daarvan nooit
ongunstige resultaten gezien of gehoord. Daarom kan
ik er niet mee instemmen om een boer, omdat hij
boer is, preferent te verklaren boven een ander.
Preferent zijn voor mij personen, die, behalve dat
zij hun woord kunnen doen, ook goed kunnen luisteren
en zeer goed zwijgen, in het plaatselijk bedrijfsleven
zitten, van geldzaken afweten, een realistische op
vatting van het zakenleven hebben en een verstandig
oordeel.
Lliermede zal ik mijn relaas beëindigen over Boe
renleenbanken, Boeren, Burgers en Buitenlui.
Hoogachtend,
C. v. d. Berg Rzn.,
oud-boer van Bouwlust te Rijsoord,
oud-bestuurslid Coöp. Raiffeisenbank
„Ridderkerk".
Hartelijk dank heer Van den Berg! Het is wel een
lang verhaal geworden, maar wij Itehben het niet
durven bekorten, want het is veel te interessant te
horen hoe het ging toen onze grootouders jong waren!
üe heer Van den Berg (76 jaar) is goed van memorie
en dal ondanks het feit. dat hij op 10-jarige leeftijd
de school al achter de rug had. Wij hebben dat ook
al uit zijn bijdrage in het julinummer kunnen merken.
Onze rubriek staut het zij hier ter aansporing
gezegd gaarne open voor herinneringen van „oud
gedienden"die de beginjaren van de boerenleen
banken betreffen. En dat vooral wanneer die oud
gedienden, net als de heer Van den Berg, ook nog
een wijs woord voor onze hedendaagse problemen
hebben.
Na ons uitvoerige naschrift in het vorige nummer
behoeven wij, wat „Jan' betreft niets meer te zeggen.
De mening van de heer Van den Berg vormt een
mooie aanvulling op de onze.
Verhuizing cliënten
Geachte redactie,
Naar aanleiding van de in de Raiffeisen-Bode van
juli 1961 opgenomen brief van de Raiffeisenbank
's-Gravenhage, i.z. het verhuizen van cliënten van
de aangesloten banken, stel ik U voor bij het aflossen
van een spaarbankboekje wegens verhuizing naar el
ders, de klant een formuliertje mede te geven, waarop
niet alleen het juiste adres van de nieuwe bank staat,
zo mogelijk met uren van opening, maar ook een
specificatie van het saldo.
Thans worden de spaarders, die hun geld laten
overmaken zonder bewijs weggestuurd, hetgeen m.i.
ongewenst is.
Bij het aflossen van een lopende rekening wegens
verhuizing kan hetzelfde formuliertje dienst doen.
Wel zal het m.i. aanbeveling verdienen voortaan
in de adreslijst van de aangesloten banken ook de
uren van opening te vermelden, ten einde de nieuwe
klanten een vergeefse reis naar de desbetreffende
bank te besparen.
Het zal wel meer tijd kosten aan het loket het
desbetreffende formulier uit te tikken of te schrijven,
maar niet alleen boerenleenbanken in de industrie
centra, maar ook de andere banken van onze orga
nisatie zullen er te gelegener tijd de voordelen van
401
